Gỡ 'điểm nghẽn', thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển

Tại hội thảo, Phó Tổng Biên tập Báo Lao động Nguyễn Đức Thành cho biết, từ cuối năm 2022 đến nay, thị trường bất động sản trong nước đang đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức. Những vướng mắc pháp lý, khó khăn trong tiếp cận tín dụng và các thủ tục liên quan đến giao đất, cho thuê đất, xác định giá đất đã gây ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển của thị trường. Hội thảo là cơ hội để các cơ quan chức năng, các chuyên gia, doanh nghiệp cùng thảo luận, phân tích và chỉ ra các giải pháp khả thi nhằm góp phần tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc hiện tại.

“Chúng ta cần có biện pháp kịp thời và hiệu quả để thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh và bền vững, góp phần vào sự phát triển chung của nền kinh tế - xã hội”, ông Nguyễn Đức Thành nhấn mạnh. 

Phó Chủ tịch Câu lạc bộ Bất động sản Hà Nội Nguyễn Thế Điệp cho rằng, thời gian tới khi Luật Đất đai, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh Bất động sản có hiệu lực giúp tháo gỡ nhiều nút thắt cho thị trường bất động sản; tuy nhiên, thị trường bất động sản vẫn tồn tại nhiều điểm nghẽn. Điểm nghẽn lớn nhất hiện nay là các cơ chế chính sách chưa đồng bộ dẫn đến thực trạng cung không đủ cầu. Các dự án không được phê duyệt, trong khi nhu cầu về nhà ở rất lớn. Hệ quả làm cho giá nhà tăng cao, nhà giá rẻ khan hiếm, khiến cho người có thu nhập thấp khó chạm tới giấc mơ an cư.

Trong bối cảnh người dân đang “khát” nhà ở giá rẻ nhưng hàng chục căn hộ tái định cư bỏ hoang, không người đến ở gây lãng phí lớn. Nguyên nhân xuất phát từ cơ chế làm nhà tái định cư, nhiều khu tái định cư được xây dựng ở những khu vực xa trung tâm, thiếu tiện ích và dịch vụ công cộng, đặc biệt là công ăn việc làm làm cho người đến tái định cư.

Phó Chủ tịch Câu lạc bộ Bất động sản Hà Nội cho rằng, để thị trường bất động sản phát triển cần các cơ chế chính sách đồng bộ và tạo nguồn lực, lợi ích cho doanh nghiệp, người dân. Việc tháo gỡ các cơ chế chính sách là quan trọng hàng đầu, đồng thời phải tạo được nguồn lực cho thị trường bất động sản phát triển. Các bộ, ngành và các địa phương phải tập trung giải quyết, tháo gỡ ngay những điểm nghẽn đang còn tồn tại. Cơ chế, chính sách phải làm thanh khoản tất cả các khâu, chẳng hạn thủ tục pháp lý phải thanh khoản nhanh, để bàn giao chủ cho đầu tư hoặc các thủ tục pháp lý để cấp sổ đỏ. Công tác định giá, đấu giá cũng cần thanh khoản để hạ thấp giá thành và nguồn cung hàng hóa dồi dào hơn tạo được sự cân đối cung cầu.

Đánh giá về các “rào cản” pháp lý khiến doanh nghiệp gặp khó khi triển khai dự án bất động sản, Luật sư Phạm Thanh Tuấn (Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội) cho rằng, nguyên nhân là do không đồng bộ giữa quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất với phương án sắp xếp nhà đất, phương án sử dụng đất của doanh nghiệp cổ phần hóa.

Luật sư Phạm Thanh Tuấn đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật theo hướng: Chính phủ xem xét trình Quốc hội sửa đổi nội dung Điểm m, Khoản 2 Điều 2 Nghị quyết số 82/2019/QH14 của Quốc hội theo hướng việc sử dụng đất của doanh nghiệp sau cổ phần hóa thực hiện theo đúng quy định của pháp luật về đất đai; không phát sinh các điều kiện tuân thủ quy định sử dụng đất theo đúng phương án sử dụng đất đã được phê duyệt.

Đồng thời, bổ sung quy định về điều khoản chuyển tiếp tại Nghị định số 126/2017/NĐ-CP sửa đổi bởi Nghị định số 140/2020/NĐ-CP theo hướng: Các doanh nghiệp đã tiến hành cổ phần hóa, bao gồm cả trường hợp doanh nghiệp hiện nay không còn vốn của Nhà nước, nhưng chưa được phê duyệt phương án sử dụng đất thì Ủy ban nhân dân tỉnh có trách nhiệm rà soát, phê duyệt phương án sử dụng đất của các doanh nghiệp đã tiến hành cổ phần hóa. Quy định trên nhằm tháo gỡ cho rất nhiều trường hợp doanh nghiệp đã cổ phần hóa nhưng chưa được phê duyệt phương án sử dụng đất.

Đặc biệt, khi ban hành nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai năm 2024, Chính phủ cần hướng dẫn rõ trong trường hợp doanh nghiệp chuyển mục đích sử dụng đất phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt của các địa phương nhưng không phù hợp với phương án phương án sắp xếp nhà đất, phương án sử dụng đất đã được phê duyệt thì sẽ xử lý thế nào…

Tại Hội thảo, các đại biểu cũng phân tích tình hình thực tế của thị trường bất động sản, đánh giá về bức tranh tổng thể của thị trường, từ đó nhận diện rõ ràng những khó khăn và thách thức đang gặp phải; thảo luận về các điểm mới trong Luật Đất đai, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi); đề xuất các giải pháp tháo gỡ khó khăn về vốn và dòng tiền một các thuận lợi và kịp thời…