Trung tâm của các phong trào tuổi trẻ tình nguyện

Năm 2024 là một năm đặc biệt với tổ chức Đoàn, khi kỷ niệm tròn 20 năm tháng Ba được Đảng, Nhà nước đồng ý lựa chọn là Tháng Thanh niên. Chặng đường đó đã ghi dấu ấn của lớp lớp thế hệ thanh niên Việt Nam trong quá trình đóng góp xây dựng đất nước, với tinh thần xung kích, tình nguyện, sáng tạo vì lợi ích của cộng đồng, xã hội, cũng như sự quan tâm, hỗ trợ đối với công tác phát triển thanh niên.

Dấu ấn 20 năm rạng rỡ 

Việt Nam đầu những năm 2000, tình hình kinh tế - xã hội có nhiều chuyển biến mạnh mẽ, đất nước tiếp tục đẩy mạnh công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế quốc tế. Bối cảnh đó là điều kiện thuận lợi cho thanh niên phát triển và trưởng thành, đáp ứng những kỳ vọng của Đảng, của đất nước, của điều kiện hội nhập, cũng như đặt ra nhiều yêu cầu mới đối với công tác thanh niên.

Ở nước ta, các hoạt động tình nguyện của tuổi trẻ được triển khai từ trước năm 2000 tập trung tại khu vực Thành phố Hồ Chí Minh. Năm 2000 - năm mở đầu của thế kỷ, mở đầu thiên niên kỷ mới đã được Bộ Chính trị và Chính phủ quyết định là “Năm Thanh niên Việt Nam”, nêu bật tầm quan trọng của tinh thần tình nguyện, xông pha, mang sức trẻ, hoài bão cách mạng hoàn thành bất cứ nhiệm vụ khó khăn nào mà Đảng, Nhà nước giao. 

Từ thời điểm này “Phong trào thanh niên tình nguyện” đã có bước phát triển mới, đi vào thực tiễn, được đông đảo các cấp bộ Đoàn và đoàn viên, thanh niên tham gia, tạo nên ấn tượng tốt đẹp về lớp thanh niên Việt Nam của thời kỳ mới. Tổ chức Đoàn các cấp đã chủ động đề xuất và đảm nhận hàng ngàn chương trình, dự án kinh tế - xã hội quan trọng, tiêu biểu như dự án xóa cầu khỉ, xây cầu mới vùng đồng bằng sông Cửu Long; xây dựng Đảo Thanh niên; làm đường Hồ Chí Minh; xây dựng làng thanh niên lập nghiệp… Các phong trào thi đua học tập, lao động sáng tạo để chiếm lĩnh đỉnh cao tri thức, công nghệ mới; sinh hoạt chính trị “Tuổi trẻ Việt Nam tiến bước dưới cờ Đảng”, “Tuổi trẻ với tư tưởng Hồ Chí Minh”… đã lôi cuốn hàng triệu thanh thiếu niên tham gia. Từ phong trào của tuổi trẻ đã xuất hiện nhiều tập thể và cá nhân tiêu biểu trên các lĩnh vực công tác.

Năm 2003, Trung ương Đoàn phát động Tháng Thanh niên đầu tiên với tinh thần “Thanh niên hành động vì cộng đồng, xã hội chăm lo, bồi dưỡng thanh niên”, thu hút đông đảo bạn trẻ và nhiều tầng lớp nhân dân hưởng ứng. Thành công của chương trình đã trở thành tiền đề quan trọng để Trung ương Đoàn báo cáo, xin ý kiến và sau đó được Ban Bí thư Trung ương Đảng, Chính phủ đồng ý chọn tháng Ba hằng năm là Tháng Thanh niên kể từ năm 2004.

Từ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, Quốc hội, ngày 29/11/2005, tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XI đã chính thức thông qua Luật Thanh niên, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong việc tăng cường quản lý nhà nước về công tác thanh niên, tạo cơ hội và môi trường cho thanh niên Việt Nam rèn luyện, cống hiến và trưởng thành.

Từ đó, Tháng Thanh niên dần trở thành một hoạt động vô cùng ý nghĩa gắn liền với công tác thanh niên trong các cấp bộ Đoàn, đoàn viên, thanh niên cả nước; ghi dấu ấn bằng hàng loạt công trình, phần việc thiết thực hướng đến cộng đồng, góp phần bảo đảm an sinh xã hội, vừa rèn luyện, vừa trải nghiệm nhiều bài học bổ ích, trở thành những kỷ niệm rạng rỡ của tuổi trẻ qua các việc làm đẹp. Tháng Thanh niên cũng là sự khởi đầu trong mùa Xuân mới, tạo điểm nhấn cho tuổi trẻ cả nước hành động với thông điệp: Hãy nâng niu, trân trọng quãng thời gian tuổi trẻ cùng những yêu thương, sẻ chia, trách nhiệm với cộng đồng và không ngừng nỗ lực vươn lên để hoàn thiện chính bản thân mình.

Với mục đích, ý nghĩa và những thành quả thực tế đạt được trong suốt 20 năm qua, Tháng Thanh niên được xác định là trung tâm của các phong trào tuổi trẻ tình nguyện, thu hút hàng trăm triệu lượt thanh niên tham gia, trở thành mốc son chói lọi của tuổi trẻ Việt Nam thế hệ Hồ Chí Minh.

Đợt sinh hoạt chính trị rộng khắp trong tuổi trẻ cả nước

Từ năm 2004 đến nay, Tháng Thanh niên luôn đóng vai trò đợt sinh hoạt chính trị rộng khắp trong tuổi trẻ cả nước mỗi dịp đầu Xuân năm mới. Với sự tham gia tích cực, sôi nổi của hàng triệu thanh niên và sự hưởng ứng mạnh mẽ của người dân các địa phương, mỗi Tháng Thanh niên lại là một “trang vàng” trong lịch sử hình thành, phát triển của tổ chức Đoàn, với nhiều chủ đề nổi bật qua các năm, như: "Tháng Thanh niên hành động vì cộng đồng, xã hội chăm lo, bồi dưỡng thanh niên" (2004); "Tự hào tuổi trẻ thế hệ Bác Hồ" (2005); "Đồng hành với thanh niên trong hội nhập và phát triển kinh tế" (2007); "Thanh niên hành động vì môi trường" (2010); "Tuổi trẻ tham gia xây dựng văn minh đô thị và xây dựng nông thôn mới" (2013); "Tự hào tiến bước dưới cờ Đảng" (2015); "Tự hào tuổi trẻ thời đại Hồ Chí Minh" (2016); "Thanh niên tình nguyện vì cộng đồng" (2019); "Tuổi trẻ sáng tạo" (2022); "Tuổi trẻ tiên phong chuyển đổi số" (2023)...

Trong suốt chặng đường 20 năm Tháng Thanh niên, đã có hơn 100 triệu lượt đoàn viên, thanh niên tham gia các hoạt động trong Tháng Thanh niên. Thanh niên cả nước đã chung tay thực hiện hơn 668 nghìn công trình, phần việc thanh niên trên mọi miền Tổ quốc với tổng giá trị ước tính lên tới 4.500 tỷ đồng; hàng triệu suất quà được trao đến tay người dân trên khắp cả nước.

Tháng Thanh niên năm 2024 được chọn chủ đề là "Thanh niên xung kích tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng". Xuyên suốt hành trình Tháng Thanh niên 2024 là sự định hướng các hoạt động tình nguyện cho thanh niên Việt Nam ở cả trong và ngoài nước, song song với việc triển khai hoạt động tình nguyện trực tuyến; xây dựng và vận hành Cổng thông tin tình nguyện quốc gia; tăng cường ứng dụng chuyển đổi số trong kết nối, điều phối, quản lý các hoạt động tình nguyện.

Các hoạt động trong Tháng Thanh niên nói riêng và trong năm 2024 nói chung tập trung vào phong trào tình nguyện, đặc biệt được chú trọng triển khai sâu rộng tại các địa bàn khó khăn, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, các Làng Thanh niên lập nghiệp, Đảo Thanh niên; 63 thôn, bản, ấp, khó khăn xây dựng nông thôn mới; các địa bàn nơi 14 dân tộc thiểu số có quy mô dân số dưới 10.000 người sinh sống.

Trong đó, đối tượng ưu tiên hỗ trợ là người đồng bào dân tộc thiểu số nói chung, thanh thiếu nhi nói riêng, với các hoạt động như: Tình nguyện đảm bảo an sinh xã hội, vì cuộc sống cộng đồng; hỗ trợ, tổ chức các đội hình tình nguyện về với đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; tình nguyện tham gia đảm bảo trật tự an toàn giao thông; tình nguyện tham gia xây dựng nông thôn mới...

Trải qua 20 mùa xuân của tuổi trẻ Việt Nam, tháng Ba hằng năm đã thực sự trở thành tháng cao điểm dấy lên phong trào hành động của thanh niên trong quá trình phát huy tính sáng tạo, tham gia tích cực phát triển kinh tế - xã hội. Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đã kêu gọi thanh niên cả nước cùng hành động, mừng kỷ niệm 20 năm tháng Ba được chọn là Tháng Thanh niên, cùng chung tay thực hiện những phần việc, phát huy vai trò của tuổi trẻ. Qua đó, góp phần khắc họa lớp thanh niên thời kỳ mới giàu lòng yêu nước, tự cường dân tộc; kiên định lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; có đạo đức cách mạng, ý thức chấp hành pháp luật, lối sống văn hóa, vì cộng đồng; trách nhiệm, dấn thân tình nguyện; có năng lực, bản lĩnh trong hội nhập quốc tế; có sức khỏe, tri thức, kỹ năng và tác phong công nghiệp trong lao động tập thể, trở thành những công dân tốt của đất nước.