Lai Châu mở rộng hợp tác toàn diện, thúc đẩy giao thương biên giới

Là tỉnh biên giới vùng Tây Bắc, Lai Châu có vị trí chiến lược đặc biệt, tiếp giáp với tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) và gần khu vực tam giác biên giới Việt Nam - Lào - Trung Quốc; với hơn 265 km đường biên, tỉnh không chỉ đóng vai trò phên dậu bảo vệ chủ quyền, an ninh quốc gia, mà còn là cầu nối quan trọng trong giao lưu, hợp tác phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội giữa Việt Nam và các nước láng giềng. 

Những hoạt động giao lưu hữu nghị giữa Lai Châu và các địa phương của Trung Quốc đã trở thành điểm sáng trong quan hệ đối ngoại của tỉnh. Hằng năm, các chương trình như “Ngày hội hữu nghị biên giới Việt Nam – Trung Quốc”, “Lễ hội Xuân biên giới”, “Hội chợ thương mại du lịch Lai Châu - Vân Nam” được tổ chức thường xuyên, thu hút đông đảo nhân dân hai bên tham gia.

Tại các sự kiện này, những làn điệu dân ca, điệu múa truyền thống của đồng bào các dân tộc được trình diễn, trở thành nhịp cầu kết nối tình đoàn kết, thắt chặt mối quan hệ hữu nghị giữa nhân dân hai nước. Ngoài ra, nhiều đoàn nghệ thuật, thể thao, doanh nghiệp, thanh niên của tỉnh Lai Châu và tỉnh Vân Nam thường xuyên trao đổi, học tập kinh nghiệm, mở ra hướng hợp tác phong phú, đa dạng và thiết thực.

Không chỉ dừng lại ở các hoạt động biểu diễn nghệ thuật, nhiều cặp bản, cặp xã Hai bên biên giới đã ký kết kết nghĩa, thường xuyên tổ chức thăm hỏi, trao đổi kinh nghiệm trong phát triển nông nghiệp, bảo vệ rừng, gìn giữ an ninh trật tự. Các hoạt động cộng đồng như giao lưu thể thao, ngày hội văn hóa biên giới, chiến dịch làm sạch đường biên, đã góp phần thắt chặt tình đoàn kết giữa nhân dân hai nước. Hoạt động “Thắm tình hữu nghị Việt – Trung” được duy trì đều đặn đã góp phần củng cố mối quan hệ gần gũi, tin cậy giữa chính quyền và nhân dân hai nước. 

Tháng 11/2023, bản Ma Ly Pho, xã Ma Li Pho (nay là xã Phong Thổ), tỉnh Lai Châu (Việt Nam) đã kết nghĩa với bản Bạch Thạch Nham, thị trấn Kim Thủy Hà, Huyện ủy Kim Bình, tỉnh Vân Nam (Trung Quốc). Việc kết nghĩa giữa 2 bên nhằm tăng cường, vun đắp tình đoàn kết hữu nghĩa truyền thống hai bản để cùng hỗ trợ, giúp đỡ nhau trong phát triển kinh tế, giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm quảng bá, phát triển du lịch cộng đồng, các hoạt động văn hóa, ẩm thực truyền thống.

Chị Lù Thị Vân, bản Ma Li Pho chia sẻ: "Gia đình tôi sinh sống ở khu vực biên giới, thường hay qua lại bên Trung Quốc để giao thương hàng hóa. Khi sang Trung Quốc phải có giấy thông hành, chấp hành tốt các quy định, không tự ý qua biên giới làm thuê. Khi biết tin bản Ma Li Pho kết nghĩa với bản Bạch Thạch Nham, tôi rất vui. Tôi mong muốn 2 bản thường xuyên được giao lưu văn hóa, giúp đỡ nhau cùng phát triển".

Ông Kiều Hải Nam - Giám đốc Sở Ngoại vụ tỉnh Lai Châu cho biết: “Trong 5 năm qua, hợp tác trong lĩnh vực văn hóa, giáo dục, du lịch giữa Lai Châu và Vân Nam được triển khai bài bản, có chiều sâu, các đoàn nghệ thuật, đoàn đại biểu hai bên thường xuyên qua lại, tạo không khí cởi mở, thắm tình đoàn kết. Góp phần quảng bá hình ảnh địa phương, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy thương mại, đầu tư biên giới”. 

Song song hợp tác với các địa phương của Trung Quốc, Lai Châu cũng duy trì mối quan hệ giao lưu, hợp tác hữu nghị truyền thống với các tỉnh Bắc Lào, đặc biệt là Phong Sa Lỳ – địa phương có mối quan hệ truyền thống lâu đời với tỉnh. Hai bên thường xuyên tổ chức các chương trình biểu diễn văn nghệ, triển lãm ảnh, giới thiệu văn hóa các dân tộc, giao lưu thanh niên, phụ nữ. Đoàn nghệ thuật quần chúng tỉnh Lai Châu nhiều lần tham dự Liên hoan nghệ thuật tại Phong Sa Lỳ, mang đến những tiết mục đặc sắc ca ngợi tình hữu nghị Việt – Lào, để lại ấn tượng sâu sắc với bạn bè quốc tế. Tỉnh cũng thường xuyên cử đoàn công tác sang thăm, trao đổi kinh nghiệm quản lý văn hóa, phát triển du lịch và bảo tồn di sản. 

Các chương trình hợp tác, giao lưu văn hóa với Lào không chỉ tạo sân chơi lành mạnh, tăng cường hiểu biết lẫn nhau mà còn mở ra nhiều cơ hội hợp tác trong các lĩnh vực giáo dục, du lịch, thương mại. Lai Châu đã hỗ trợ đào tạo cán bộ, cấp học bổng cho lưu học sinh Lào học tập tại địa bàn; tổ chức các lớp bồi dưỡng tiếng Việt và nghiệp vụ hành chính cho cán bộ tỉnh bạn. Bên cạnh đó, các hoạt động xúc tiến du lịch song phương được đẩy mạnh, mở ra hướng đi mới cho hợp tác kinh tế, văn hóa biên giới bền vững. Những cây cầu hữu nghị, những con đường thông thương hai bên đang từng bước kết nối nhân dân hai nước ngày càng gần gũi hơn.

Tháng 10/2025, phát biểu tại Hội đàm giữa Đoàn Đại biểu tỉnh Lai Châu (nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam) và Đoàn Đại biểu tỉnh U Đôm Xay (nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào), ông Vông Sạ Văn Xay Nhạ Vông - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban chính quyền tỉnh U Đôm Xay nhấn mạnh: kinh nghiệm cải cách hành chính, phân cấp, tinh gọn bộ máy và ứng dụng công nghệ trong quản lý của Lai Châu là những bài học quý để tỉnh U Đôm Xay nghiên cứu, áp dụng phù hợp với điều kiện thực tế. Đồng chí tin tưởng cuộc gặp gỡ không chỉ góp phần củng cố quan hệ hợp tác giữa hai địa phương mà còn tiếp tục khẳng định tình hữu nghị đặc biệt, đoàn kết keo sơn giữa hai nước Việt Nam - Lào, giữa nhân dân 2 tỉnh: Lai Châu và U Đôm Xay ngày càng bền chặt.

Thông qua các hoạt động giao lưu văn hóa, hợp tác hữu nghị, hình ảnh Lai Châu ngày càng được bạn bè quốc tế biết đến như một vùng đất hiền hòa, mến khách, giàu bản sắc. Những làn điệu dân ca Thái, Dao, Mông, Khơ Mú… được vang lên trong các liên hoan nghệ thuật quốc tế, trở thành cầu nối văn hóa sinh động, thể hiện tinh thần hội nhập và tôn trọng đa dạng văn hóa. Cùng với đó, du lịch biên giới được mở rộng; nhiều tuyến điểm du lịch tại các xã: Bum Tở, Phong Thổ, Sìn Hồ, Khổng Lào… được kết nối với tour du lịch quốc tế qua cửa khẩu Ma Lù Thàng – Kim Thủy Hà, mở ra cơ hội hợp tác mới trong phát triển kinh tế biên mậu.

Hợp tác, giao lưu văn hóa với Trung Quốc và Lào không chỉ dừng lại ở lĩnh vực văn nghệ, mà còn lan tỏa sang các hoạt động xã hội, giáo dục, y tế và bảo vệ môi trường. Nhiều mô hình hợp tác thiết thực được triển khai như hỗ trợ vật tư y tế, trao đổi giáo viên, giao lưu học sinh, chia sẻ kinh nghiệm bảo tồn di sản văn hóa dân tộc thiểu số. Qua đó, nhân dân hai bên biên giới thêm hiểu nhau, cùng chung tay giữ gìn đường biên hòa bình, hữu nghị, hợp tác cùng phát triển.

Để phát huy hơn nữa hiệu quả hợp tác, Lai Châu đang triển khai Chương trình hợp tác văn hóa - đối ngoại nhân dân giai đoạn 2025 - 2030, tỉnh Lai Châu sẽ tiếp tục tăng cường các hoạt động hợp tác, giao lưu văn hóa với các địa phương của Trung Quốc và Lào trên tinh thần “hữu nghị, ổn định, hợp tác, phát triển”. Trọng tâm là đẩy mạnh đối ngoại nhân dân, mở rộng giao lưu giữa các tổ chức chính trị - xã hội, các trường học, nghệ sĩ, doanh nghiệp trẻ. Tỉnh khuyến khích quảng bá văn hóa Lai Châu qua các nền tảng số, tăng cường liên kết với các tỉnh bạn trong tổ chức sự kiện văn hóa, lễ hội, hội thảo xúc tiến đầu tư. Bên cạnh đó, Lai Châu chú trọng xây dựng cơ sở hạ tầng văn hóa, hoàn thiện thiết chế văn hóa ở vùng biên, tạo điều kiện thuận lợi để người dân tham gia các hoạt động giao lưu, sáng tạo văn hóa, góp phần đưa hình ảnh Lai Châu lan tỏa mạnh mẽ hơn trong khu vực.

Tại buổi Hội kiến giữa Bí thư Tỉnh ủy Lai Châu (Việt Nam) với Bí thư Tỉnh uỷ Vân Nam (Trung Quốc), ông Lê Minh Ngân - Bí thư Tỉnh ủy Lai Châu nhấn mạnh: Những năm qua, tỉnh Lai Châu luôn xác định việc duy trì và phát triển mối quan hệ láng giềng hữu nghị với tỉnh Vân Nam là mục tiêu ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của tỉnh. Bí thư Tỉnh ủy Lai Châu mong muốn Hai bên tiếp tục tăng cường quan hệ hữu nghị, hợp tác ngày càng gắn bó mật thiết và không ngừng mở rộng theo hướng toàn diện, hiệu quả và thực chất; các hoạt động giao lưu Nhân dân được tăng cường, góp phần đưa quan hệ giữa hai Bên ngày càng phát triển tốt đẹp. 

Thực tế cho thấy, những năm qua, các chương trình giao lưu hữu nghị biên giới đã trở thành biểu tượng của tinh thần đoàn kết, tình cảm chân thành giữa nhân dân các nước láng giềng. Từ các hoạt động giao lưu nghệ thuật đến các chương trình thiện nguyện, hợp tác giáo dục, y tế, Lai Châu đang từng bước xây dựng hình ảnh một địa phương năng động, cởi mở, sẵn sàng hội nhập nhưng vẫn giữ vững bản sắc văn hóa dân tộc. Đây chính là nền tảng vững chắc để tỉnh tiếp tục mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế, đưa văn hóa trở thành cầu nối bền vững giữa các dân tộc.

Trong tương lai, Lai Châu đặt mục tiêu trở thành điểm sáng trong hợp tác giao lưu văn hóa vùng biên, là cầu nối gắn kết nhân dân ba nước Việt Nam – Trung Quốc – Lào, góp phần xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển bền vững. Mỗi hoạt động giao lưu không chỉ là dịp quảng bá hình ảnh, mà còn là minh chứng cho tình đoàn kết keo sơn, thủy chung giữa các dân tộc anh em, giữa những người láng giềng cùng chung dòng sông, dãy núi.

Với quyết tâm và tầm nhìn chiến lược, Lai Châu đang khẳng định vai trò tiên phong trong hợp tác văn hóa đối ngoại vùng Tây Bắc, góp phần đưa đường biên giới không chỉ là ranh giới quốc gia, mà còn là nhịp cầu nối tình hữu nghị, hòa bình và phát triển giữa các dân tộc./.