Huyện Tứ Kỳ nằm ở giữa hệ thống sông Thái Bình. Là huyện có diện tích lớn đất ngập úng với thủy triều lên xuống của con sông Thái Bình, nơi đây trở thành vùng khai thác rươi trọng điểm của tỉnh Hải Dương.
Rươi là loài động vật không xương sống, sinh sôi ở vùng nước lợ và cũng là loại đặc sản được nhiều người tìm kiếm. Rươi có ở nhiều vùng, nhưng rươi ở Tứ Kỳ là nổi tiếng hơn cả. Người dân nơi đây ví rươi như là "lộc trời".
Theo người dân, những ngày này nước triều từ sông Thái Bình lên, tràn vào ruộng, thì rươi - một loài nhuyễn thể sinh sống dưới lớp bùn - sẽ theo con nước nổi lên. Người dân chỉ cần giăng lưới tại cống, chờ thủy triều rút, rươi theo dòng nước bơi ra, mắc lại ở phần lưới đặt trước đó. Tùy thời tiết và con nước hàng năm, nhiều hộ dân xã Bình Lãng thu cả tỷ đồng từ việc săn rươi.
"Các hộ không phải cho ăn hay chăm sóc gì, rươi phát triển hoàn toàn tự nhiên, chỉ chờ mùa nước lên là thu hoạch. Chúng tôi thường gọi đó là 'của trời cho'", một người dân xã Bình Lãng chia sẻ.
Sau khi thu hoạch lúa, nông dân Tứ Kỳ xây kè đắp bờ, chia luồng lạch, cải tạo đất làm môi trường cho rươi bật lên để thu hoạch.
Rươi chỉ sinh sống ở môi trường nước không bị ô nhiễm. Rươi không phải chăm sóc, không phải cho ăn, chỉ cần cải tạo mặt nước, tạo môi trường để rươi sinh trưởng.
Một ngày trước khi thu hoạch rươi, người dân mở cống để thuỷ triều trên sông tràn vào ruộng nhà, rồi chặn cống lại. Vài giờ sau, rươi sẽ ngoi lên.
Người dân phải thường xuyên theo dõi để rút nước ra khỏi ruộng đúng thời điểm, điều chỉnh cửa xả nước sao cho con rươi có thể bật hết lên khỏi đất.
Rươi Tứ Kỳ thường có màu hồng, to, béo, nhiều bột... Nhờ đó, giá rươi tại đây luôn cao nhất, dao động từ 380.000-450.000 đồng/kg.
Người dân treo rươi trên những chiếc túi lưới lớn nhằm loại bỏ nước trước khi đưa lên cân.
Gia đình ông Nguyễn Trung Truyền có 6 mẫu ruộng, năm 2020 ông thu được gần sáu tấn rươi, thu nhập gần một tỷ đồng.
"Năm nay thời tiết lạnh và mưa nhiều nên sản lượng thu hoạch thấp hơn mọi năm. Giá cả vì thế cao hơn, đỉnh điểm tới 600.000 đồng/kg. Có bao nhiêu, thương lái đến tận ruộng mua hết bấy nhiêu", ông Quạt cho biết thêm.
Rươi là loài ưa lạnh nên sau khi được vớt lên bờ, người dân cho vào nước đá để giữ sống trong khoảng một tuần.
Theo ông Nguyễn Tá Điểm - Phó trưởng phòng NN & PTNT huyện Tứ Kỳ, địa bàn huyện có diện tích 260 hécta khai thác và bảo tồn rươi. Mỗi năm trung bình người dân thu 0,8 tấn/ha với giá trị khoảng 300 đến 350 triệu đồng. Sau khi trừ chi phí, lợi nhuận đạt khoảng 80%.