Theo phản ánh của HĐND TP Hà Nội, dù các lực lượng chức năng thường xuyên ra quân tuyên truyền với rất nhiều hình thức, vận động hướng dẫn, cùng với xử phạt răn đe, nhưng cứ hết chiến dịch, không kiên quyết kiểm tra xử lý, tình trạng vi phạm trật tự, an toàn giao thông lại đâu vào đó.
Theo quy hoạch phát triển giao thông vận tải TP Hà Nội đến năm 2030 tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, diện tích đất dành cho giao thông trên diện tích đất xây dựng đô thị phải đạt từ 20%-26%. Nhưng thực tế, tỷ lệ này mới đạt khoảng trên 12,1%. Quy hoạch diện tích đất dành cho giao thông tĩnh đạt 3%-4%, nhưng tỷ lệ này hiện chưa đến 1%. Quy hoạch tỷ lệ vận tải hành khách công cộng phải đạt từ 50%-55%, hiện nay mới đạt khoảng 19%.
Đường sắt đô thị quy hoạch 10 tuyến với 413km, hiện nay mới thực hiện được 2 đoạn tuyến với 27km, đạt khoảng 6,5% quy hoạch. Hệ thống xe buýt nhanh quy hoạch 11 tuyến với 316km, hiện nay mới thực hiện được 1 tuyến Cát Linh - Yên Nghĩa với 14km, đạt 4,4% quy hoạch.
Xung đột giao thông thường xuyên xảy ra ở Hà Nội.
Theo đại diện HĐND TP Hà Nội, việc phân làn, phân luồng, phân tuyến và quy định thời gian đi lại cho người và phương tiện tham giao thông ở Hà Nội còn nhiều bất cập. Đường Nguyễn Trãi (đoạn từ hầm chui Thanh Xuân tới cầu vượt Ngã Tư Sở) được Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Hà Nội thí điểm phân làn xe máy và ô tô bằng dải phân cách cứng.
Tuy nhiên, do việc phân làn không hợp lý, dẫn tới người tham gia giao thông khó tiếp cận lề đường, việc có nhiều đường ngang ngõ tắt dẫn tới việc nhập làn khó khăn, đi lại lộn xộn, không tuân thủ theo biển báo, hướng dẫn.
Đơn cử như cầu vượt chữ C đầu tiên ở Hà Nội đi qua Chùa Bộc - Phạm Ngọc Thạch. Đến nay, sau gần 5 tháng, do công tác tổ chức giao thông nhiều điểm còn chưa hợp lý, xung đột với hạ tầng giao thông hiện có, cây cầu vượt này chưa giải quyết được tình trạng ùn tắc như mong đợi.
Việc phân cấp quản lý lòng đường vỉa hè thời gian qua cũng có nhiều bất cập. Theo mặt cắt đường và tuyến phố có tên thì do Thành phố quản lý đầu tư, quận huyện thì quản lý vỉa hè; chưa tạo sự đồng bộ trong việc quản lý, chỉnh trang đô thị. Đơn cử xung quanh khu vực hồ Tây, quận Tây Hồ, có 11 tuyến đường có tên, theo phân cấp đều do sở GTVT quản lý, trong khi đó hồ và vỉa hè quanh hồ do quận quản lý.
"Nghị quyết 15 của Bộ Chính trị đã xác định: xây dựng Thủ đô Hà Nội trở thành đô thị thông minh, hiện đại, xanh, sạch, đẹp, an ninh, an toàn; phát triển nhanh, bền vững, có sức lan toả để thúc đẩy vùng đồng bằng Sông Hồng, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và cả nước cùng phát triển. Vì vậy, Thủ đô rất cần một tầm nhìn dài hạn với những giải pháp căn cơ hơn, chính sách sát thực tế hơn, để từng bước hiện thực hóa quan điểm, mục tiêu Nghị quyết của Bộ Chính trị...", giám sát của HĐND TP nêu rõ.
Ghi nhận của đại biểu HĐND TP Hà Nội, sau nhiều “chiến dịch” giành lại vỉa hè cho người đi bộ, tình trạng hàng quán chiếm dụng vỉa hè cũng thường xuyên diễn ra tại các quận như Thanh Xuân, Đống Đa, Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, Ba Đình…
Tình trạng này do sự thiếu quyết liệt, đôn đốc của các quận huyện thị xã. Các địa phương đều chưa có phương án bố trí, sắp xếp một cách phù hợp cho các hộ kinh doanh trên hè phố để đảm bảo hài hòa giữa giữ gìn trật tự, văn minh đô thị với việc mưu sinh của người dân; lực lượng chức năng mỏng, chưa đảm bảo nhân lực để tổ chức tuần tra khép kín, nhắc nhở người dân thường xuyên, liên tục... Tình trạng xe ô tô đỗ tràn lòng đường vỉa hè vẫn thường xuyên diễn ra.
Vấn nạn xe bắt khách dọc đường hiện lại xuất hiện khắp nơi, không chỉ xung quanh các bến xe Giáp Bát, Mỹ Đình, Nước Ngầm mà còn len lỏi vào tận các ngõ ngách, khu đô thị, bệnh viện. “Bến cóc” được lập khắp nơi, làm mất trật tự, mỹ quan đô thị và gây ùn tắc giao thông. Các xe kinh doanh vận tải khách liên tỉnh luôn tìm cách đi vào trung tâm hoặc chạy xuyên tâm thành phố để gom khách.
Giám sát của HĐND TP Hà Nội cũng nêu nghịch lý về việc thiếu bãi đỗ xe theo quy hoạch nhưng lại tràn lan bãi đỗ xe tự phát, không chính thức…
Tại Bệnh viện Việt Đức nằm ở trung tâm TP Hà Nội, hầu hết diện tích vỉa hè đều được sử dụng cho việc trông giữ xe. Dù nhiều điểm trông giữ xe ngoài cổng bệnh viện này đã được cấp phép, lực lượng chức năng thường xuyên đi kiểm tra nhưng giá gửi xe rất khó kiểm soát….
Tại khu đô thị Thành phố Giao lưu – phường Cổ Nhuế 1 – Quận Bắc Từ Liêm… toàn bộ vỉa hè đều được chiếm dụng để đỗ xe và kinh doanh hàng quán. Không những thế, 1/3 lòng đường cũng được kẻ ô, chia vạch rõ ràng để cho thuê đỗ xe.
Ô đất được quy hoạch với chức năng là bãi đỗ xe tĩnh trên địa bàn phường Gia Thụy, quận Long Biên có quy mô hơn 11.000m2, tổng mức đầu tư hơn 28 tỷ đồng và dự kiến hoàn thành vào năm 2016. Tuy nhiên, sau 12 năm kể từ khi được cấp giấy chứng nhận đầu tư, đến nay, dự án vẫn nằm trên giấy.
Theo ghi nhận thực tế của HĐND thành phố, nhiều dự án giao thông, tuyến vành đai, đường xuyên tâm trên địa bàn thành phố chậm triển khai theo quy hoạch.
Dự án đường Vành đai 1, đoạn Hoàng Cầu - Voi Phục (giai đoạn 1) được triển khai từ năm 2018 với tổng mức đầu tư giai đoạn 1 dự án là 7.211 tỷ đồng từ nguồn ngân sách thành phố, trong đó chi phí xây dựng 627 tỷ đồng, chi phí giải phóng mặt bằng 5.818 tỷ đồng. Đến nay, dự án mới chỉ giải ngân 19,5% kế hoạch vốn.
Dự án cải tạo quốc lộ 1A thời gian qua triển khai rất khó khăn, nhiều thời điểm buộc phải tạm ngừng và đầu tư thiếu đồng bộ. Ba đoạn tuyến triển khai dở dang đã lâu gồm: 3,8km trên địa bàn huyện Thanh Trì; 1,6km trên địa bàn huyện Thường tín; 1km trên địa bàn huyện Phú Xuyên.
Còn lại 4 đoạn tuyến với 18,5km đi qua hai huyện: Thường Tín, Phú Xuyên vẫn chưa có dự án đầu tư. Thực trạng này khiến cửa ngõ phía Nam trở thành một trong những khu vực chịu áp lực giao thông lớn nhất của Hà Nội. Đặc biệt, trong những kỳ lễ, tết, ùn tắc kéo dài cả trên cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ lẫn quốc lộ 1A.
Dụ án đường vành đai 2,5, đoạn Đầm Hồng - quốc lộ 1A được UBND TP Hà Nội phê duyệt quy hoạch từ năm 2002, quyết định giải phóng mặt bằng từ năm 2010. Đến nay, sau 13 năm, công tác giải phóng mặt bằng của dự án vẫn còn nhiều vướng mắc. Đây được xem là nút thắt lớn nhất cản tiến độ dự án khiến 9 đoạn tuyến đang trong giai đoạn đầu tư và chờ đầu tư.
Dự án mở rộng đường Âu Cơ - Nghi Tàm có chiều dài 3,7km, nguồn vốn 815 tỷ đồng. Tuy nhiên, sau gần 4 năm triển khai, dự án vẫn ngổn ngang, hiện đã chậm tiến độ 2 năm so với dự kiến hoàn thành vào năm 2021. Giao thông qua khu vực này thường xuyên ùn tắc. Các hộ dân xung quanh sống trong cảnh bụi bẩn, ô nhiễm tiếng ồn.
Theo HĐND TP Hà Nội, Thủ đô Hà Nội là đô thị đặc biệt, đầu mối giao thông quan trọng của quốc gia nói chung và của vùng châu thổ sông Hồng nói riêng. Việc đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng khung giao thông hợp lý, khoa học, sẽ góp phần nâng cao năng lực giao thông của Thủ đô theo hướng văn minh, hiện đại.