Trước thông tin một số dự án nhà thương mại đang dùng “chiêu trò” để “lách” điều kiện vay ưu đãi từ gói 30.000 tỷ đồng, đại diện Bộ Xây dựng cho biết sẽ vào cuộc tìm hiểu và xử lý những sai phạm nếu có.
Hủy hợp đồng vay nếu vi phạm
Vừa qua, một số phương tiện thông tin đại chúng đưa tin các nhân viên môi giới của một dự án nhà ở tại Hà Nội “bày chiêu” cho khách mua nhà tách giá trị hợp đồng mua nhà thành hai phần: hợp đồng chính và gói nội thất, nhằm thỏa mãn điều kiện hợp đồng chính được vay mua nhà từ gói 30.000 tỷ đồng của Chính phủ (nhà dưới 70 m2 và giá dưới 15 triệu đồng/m2 hoặc tổng giá trị căn hộ không quá 1,05 tỷ đồng).
Nhiều dự án quảng cáo hỗ trợ khách hàng vay gói 30.000 tỷ nhưng thực hư ra sao vẫn chưa được kiểm chứng. |
Ông Vũ Ngọc Đạm, Trưởng phòng Phát triển nhà (thuộc Sở Xây dựng Hà Nội) thừa nhận, Sở chỉ tập trung quản lý đối với các dự án thuộc diện nhà ở xã hội được vay gói 30.000 tỷ đồng, còn với trường hợp các dự án thương mại có “lách luật” hay không thì Sở không quản lý được do không nắm được hết các nghiệp vụ cho vay của ngân hàng.
Trao đổi với phóng viên báo Tin Tức, TS Phạm Sỹ Liêm, Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam băn khoăn, những người mua được nhà ở thương mại như vậy thì có phải là người thu nhập thấp hay không, hay chỉ nhân danh người thu nhập thấp. “Như vậy, việc cho vay đã bị sai đối tượng. Người bán là người toan tính nhằm lách luật nhưng người mua cũng là đồng lõa, cùng lợi dụng chính sách”, TS Liêm nói.
Mặt khác, ông Liêm cũng cho rằng, ngân hàng là người cho vay nhưng việc xét hồ sơ còn quan liêu, thiếu kĩ càng, có khi biết là sai nhưng vẫn cho vay. “Liệu có chuyện lợi ích nhóm ở đây?”, TS Liêm đặt câu hỏi.
Cùng quan điểm, một số luật sư cho rằng, với cách làm như trên, chủ đầu tư, người mua nhà và ngân hàng đều sai. Cụ thể, chủ đầu tư sai khi cố tình “lách” để trục lợi, ngân hàng sai trong quá trình thẩm định, đánh giá thủ tục và người mua nhà sai khi “đồng lõa” để được vay vốn. Trong 3 chủ thể này, người vay tiền sẽ chịu rủi ro. Các luật sư cũng cho biết, các quy định cho vay để mua nhà thương mại còn “lỗ hổng” nên dễ bị trục lợi. Có thể xảy ra chuyện 3 đối tượng: người mua nhà, chủ đầu tư và ngân hàng “bắt tay” nhau trục lợi.
“Những trường hợp không đủ điều kiện, chủ đầu tư cố tình làm sai để khách hàng vay vốn giá rẻ thì cần hủy ngay hợp đồng mua nhà, thu hồi lại vốn. Trường hợp người mua đã nhận nhà, nên cân nhắc và có mức xử phạt hợp tình hợp lý như thu hồi vốn hoặc nâng lãi suất khoản vay thành vay thương mại”, một luật sư thuộc Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam chia sẻ về hướng giải quyết.
Quan tâm đến nhóm thu nhập trung bình
Theo tìm hiểu, các thông tư hướng dẫn triển khai gói 30.000 tỷ đồng của Ngân hàng Nhà nước và Bộ Xây dựng đã quy định rõ các trường hợp gian dối về đối tượng, điều kiện vay ngoài thì việc bị xử phạt hành chính còn bị buộc phải trả lại số tiền đã vay, chấm dứt hợp đồng vay đã ký với các tổ chức tín dụng. Người lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm trái các quy định liên quan đến xác nhận đối tượng đủ điều kiện được vay để hỗ trợ nhà ở theo quy định thì tùy theo mức độ vi phạm sẽ bị xử lý hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
“Giao dịch mua bán của chủ đầu tư để nhằm trục lợi gói 30.000 tỷ đồng đã vi phạm quy định của gói hỗ trợ và chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm. Thanh tra Bộ Xây dựng sẽ vào cuộc và tìm hiểu chiêu “lách” của chủ đầu tư”. Ông Phạm Gia Yên, Chánh Thanh tra Bộ Xây dựng |
Theo ông Trần Ngọc Quang, Tổng thư kí Hiệp hội Bất động sản (BĐS) Việt Nam, đây là những hiện tượng mang tính cá thể, chưa phổ biến trên thị trường BĐS. Những chủ đầu tư nào thông đồng với ngân hàng làm sai sẽ phải chịu trách nhiệm, còn người tiêu dùng thì nên cẩn thận khi vay mua những dự án như vậy.
Các chuyên gia BĐS cũng lưu ý, khi đặt ra chính sách, các cơ quan quản lý phải lường trước việc bị lợi dụng. Theo TS Phạm Sỹ Liêm, hiện nay các chính sách về BĐS đang tập trung đến nhóm khách hàng giàu có (giải cứu nợ xấu, tập trung chủ yếu ở phân khúc nhà cao cấp) và người nghèo (gói 30.000 tỷ đồng), trong khi nhóm đối tượng thu nhập trung bình lại chưa được quan tâm gì. Nhóm này chiếm đến 50% trong xã hội, nhu cầu mua nhà có nhưng chưa được quan tâm nên họ phải lợi dụng chính sách từ gói 30.000 tỷ đồng. Bởi vậy, các cơ quan quản lý cũng nên nghiên cứu những chính sách hỗ trợ cho người thu nhập trung bình.
“Nhà nước nên hỗ trợ lãi suất cho người kinh doanh nhà ở giá rẻ để tạo thêm nguồn nhà giá rẻ, người mua không cần phải lách luật để mua nhà thương mại như vậy”, ông Liêm kiến nghị.
Thông tư số 11/2013/TT - NHNN của Ngân hàng Nhà nước quy định rõ đối tượng vay vốn gói 30.000 tỷ đồng gồm: Các đối tượng mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội và thuê, mua nhà ở thương mại có diện tích nhỏ hơn 70 m2, giá bán dưới 15 triệu đồng/m2. Ngày 21/8/2014, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 61/NQ - CP cũng quy định rõ số tiền vay không vượt quá 1,05 tỷ đồng. |