Từ sáng sớm, các nhà vườn đã rộn ràng người lên cây, người thoăn thoắt chuẩn bị chổi lông, thúng hoa để thực hiện công đoạn “se duyên” cho từng bông bưởi. Với người dân Phúc Diễn, bưởi không chỉ là cây trồng đặc sản mà còn là “cần câu cơm”, là niềm hy vọng cho cuộc sống ấm no. Gần như gia đình nào ở đây cũng gắn bó với cây bưởi, có nhà trồng vài chục cây, có nhà cả trăm gốc.
Trước đây, người dân thường hái từng bông hoa, rồi dùng tay quét phấn lên nhụy hoa cần thụ. Tuy nhiên, cách làm này vừa tốn thời gian, vừa mất nhiều công sức. Sau này, nhờ áp dụng phương pháp thụ phấn bằng chổi lông mềm, công việc trở nên nhẹ nhàng hơn, hiệu quả vẫn đảm bảo. Mỗi chiếc chổi nhỏ là công cụ giúp người thụ phấn đưa phấn từ hoa đực sang hoa cái theo nguyên tắc thụ phấn chéo, nhụy của bông này sẽ kết hợp với noãn của bông khác, không nhất thiết cùng trên một cành.
Công việc nghe tưởng chừng đơn giản, nhưng thực tế lại đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên trì và kỹ thuật khéo léo. Người thụ phấn phải ngước mắt suốt nhiều giờ liền, quan sát kỹ từng chùm hoa đã nở để thụ phấn đúng thời điểm. “Phải nhanh tay nhưng không được mạnh tay, tránh làm rụng hoa, hỏng phấn. Chỉ cần lỡ thời gian là coi như công cốc", ông Nguyễn Văn Ngọc, người thụ phấn cho hoa chia sẻ.
Vào mùa thụ phấn cao điểm, mỗi người làm thuê có thể nhận được tiền công từ 300.000 – 350.000 đồng/ngày, nhưng cũng phải làm việc liên tục từ sáng sớm tới chiều muộn. Dù vất vả, nhưng nhiều người vẫn gắn bó với nghề bởi niềm vui khi thấy cây sai quả, bưởi trĩu cành mỗi độ cuối năm.
Hình ảnh thụ phấn cho vườn bưởi Diễn Hà Nội:
Các gia đình trồng bưởi Diễn ở phường Phúc Diễn, quận Bắc Từ Liêm tiến hành thụ phấn cho cây.
Với 2.000 gốc bưởi, gia đình ông Nguyễn Văn Dũng phải thuê gần người làm việc liên tục 8 giờ.
Hoa bưởi là loài hoa lưỡng tính, nên tự thụ phấn. Tuy nhiên, để đạt năng suất quả cao, nhiều năm gần đây, người trồng phải chủ động thụ phấn cho hoa.
Với cây lâu năm, thân cao, thợ phải trèo hoặc bắc thang để thụ phấn cho từng bông, tránh bỏ sót.
Hoa 4 cánh cho quả nhỏ hơn hoa 5 cánh.
Thời tiết thích hợp để thụ phấn là trời khô nắng, vì nếu mưa, hoa sẽ bị thối, còn trời gió mạnh, phấn hoa sẽ không dính được vào đầu nhụy.
Hoa bưởi nở nhiều đợt, ngày nào cũng có hoa bung nở, nên phải làm nhiều lần.
Công cụ để thụ phấn là chiếc chổi dặm phấn trang điểm, để không làm hư hại cánh và nhụy hoa.
Việc thụ phấn đòi hỏi sự tỉ mỉ, mất thời gian.
Phường Phúc Diễn (quận Bắc Từ Liêm) có 287 hộ trồng bưởi, với diện tích gần 28 ha; là một trong những nơi trồng bưởi lớn và nổi tiếng cả nước.
Giống bưởi này hiện đã được trồng ở nhiều nơi,
nhưng chỉ những cây trồng trên đất Diễn là cho quả ngon và đẹp nhất.