ASEAN cam kết tăng cường hợp tác đấu tranh phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia

Thành phần Đoàn đại biểu Bộ Công an Việt Nam còn có Trung tướng Nguyễn Thanh Sơn, Cục trưởng Cục Đối ngoại, Trưởng SOMTC -Việt Nam cùng đại diện lãnh đạo các đơn vị chức năng của Bộ Công an, Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng.

Tiếp nối thành công của Hội nghị AMMTC 14 do Việt Nam chủ trì tổ chức vào tháng 11/2020, đây là lần thứ hai Hội nghị AMMTC 15 và các Hội nghị liên quan cơ chế cấp Bộ trưởng ASEAN về phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia được tổ chức theo hình thức trực tuyến. Năm nay, các nước ASEAN đã đồng thuận nối lại các cuộc họp tham vấn với ba nước đối tác đối thoại gồm: Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc để tiếp tục củng cố, thúc đẩy quan hệ hợp tác trong phòng, chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia cũng như ứng phó các thách thức an ninh phi truyền thống đã và đang nổi lên trong khu vực. Trước đó, ngày 28/9, các nước ASEAN và đối tác đối thoại đã có phiên họp trù bị cấp SOMTC cho Hội nghị AMMTC 15 và các Hội nghị liên quan.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Datu Seri Awang Halbi bin Mohd Yussof, Bộ trưởng thứ hai Bộ Quốc phòng Brunei Darussalam, Trưởng AMMTC-Brunei Darussalam, Chủ tịch Hội nghị AMMTC 15 nhấn mạnh tầm quan trọng của cơ chế hợp tác AMMTC, góp phần giữ vững hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực. Đồng thời, khẳng định cam kết của Brunei Darussalam trong tăng cường hợp tác ASEAN về phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia, đặc biệt là tội phạm khủng bố, mua bán người, ma túy, trong bối cảnh tình hình dịch COVID-19 đã và đang diễn biến phức tạp trong gần 2 năm qua. Với chủ đề của Năm Chủ tịch ASEAN 2021 “Chúng ta quan tâm, Chúng ta chuẩn bị, Chúng ta thịnh vượng” (“We Care, We Prepare, We Prosper”), Brunei Darussalam sẽ tiếp tục phát huy vai trò của mình để dẫn dắt ASEAN duy trì đối thoại, hợp tác và ứng phó kịp thời, hiệu quả với những khó khăn, thách thức chưa từng có.

Trình bày báo cáo về nỗ lực của Việt Nam trong công tác phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia từ đầu năm 2021 tới nay, Thứ trưởng Lương Tam Quang nhấn mạnh, với vai trò Chủ tịch AMMTC 14, Bộ Công an Việt Nam đã chủ trì tổ chức thành công Hội nghị AMMTC 14 theo hình thức trực tuyến. Tại Hội nghị, Bộ Công an Việt Nam đã đề xuất 3 sáng kiến nhằm tăng cường hiệu quả hợp tác phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia ở khu vực và đã được các nước thành viên ASEAN ghi nhận trong Tuyên bố chung Hội nghị.

Thứ trưởng Lương Tam Quang nêu rõ: “Dịch COVID-19 đã và đang tác động trực tiếp tác động đến nỗ lực chung của khu vực trong phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia. Các đối tượng triệt để lợi dụng không gian mạng để thực hiện các hành vi phạm tội”. Trong bối cảnh đó, các cơ quan thực thi pháp luật Việt Nam mặc dù phải hỗ trợ công tác kiểm soát dịch bệnh nhưng vẫn đồng thời duy trì nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống tội phạm, với phương châm chủ động phòng ngừa là chính và đạt được nhiều kết quả tích cực. 

Thứ trưởng Lương Tam Quang khẳng định, là quốc gia thành viên ASEAN, Việt Nam cam kết tham gia tích cực và có trách nhiệm trong các khuôn khổ hợp tác của ASEAN nói chung và hợp tác trong lĩnh vực phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia nói riêng. Thời gian tới, Thứ trưởng Lương Tam Quang đề nghị các nước trong khu vực cần tiếp tục duy trì và củng cố quan hệ hợp tác trên cơ sở xây dựng “lòng tin chính trị” trong đấu tranh phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia ngày càng đi vào chiều sâu, theo hướng ổn định, bền vững, có trọng tâm, trọng điểm, tạo sự tin cậy lẫn nhau. Đặc biệt, trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, các nước ASEAN cần chú trọng hợp tác về quản lý biên giới và an ninh mạng, không để tội phạm lợi dụng dịch bệnh để tăng cường hoạt động qua biên giới và trên không gian mạng. Các bên chủ động thiết lập kênh thông tin như đường dây nóng, cơ chế giao ban trực tuyến và nâng cao hiệu quả hoạt động trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm liên quan đến công tác phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia nhất là thông tin về các băng nhóm tội phạm, phương thức thủ đoạn cũng như các vấn đề phức tạp về an ninh quốc gia mỗi nước thông qua các cơ chế hợp tác hiện có; nghiên cứu tăng cường hợp tác điều tra chung và tập huấn chuyên môn cho cán bộ. 

Các nước ASEAN chủ động thích ứng trong trạng thái “bình thường mới” thông qua tổ chức các Hội thảo tập huấn trực tuyến để chia sẻ kinh nghiệm trong phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia; tăng cường phối hợp trong công tác xuất nhập cảnh, lãnh sự để tạo thuận lợi cho việc di chuyển của người dân phục vụ mục đích công tác, học tập, thăm thân và tăng cường giao lưu, hợp tác trong nội khối thông qua áp dụng hộ chiếu vaccine, thỏa thuận “làn xanh”. Tăng cường hợp tác với các nước đối tác, đối thoại của ASEAN trong lĩnh vực nâng cao năng lực cán bộ, đào tạo ngoại ngữ cho cán bộ thực thi pháp luật và hỗ trợ trang thiết bị, phương tiện kỹ thuật phục vụ công tác phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia. Bên cạnh đó, các bên cần khuyến khích các đối tác hỗ trợ ASEAN kiểm soát, ứng phó với dịch COVID-19, hỗ trợ cung cấp vaccine và nâng cao năng lực sản xuất vaccine cũng như chuyển giao công nghệ sản xuất. Nghiên cứu đẩy mạnh đàm phán và ký kết các văn bản, thỏa thuận hợp tác về phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia trong khuôn khổ song phương và đa phương nhằm thúc đẩy hợp tác, tạo hành lang pháp lý thuận lợi trong quá trình hợp tác.

Tại Hội nghị, Bộ trưởng phụ trách phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia của các nước ASEAN đã cùng đánh giá tình hình thế giới và khu vực có tác động đến diễn biến tội phạm xuyên quốc gia; thống nhất những giải pháp để thúc đẩy các mục tiêu đã đề ra trong Kế hoạch hành động ASEAN về phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia giai đoạn 2016-2025; đồng thời ghi nhận và thông qua 2 văn kiện gồm Tài liệu khái niệm về Lộ trình hợp tác quản lý biên giới trong ASEAN (Thái Lan đề xuất) và Tuyên bố ASEAN về phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia hậu đại dịch COVID-19 (Brunei Darussalam đề xuất).

Kết thúc Phiên họp toàn thể, Bộ trưởng các nước ASEAN đã thông qua Tuyên bố chung Hội nghị AMMTC 15.

Theo chương trình, Cuộc họp tham vấn với ba nước đối tác đối thoại (gồm Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc) trong khuôn khổ Hội nghị AMMTC 15 và các Hội nghị liên quan sẽ diễn ra theo hình thức trực tuyến trong ngày 30/9. Trong đó, với vai trò điều phối quan hệ đối thoại ASEAN - Hàn Quốc giai đoạn 2021-2024, Việt Nam sẽ đồng chủ trì với Hàn Quốc Cuộc họp tham vấn cấp Bộ trưởng AMMTC+Hàn Quốc về phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia lần thứ 2.