Nguyên nhân do tối 13/12, bất ngờ các trường học trên địa bàn thành phố Hạ Long đồng loạt nhắn tin theo nhóm Zalo, thông báo: Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch COVID-19 của thành phố Hạ Long đề nghị phụ huynh học sinh chủ động test nhanh cho các con ngay trong tối 13/12 và thông tin kết quả về cô giáo chủ nhiệm hoặc tổ phòng, chống COVID-19 cộng đồng nơi cư trú.
Do ngày 14/12 là thời điểm nhiều học sinh bước vào ngày thi học kỳ I nên các bậc phụ huynh không thắc mắc mà đổ xô đến cửa hàng thuốc mua bộ kít test xét nghiệm về để tự lấy mẫu cho con.
Phụ huynh học sinh đã mua bất kể các loại kít thử nào mà cửa hàng thuốc có từ hàng của Trung Quốc đến Hàn Quốc, Phần Lan. Theo đó, các cửa hàng thuốc trở nên khan hàng và giá cả bắt đầu khó kiểm soát. Chị T. (y tá của bệnh viện tuyến tỉnh) nói: "Nhân viên một cửa hàng ở khu vực Loong Toong báo giá một bộ kít test nhanh COVID-19 của Hàn Quốc lên tới 128 ngàn đồng. Tôi làm trong ngành y cũng phải giật mình với giá đó".
Không chấp nhận giá cao, chị T. sang khu Giếng Đáy mua tạm bộ kít loại khác với giá hơn 60 ngàn đồng để về đáp ứng yêu cầu cấp bách của trường học con mình. Ngày 14/12, chị T. mua 20 bộ test của Vimec với giá 55 ngàn đồng/bộ để dự phòng.
Khan hiếm trên thị trường nên các bậc phụ huynh tìm mua hàng trên các trang mạng xã hội với giá có phần rẻ hơn ở các hiệu thuốc mà bất chấp chất lượng bộ kít thử ra sao. Hiện nay, giá mỗi bộ kít test nhanh COVID-19 trên thị trường có giá dao động từ 50.000-120.000 đồng/bộ, tùy chủng loại, cá biệt có loại kít có giá chỉ 16.000 đồng gây ra nhiều hoài nghi về chất lượng.
Mặc dù từ tháng 8/2021 Bộ Y tế đã cấp phép cho 16 loại kit test nhanh COVID-19 (https://covid19.gov.vn/16-loai-kit-test-nhanh-khang-nguyen-sars-cov-2-duoc-bo-y-te-cap-phep-va-gia-ban-1717434097.htm), song trên thực tế không phải người tiêu dùng nào cũng căn cứ vào danh sách này để lựa chọn mua về sử dụng. Tình huống ở thành phố Hạ Long vào tối 13/12 là một ví dụ điển hình, người dân mua bất cứ loại nào cửa hàng thuốc có và bất cứ giá nào được đưa ra để phục vụ cho một chỉ đạo không chính thức, mang tính đột xuất, bất thường thông qua Zalo nhóm.
Dịch COVID-19 vẫn có những diễn biến hết sức phức tạp, nhu cầu tiêu dùng các bộ kít test nhanh COVID-19 sẽ còn tăng cao và kéo dài. Vì vậy, đã đến lúc ngành y tế, chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng cần vào cuộc kiểm tra, giám sát việc kinh doanh mặt hàng đang “nóng” trên thị trường này, nhằm góp phần bảo vệ sức khỏe người dân, bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng.
Trước thông tin về chất lượng các bộ kít test nhanh COVID-19 chưa đảm bảo chất lượng, mới đây nhất, ngày 9/12, Sở Y tế Quảng Ninh đã có văn bản yêu cầu các cơ sở kinh doanh dược khi tổ chức mua bán kít test nhanh kháng nguyên SARS-CoV-2 phải công bố đủ điều kiện mua bán theo quy định tại Nghị định 36/2016/NĐ-Cp của Chính phủ. Hồ sơ công bố đủ điều kiện mua bán trang thiết bị y tế gửi qua địa chỉ email: dmec.moh.gov.vn hoặc gửi đến bộ phận y tế - Trung tâm phục vụ hành chính công tỉnh.
Sở Y tế cũng tổ chức cuộc họp trực tuyến với đủ các các bên: Trung tâm Phục vụ hành chính công, Phòng Y tế các địa phương và Thanh tra Y tế quán triệt triển khai nội dung trên; thường xuyên cập nhật danh mục các loại kít test nhanh COVID-19 được Bộ Y tế cấp phép lưu hành để thông báo tới các địa phương.
Theo Phó Giám đốc Sở Y tế Quảng Ninh Nguyễn Mạnh Tuấn, trong mấy ngày gần đây hàng chục cơ sở kinh doanh dược đã đến Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh làm thủ tục công bố đủ điều kiện mua bán kít test nhanh COVID-19. Thủ tục này đơn giản, chỉ sau 2 - 3 ngày hoàn thành hồ sơ, cơ sở kinh doanh dược sẽ được phép kinh doanh mặt hàng kít test nhanh COVID-19.
Phó Giám đốc Sở Y tế thông tin, sau khi chấn chỉnh việc công bố điều kiện mua bán kít test nhanh COVID-19, ngành y tế và các địa phương sẽ tiến hành kiểm tra việc thực hiện của các cơ sở kinh doanh dược, nếu phát hiện sai phạm sẽ xử lý nghiêm theo quy định. Việc chấn chỉnh này góp đảm bảo chất lượng cũng như giá cả của bộ kít test nhanh COVID-19 được bán ra từ các cơ sở kinh doanh dược, bảo đảm quyền lợi của người tiêu dùng, cũng như sức khỏe của cộng đồng trong bối cảnh dịch có những diễn biến phức tạp.