Ở miền nam Amsterdam, một nhà tù thiếu tù nhân đã được chuyển đổi thành khách sạn. Bốn phòng cao cấp nhất của khách sạn này được đặt tên là phòng Luật sư, phòng Chánh án, phòng Giám đốc trại giam và phòng Cai ngục. Một số phòng khác được chuyển thành phòng tiếp nhận người tị nạn, tạo việc làm cho một số nhân viên an ninh nhà tù trước đây.
Nhu cầu giữ lại việc làm cho nhân viên trại giam khiến người ta nghĩ ra một giải pháp lạ kì: nhập khẩu phạm nhân từ Na Uy và Bỉ. Ông Jan Roelof van der Spoel, phó giám đốc nhà tù an ninh cao Norgerhaven, cho biết: “Đã có lúc Ngoại trưởng Hà Lan gặp Bộ trưởng Tư pháp Na Uy và nói rằng Hà Lan đang trống phòng giam nên Na Uy có thể thuê”. Vậy là tháng 11/2015, Na Uy đã bắt đầu gửi một số tù nhân sang chính trại Norgerhaven của van der Spoel để thụ án.
Nhiều phòng giam ở nhà tù Norgerhaven không có tù nhân. |
Giám đốc trại giam này giờ là một người Na Uy, Karl Hillesland, nhưng nhân viên trông coi 234 phạm nhân đều là người Hà Lan. Theo ông, chỉ có một số phạm nhân ở Na Uy bắt buộc phải tới Hà Lan, còn đa số là tự nguyện, phần vì rau quả và thuốc lá ở Hà Lan rẻ hơn.
Mới đây, nhà tù Norgerhaven đã được lắp đặt thêm một phòng sử dụng chương trình liên lạc trực tuyến Skype khiến người ta rất thích thú. Thông thường, người nhà nếu muốn tới thăm phải tự trả tiền đi lại, một chuyến đi khứ hồi tốn ít nhất 500 euro với 1 đêm nghỉ ở khách sạn. Nhưng nhiều phạm nhân dài hạn là người nước ngoài hiếm khi được gặp gia đình mình kể cả khi ở còn bị giam ở Na Uy.
Micheal, một thợ hàn đến từ Ba Lan, bị kết án ở Na Uy nhưng không được dùng Skype tại đó. "Vợ tôi bận chăm bốn đứa nhỏ và đi làm, cô ấy cũng chẳng có tiền để tới thăm tôi", Micheal thổ lộ. "Vì thế tôi chọn sang nhà tù này để chúng tôi có thể nhìn mặt nhau và nói chuyện với nhau qua Skype. Sau mỗi cuộc gọi Skype, mọi thứ thật khó khăn, nhất là vào dịp Giáng sinh và Phục sinh, nhưng thế còn hơn không".
Không rõ điều gì sẽ xảy ra với nhà tù Nergerhaven một khi những phạm nhân người Na Uy được thả sau vài năm nữa. Ở đây, người ta biết chắc một trong hai nhà tù của Veenhuizen là Norgerhaven hoặc Esserheem sẽ bị bị liệt vào danh sách đóng cửa trong năm sau.
Một thập kỉ trước, Hà Lan có tỷ lệ tống giam cao bậc nhất châu Âu, nhưng nay lại gần như thấp nhất: 57 người trên mỗi 100.000 dân, so với 148 ở Anh và Wales. Phương pháp phục hồi tốt là một trong những lý do khiến số tù nhân giảm mạnh ở Hà Lan (từ 14.468 phạm nhân năm 2005 xuống còn 8.245 năm 2015, tức 43%). Chưa đến 10% số người ra tù phải quay lại trại. Ở Anh, Wales và Mỹ, khoảng một nửa số người nhận án tù ngắn lại phạm tội trong vòng 2 năm, và ở thanh niên con số này còn cao hơn.
Số liệu của Bộ Tư pháp Hà Lan cho thấy tỷ lệ tội phạm sẽ giảm 0,9%/năm trong vòng 5 năm tới. Do 1/3 trong số 13.500 phòng giam không có tù nhân nên 5 nhà tù chắc chắc sẽ đóng cửa. Liên đoàn người lao động tại các nhà tù (FNV) lo ngại 1.900 người lao động sẽ mất việc, còn 700 người sẽ là nhân viên “lang bạt” từ nhà tù này tới nhà tù khác. Jaap Oosterveer, phát ngôn viên Bộ Tư pháp nói: “Rõ ràng, về mặt xã hội, điều này tốt hơn vì tội phạm giảm, nhưng nếu bạn làm việc trong tù thì đây không phải tin vui”.