Các đại biểu trí thức tỉnh Thái Bình đã tham gia góp ý kiến vào Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 và nhận được gần 50 ý kiến tâm huyết góp ý, tập trung về những vấn đề cần tiếp tục làm rõ, đầy đủ và sâu sắc hơn trong Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992.
Hầu hết các ý kiến của trí thức Thái Bình đều bày tỏ sự đồng thuận, cơ bản nhất trí với nội dung trong Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992. Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 đã kế thừa được các bản Hiến pháp trước đó, phù hợp xu thế phát triển của đất nước. Đồng thời, Dự thảo sửa đổi Hiến pháp bổ sung nhiều vấn đề quan trọng, cần thiết, phù hợp với tình hình đất nước hiện nay; tiếp tục khẳng định và làm rõ hơn những nội dung cơ bản có tính bản chất của chế độ ta về phát huy quyền làm chủ của nhân dân, quyền con người, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân.
Đặc biệt, Dự thảo Hiến pháp đã xác lập được cơ chế kiểm soát quyền lực giữa các cơ quan trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp; thể hiện rõ nội dung đổi mới tổ chức và hoạt động của Chính phủ theo hướng xây dựng nền hành chính thống nhất, thông suốt, trong sạch, vững mạnh; tổ chức tinh gọn và hợp lý; tăng tính dân chủ và pháp quyền trong điều hành của Chính phủ.
Dự thảo cũng đã xác lập cơ chế bảo đảm phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa vì mục tiêu xây dựng nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; tôn trọng và bảo đảm quyền con người, quyền tự do, dân chủ của công dân, thực hành dân chủ xã hội chủ nghĩa; xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc; đổi mới tổ chức hoạt động của chính quyền địa phương theo hướng bảo đảm quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm trong việc quyết định và tổ chức thực hiện những chính sách trong phạm vi được phân cấp; xây dựng mô hình chính quyền địa phương có sự phân biệt về tổ chức, thẩm quyền của chính quyền ở nông thôn, đô thị, hải đảo...
Trong Chương I của Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992, về Chế độ chính trị, Điều 2, nhiều ý kiến của trí thức tỉnh cho rằng quyền lực Nhà nước là của Khối đại đoàn kết toàn dân, nên thay cụm từ "liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức" bằng cụm từ "khối đại đoàn kết toàn dân tộc". Một số ý kiến cho rằng bỏ cụm từ "phát huy" và đề nghị sửa đổi: "Nhà nước có nghĩa vụ đảm bảo quyền làm chủ của nhân dân...phát triển toàn diện". Như vậy sẽ phù hợp với Điều 2, vì Nhà nước là Nhà nước của dân, tất cả quyền lực Nhà nước thuộc về nhân dân.
Tiến sĩ Trần Duy Khanh, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và kỹ thuật Thái Bình cũng cho rằng, trong Dự thảo sửa đổi Hiến pháp lần này xác định các quyền con người khá rõ, trong đó có Điều 21 là điều mới “Mọi người có quyền sống”. Nhưng điều này lại quá chung chung, không nói rõ quyền sống là sống như thế nào. Trong khi đó, Dự thảo sửa đổi Hiến pháp lại có Điều 46 (điều mới), ghi rõ: “Mọi người có quyền được sống trong môi trường trong lành”. Theo Tiến sĩ Khanh, nên ghép Điều 21 vào Điều 22.
Ngoài ra, trong Chương II về Quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, Tiến sĩ Khanh cho rằng nên viết ngắn gọn lại, còn nhiều cụm từ trùng lặp. Như tại Khoản 1, Điều 15 nên viết lại là: "Quyền con người, quyền công dân được Nhà nước bảo đảm theo Hiến pháp và pháp luật". Tại Khoản 2, Điều 15 cũng chưa phù hợp vì quyền công dân do luật quy định có thể bị giới hạn trong trường hợp cần thiết còn quyền con người mặc nhiên được thừa nhận mà không thể bị giới hạn, nên bỏ từ "có thể" để thể hiện sức mạnh của Hiến pháp.
Ngoài ra, các trí thức Thái Bình cũng tham gia đóng góp nhiều ý kiến tập trung vào các nội dung chính như: Sửa đổi Hiến pháp phải gắn liền với vai trò lãnh đạo của Đảng, đồng thời bảo đảm tính độc lập, thực hiện hiệu quả các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp; vị trí, vai trò của Chủ tịch nước và cơ chế kiểm hiến, kiểm pháp trong hoạt động của bộ máy Nhà nước; vấn đề kiểm soát quyền lực Nhà nước và mô hình chính quyền địa phương; vấn đề văn hóa, giáo dục… Cùng với góp ý về nội dung các quy định, cũng có nhiều ý kiến tham gia về ngôn ngữ, kỹ thuật lập hiến.
Tất cả những ý kiến đóng góp của các đại biểu trí thức Thái Bình về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 sẽ được tập hợp, phản ánh đầy đủ và gửi về Ban Chỉ đạo tổ chức lấy ý kiến nhân dân của tỉnh và Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 theo quy định.
Thanh Phú