Trong thời gian qua, TP Hồ Chí Minh đã chủ động triển khai một số chính sách phù hợp với tình hình thực tế địa phương để đẩy nhanh chương trình phát triển nhà ở xã hội.
Tăng cung nhà ở xã hội
Thống kê của Bộ Xây dựng cho thấy, nhu cầu nhà ở xã hội (NƠXH) ngày càng tăng, cả nước hiện cần hơn 1 triệu căn NƠXH, trong đó riêng TP Hồ Chí Minh cần khoảng 130.000 căn. Để đáp ứng nhu cầu này, thành phố đã chấp thuận đến năm 2015 triển khai 25 dự án NƠXH với tổng diện tích đất 83,7 ha để đầu tư xây dựng khoảng 21.750 căn, tổng diện tích sàn xây dựng 1.754.360 m2. Đồng thời, thành phố phấn đấu thực hiện di dời, tháo dỡ và xây dựng mới 25 chung cư cũ xuống cấp, bị hư hỏng nặng với tổng diện tích 350.000 m2 sàn (khoảng 6.500 căn hộ).
Khu tái định cư 17,3 ha phường An Phú-Bình Khánh, quận 2. |
Năm 2013, thành phố xây dựng 31 dự án NƠXH với gần 28.500 căn. Một số dự án đã xây dựng hoàn thành, đã bàn giao hoặc sắp bàn giao như Chung cư Đông Hưng 2 (quận 12); Chung cư số 242/16 đường Bà Hom (quận 6), Chung cư số 157/R8 đường Tô Hiến Thành (quận 10); Chung cư số 241/1/25C Nguyễn Văn Luông (quận 6), Chung cư số 19/19 Lạc Long Quân (quận Tân Bình); Chung cư số 171A Hoàng Hoa Thám (quận Tân Bình), Chung cư số 26 Nguyễn Thượng Hiền (quận Gò Vấp).
Thành phố cũng đã cho phép chuyển đổi nhà ở thương mại sang NƠXH đối với 10 dự án (9.052 căn, tổng mức đầu tư khoảng 6.769 tỷ đồng). Trong đó, có 418 căn hộ thuộc Dự án khu căn hộ cao tầng 584 Tân Phú do Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng và Khai thác công trình giao thông 584 làm chủ đầu tư thi công gần xong phần thô. Các dự án còn lại đã bồi thường giải phóng mặt bằng 100% nhưng chưa khởi công xây dựng hoặc đã khởi công xây dựng nhưng mới chỉ đầu tư xong phần móng.
Trong quý I/2014, thành phố đã phát triển 2.167.030 m2 diện tích sàn xây dựng nhà ở, đạt 27% so với chỉ tiêu phát triển 8 triệu m2 sàn xây dựng, với diện tích bình quân đầu người là 16,42 m2/người. Thành phố đang xem xét chuyển đổi 2 dự án nhà ở thương mại sang NƠXH (Khu chung cư kết hợp thương mại Hòa Nguyễn, quận Tân Bình, dự án khu dân cư lô số 4 - khu 6B đô thị mới nam thành phố) và khởi công 1 dự án NƠXH tại quận 2 (quy mô 304 căn tại phường Thảo Điền, khởi công ngày 29/3/2014). Ngoài ra, thành phố đã xây dựng hoàn thành 2 dự án chung cư tái định cư với quy mô 1.800 căn hộ, 135.000 m2 sàn. Tính đến ngày 15/2/2014, đã có 498 khách hàng ký hợp đồng tín dụng với ngân hàng theo chương trình cho vay hỗ trợ nhà ở (gói 30.000 tỷ đồng), tổng hạn mức đã được ký kết là 817,23 tỷ đồng; đã giải ngân 362 hợp đồng với số tiền 312,55 tỷ đồng, trong đó có 127 khách hàng vay NƠXH.
Phối cảnh 360 căn hộ chung cư NƠXH tại Thới An, TP Hồ Chí Minh. |
Một trong những dự án NƠXH tiêu biểu về quy mô trên địa bàn TP Hồ Chí Minh phải kể đến là dự án HQ Plaza do Công ty CP Tư vấn - Thương mại - Dịch vụ địa ốc Hoàng Quân làm chủ đầu tư. UBND thành phố đã cho phép công ty này chuyển đổi 1.060 căn nhà ở thương mại tại dự án khu chung cư CC1-khu 2, khu tái định cư Bến Lức, khu chức năng số 17, đô thị mới nam thành phố, xã An Phú Tây (huyện Bình Chánh) thành 1.735 căn NƠXH. Dự án có diện tích 35.290,3 m2, gồm 4 tòa nhà cao 23 - 24 tầng, diện tích bình quân từ 55 - 69 m2/căn, tổng mức đầu tư khoảng 1.500 tỷ đồng.
Ngoài dự án HQ Plaza phải kể đến mô hình NƠXH đầu tiên ở TP Hồ Chí Minh không dùng ngân sách nhà nước, đó là dự án Carilon Apartment (đường Hoàng Hoa Thám, quận Tân Bình), do Công ty cổ phần Địa ốc Sài Gòn Thương Tín (Sacomreal) làm chủ đầu tư. Dự án khởi công vào tháng 11/2011, (hoàn thành và đưa vào sử dụng cuối năm 2013), vốn đầu tư 700 tỷ đồng, có diện tích 7.834 m2, gồm 2 tòa nhà cao 16 tầng gồm 484 căn hộ, trong đó có 147 căn thực hiện theo chương trình NƠXH.
Cần có chính sách khuyến khích
Mặc dù trong thời gian qua đã có sự gia tăng các dự án NƠXH đáp ứng nhu cầu của người có thu nhập thấp, nhưng theo UBND TP Hồ Chí Minh, thị trường NƠXH hiện nay vẫn có quy mô khá nhỏ, chưa đáp ứng được nhu cầu của thị trường, do đó mức độ tác động tích cực từ thị trường NƠXH đến toàn bộ thị trường bất động sản vẫn còn hạn chế.
Việc xã hội hóa đầu tư đối với loại hình NƠXH vẫn còn khó khăn, do cơ chế ưu đãi thu hút đầu tư chưa thật sự mang tính khuyến khích, hấp dẫn; chủ đầu tư khó tiếp cận nguồn vốn vay nói chung và vốn vay ưu đãi nói riêng, chưa được xem xét hỗ trợ lãi vay cũng như hỗ trợ kinh phí đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật trong phạm vi dự án phát triển NƠXH. Vì vậy, các doanh nghiệp chủ yếu tập trung xây dựng nhà ở thương mại.
Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh, trong thời gian tới, phân khúc NƠXH ngày càng gia tăng và đóng góp vào sự phục hồi của thị trường bất động sản. Nhà nước cần có chính sách khuyến khích, hỗ trợ rõ ràng đối với các chủ đầu tư tham gia xây dựng các dự án NƠXH về chính sách thuế, vốn vay...
Cùng quan điểm này, ông Trương Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Công ty Hoàng Quân cho rằng, cần bổ sung về chính sách khuyến khích chủ đầu tư thực hiện dự án NƠXH vào Dự thảo Luật Xây dựng sửa đổi sắp được Quốc hội thông qua; cho phép chủ đầu tư hoàn tiền sử dụng đất dự án NƠXH để doanh nghiệp cấn trừ vào nghĩa vụ tiền thuế thu nhập doanh nghiệp.
Để tiếp tục thực hiện mục tiêu phát triển lành mạnh, bền vững thị trường bất động sản; đẩy mạnh phát triển các loại hình NƠXH có sự tham gia, điều tiết của Nhà nước, TP Hồ Chí Minh kiến nghị Chính phủ có chính sách miễn 100% thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp cho hoạt động đầu tư xây dựng NƠXH, chuyển nhà ở thương mại thành NƠXH. Thành phố cũng kiến nghị cho phép chủ đầu tư dự án NƠXH được sử dụng quyền sử dụng đất của dự án để thế chấp hoặc sử dụng chính dự án (tài sản hình thành trong tương lai) để thế chấp vay vốn đầu tư xây dựng; cho phép chủ đầu tư điều chỉnh cơ cấu căn hộ có diện tích lớn sang căn hộ có diện tích nhỏ nhằm tăng nhanh nguồn cung cấp NƠXH, nhà ở thương mại có diện tích nhỏ hơn 70 m2 và có giá bán dưới 15 triệu đồng/m2.
Trần Xuân Tình