Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và các lãnh đạo chụp ảnh với các đại biểu Quốc tế dự AIPA 41. Ảnh: TTXVN
Theo cựu TTK ASEAN Ong Keng Yong, Hội nghị AIPA lần này cần tập trung vào việc tăng cường cấu trúc của AIPA để hỗ trợ ASEAN trong tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN; cần thuyết phục các chính phủ tăng cường tiến trình xây dựng cộng đồng và các nền tảng ASEAN đã có để thực hiện chương trình nghị sự ASEAN. Ông nhấn mạnh hiện nay, AIPA và ASEAN mới chỉ can dự với nhau trên các nền tảng không chính thức. Theo cựu TTK Ong Keng Yong, tại hội nghị này, các nhà lãnh đạo ASEAN cần tăng cường tiếp xúc và trao đổi quan điểm về các đề xuất thực tế từ AIPA. Bên cạnh đó, Đối thoại ASEAN-AIPA tại Đại Hội đồng AIPA cũng cần phải được chính thức hóa.
Đánh giá về vai trò của ngoại giao liên nghị viện trong việc tăng cường sự gắn kết và chủ động thích ứng của ASEAN để đối phó với những thách thức khu vực và quốc tế, cựu TTK Ong Keng Yong cho rằng không giống như Liên minh châu Âu (EU), nơi mà Nghị viện châu Âu là một cơ quan lập pháp thông qua các dự luật/luật, AIPA không phải là cơ quan lập pháp của ASEAN. Khi mỗi nước thành viên ASEAN có tiến trình của riêng mình trong việc thông qua để các cam kết khu vực và quốc tế trở thành các đạo luật quốc gia, tốc độ phê chuẩn các hiệp định khu vực giữa các nước thành viên ASEAN là khác nhau. Vì vậy, theo ông, AIPA có thể thu hẹp khoảng cách này bằng việc tạo điều kiện thuận lợi và thúc đẩy việc phê chuẩn và thực hiện các hiệp định khu vực ở cơ quan lập pháp của mỗi nước thành viên ASEAN.
Trong đối phó với đại dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 toàn cầu, các nhà lãnh đạo ASEAN đã thực hiện Kế hoạch Hành động Hà Nội tại hội nghị thượng đỉnh gần đây. Cựu TTK ASEAN Ong Keng Yong cho rằng AIPA có thể sử dụng kỳ họp lần này để giám sát việc mỗi nước thành viên ASEAN đã đưa luật hóa kế hoạch này tại nước mình như thế nào. Theo ông, đây cũng là cơ hội để các nước chia sẻ những kinh nghiệm tốt nhất của mình trong ứng phó với COVID-19.
Ông đánh giá việc Quốc hội Việt Nam đưa ra một số sáng kiến mới tại hội nghị AIPA lần này, như Hội nghị không chính thức nghị sĩ trẻ AIPA là việc làm hữu ích và phù hợp để đưa ASEAN lại gần hơn với người dân của khu vực, đặc biệt là thế hệ trẻ. Ông nhấn mạnh những biện pháp đối phó với dịch bệnh COVID-19 của Việt Nam là những kinh nghiệm hữu ích đáng học hỏi mà các công dân trẻ tuổi của các nước thành viên khác trong ASEAN có thể thảo luận và thực hiện khi có thể.