Trước thực trạng đó, các cơ quan liên quan và chủ đầu tư dự án đã có cảnh báo đến người dân để tránh bị mất tiền oan, góp phần minh bạch thị trường, hiện thực hóa giấc mơ an cư với những người có thu nhập thấp.
Thi công Dự án nhà ở xã hội Ecohome3. Ảnh: Nguyễn Thắng/TTXVN
Ma trận "hỗ trợ", thu lợi bất chính
Trong những năm qua, Chính phủ đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách, văn bản quy phạm pháp luật; xây dựng và thực hiện nhiều chương trình phát triển nhà ở, đặc biệt là nhà ở xã hội dành cho những người thuộc nhóm đối tượng chính sách xã hội (người có công, thu nhập thấp...). Theo đó, hàng nghìn gia đình đủ điều kiện mua nhà ở xã hội trên địa bàn thành phố Hà Nội đã mua được nhà, hiện thực hóa ước mơ an cư lạc nghiệp.
Tuy nhiên, một chủ trương nhân văn của Chính phủ, góp phần đảm bảo an sinh xã hội là vậy, nhưng đang có nguy cơ bị "biến tướng", do "cò" bất động sản lộng hành, ngang nhiên trục lợi bất chính bằng những chiêu trò tung thông tin giả, thu hàng chục triệu đồng, thậm chí thu đến cả trăm triệu đồng đảm bảo "giúp" người dân được quyền mua căn hộ nhà ở xã hội từ những "suất ngoại giao", "cơ chế xin - cho".
Điển hình là trong nhiều tháng nay, dọc tuyến đường Tân Xuân, phường Đông Ngạc, quận Bắc Từ Liêm, thành phố Hà Nội xuất hiện khá nhiều các văn phòng tư vấn mua nhà ở xã hội tại dự án nhà ở Ecohome 3, do Công ty cổ phần Đầu tư và Thương mại Thủ Đô (Tập đoàn Capital House) và một đơn vị khác làm chủ đầu tư.
Anh Dương Công Thọ (phường Đông Ngạc, quận Bắc Từ Liêm, thành phố Hà Nội) cho biết, những văn phòng này mới chỉ mở vài tháng trở lại đây với hoạt động môi giới rầm rộ, dán tờ rơi, biển quảng cáo khắp đường phố, để thu hút người dân có nhu cầu mua nhà tại dự án này.
Trong vai người cần mua nhà ở xã hội, chúng tôi tiếp cận một văn phòng bất động sản nằm trên đường Tân Xuân, gần cổng dự án Ecohome 3 để tìm hiểu thực hư sự việc. Trong căn phòng rộng chưa đầy 20 m2 dày đặc các biển quảng cáo chằng chịt, tư vấn viên liên tục độc thoại về thông tin dự án; đồng thời, không quên đưa ra những gói ưu đãi, hỗ trợ khách hàng nếu có nhu cầu mua nhà ở xã hội tại dự án Ecohme 3.
Theo những nhân viên tư vấn tại đây, nếu người dân có nhu cầu mua nhà bỏ phí "hỗ trợ" 115 triệu đồng sẽ được mua luôn căn hộ nhà ở xã hội tại dự án Ecohome 3 theo đúng ý muốn mà không cần phải bốc thăm hay bất kì thủ tục phức tạp nào khác.
Lý giải về số tiền phí nêu trên, nữ tư vấn viên tên Hiệp cho biết, số tiền này là để mua "suất ngoại giao", mất khoảng 50% mang đi để quan hệ với chủ đầu tư, 50% còn lại để trả lương nhân viên và chi phí phát sinh, tư vấn viên chỉ được 30% trên tổng 50% còn lại.
Không những vậy, chỉ cần nhấn công cụ tìm kiếm trên Google, Facebook… từ khóa “Ecohome 3” sẽ ra hàng loạt các trang quảng cáo không phải của chủ đầu tư rao bán nhà ở xã hội Ecohome 3. Các trang mạng này giới thiệu khá cụ thể thông tin về dự án và nhấn mạnh “hướng dẫn làm hồ sơ miễn phí” cho người có nhu cầu mua nhà.
Nhưng khi tiếp cận được khách hàng, "cò" sẽ tìm cách thuyết phục khách hàng bỏ tiền phí để chắc chắn mua được nhà. Cá biệt, có những trang Facebook còn rao số lượng cụ thể có bao nhiêu căn ngoại giao, chắc chắn chọn được căn, được tầng.
Thực tế cho thấy, phần lớn các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn thành phố có số lượng người dân nộp hồ sơ khá lớn, nên không phải ai đăng ký mua nhà ở xã hội cũng được, mà phải trải qua vòng xét duyệt hồ sơ, chấm điểm, rồi bốc thăm quyền mua, bốc thăm căn hộ. Chính vì vậy xuất hiện tâm lý người dân chạy đua mua chắc suất, để có nhà ở và đây là "yếu điểm" để các đối tượng "cò" lợi dụng thu lợi bất chính.
Minh bạch thông tin
Trước thực trạng trên, Bộ Xây dựng vừa có văn bản gửi UBND thành phố Hà Nội về việc kiểm tra, chấn chỉnh hoạt động môi giới, mua bán nhà ở xã hội trên địa bàn. Bộ Xây dựng cho rằng, các hành vi này đều trái với các quy định hiện hành về đối tượng, điều kiện, trình tự, thủ tục mua bán nhà ở xã hội, đã được quy định cụ thể trong Luật Nhà ở năm 2014, Nghị định 100/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ về phát triển và quản lý nhà ở xã hội, Thông tư số 21/2016/TT-BXD ngày 30/6/2016 của Bộ Xây dựng hướng dẫn thực hiện một số nội dung của Nghị định 100/2015/NĐ-CP.
Do vậy, Bộ Xây dựng đề nghị UBND thành phố Hà Nội chỉ đạo Sở Xây dựng và các cơ quan chức năng địa phương tổ chức kiểm tra hoạt động giao dịch, mua bán nhà ở xã hội tại các dự án trên địa bàn để chấn chỉnh các hiện tượng, hoạt động nêu trên; đồng thời, xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm quy định pháp luật (nếu có) theo thẩm quyền. Sau đó, UBND thành phố Hà Nội báo cáo kết quả kiểm tra, biện pháp chấn chỉnh và xử lý vi phạm về Bộ Xây dựng trước ngày 30/4/2019.
Bên cạnh đó, Công ty cổ phần Đầu tư và Thương mại Thủ Đô (Tập đoàn Capital House), đơn vị chủ đầu tư dự án cũng có gửi công văn đến chính quyền địa phương và cơ quan công an đề nghị vào cuộc ngăn chặn "cò" lợi dụng chính sách về nhà ở xã hội để trục lợi, thu tiền sai quy định tại dự án Ecohome 3.
Trong công văn gửi các cơ quan, chủ đầu tư nêu rõ: "Quá trình thực hiện mua bán nhà ở xã hội tại dự án Ecohome3 được thực hiện theo đúng quy định và công khai minh bạch thông tin. Chủ đầu tư không ủy quyền cho bất kỳ tổ chức, cá nhân nào thực hiện việc hướng dẫn và tiếp nhận hồ sơ mua nhà ở xã hội tại dự án Ecohome 3, cũng như không ký với bất kỳ đơn vị nào để phân phối nhà ở xã hội".
Vì vậy, nhiều trang thông tin điện tử và mạng xã hội không phải là chủ đầu tư đăng tải thông tin tiếp nhận hồ sơ mua nhà ở xã hội Ecohome 3 là không đúng.
Đặc biệt, các sàn giao dịch bất động sản mới mở tại khu vực quanh dự án nhận hướng dẫn hồ sơ kèm theo việc thu phí, thậm chí một số sàn còn cam kết đảm bảo cho khách hàng sẽ được mua nhà, để thu tiền là không đúng quy định pháp luật. Chủ đầu tư mong muốn các cơ quan pháp luật sớm vào cuộc phối hợp kiểm tra, xử lý, để sớm chấm dứt tình trạng này.
Cũng theo chủ đầu tư, hiện tượng "cò" bất động sản rầm rộ thu tiền "chênh" cũng đã xảy ra tại dự án nhà ở xã hội Ecohome 2 trước đó. Các đối tượng "cò" đã thu cả trăm triệu đồng của khách hàng với sự đảm bảo sẽ cho khách mua được căn hộ tại dự án Ecohome 2.
Tuy nhiên, với quy trình nhận hồ sơ, chấm điểm, bốc thăm quyền mua, bốc thăm vị trí chặt chẽ của chủ đầu tư, "cò" đã không thể thực hiện cạm kết với khách hàng. Sau đó, những khách hàng này đã phát đơn kiện và Công an quận Bắc Từ Liêm đã tiến hành điều tra những trường hợp này.
Dự án khu nhà ở Ecohome 3 nằm trên địa bàn phường Đông Ngạc, quận Bắc Từ Liêm, thành phố Hà Nội có 5 tòa nhà; trong đó, Công ty cổ phần Đầu tư và Thương mại Thủ Đô đang xây dựng hai tòa nhà ở xã hội NO2 và NO3.
Một chủ đầu tư khác đang thi công tòa NO4 và NO5. Hai tòa NO2 và NO3 có chiều cao 31 tầng mỗi tòa (chưa bao gồm 2 tầng hầm để xe liên thông 2 tòa). Tổng số căn hộ tại hai tòa là 1.456 căn với diện tích từ 39,92 m2 đến 76,65 m2.
Theo chủ đầu tư, giá bán nhà ở xã hội NO2, NO3 dự kiến là 16,5 triệu đồng/m2, giá cho thuê nhà ở xã hội dự kiến khoảng 73.000 đồng/m2.