Nỗi lo sạt lở
Ghi nhận của phóng viên ngay sau khi bão số 4 đi qua, bờ biển đoạn qua xã Giang Hải, huyện Phú Lộc có nhiều điểm sạt lở, nước biển xâm thực sâu vào đất liền. Sóng to kèm gió lớn đã làm gãy đổ, bật gốc cây phi lao trong rừng phòng hộ hàng chục năm tuổi. Nhiều cây cột điện bị ngã đổ do bờ biển sạt lở, đất đai bị sóng biển cuốn ra xa. Nhiều mảng bê tông nằm ngổn ngang cạnh bờ biển là dấu tích của nhà ở, hàng quán kinh doanh. Một số đoạn của tuyến Tỉnh lộ 21 bị sóng đánh sạt và cuốn trôi ra xa.
Anh Huỳnh Văn Tân, thôn Mỹ Cảnh, xã Giang Hải cho biết, đợt bão số 4 vừa rồi sóng lớn làm sạt lở nhiều điểm. Hơn nữa nước biển và cát tràn vào ruộng gây khó khăn cho việc sản xuất của bà con. Đoạn bờ biển nào được làm kè thì an toàn, còn đoạn nào chưa có kè thì sạt lở càng nghiêm trọng hơn.
Giang Hải là xã bãi ngang ven biển có đường bờ biển dài 4km. Hơn chục năm trở lại đây, tình trạng biển xâm thực diễn ra ngày càng phức tạp, nhất là trong mùa mưa bão. Hằng năm xâm thực biển thường ăn sâu vào đất liền từ 10 – 15m ảnh hưởng đến sản xuất cũng như đời sống dân sinh của nhân dân trên địa bàn xã. Bờ biển càng sạt lở, nỗi lo mất nhà cửa và sinh kế của người dân càng tăng.
Hướng mắt về phía biển, ông Phan Ngọc Ánh, 73 tuổi, trú tại Thôn 3, xã Giang Hải kể, càng ngày biển càng xâm thực và ăn sâu vào đất liền. Ngôi nhà cũ mà ông sống ngày trẻ giờ đã nằm trong lòng biển. Các hộ dân sống cạnh biển phải di dời đến nơi ở mới để đảm bảo an toàn. Nhiều diện tích ruộng bị nước biển tràn vào gây ngập mặn, bà con mất dần đất sản xuất. “Vài năm trở lại đây, tình trạng sạt lở càng dữ dội hơn. Mỗi năm biển xâm thực vào đất liền hàng chục mét. Mùa mưa bão đã đến chúng tôi lại càng lo lắng hơn. Nhà nước cần sớm quan tâm hỗ trợ để xây dựng kè kiên cố dọc bờ biển tại xã Giang Hải để bà con yên tâm sinh sống và làm ăn”, ông Ánh tâm tư.
Trong năm 2021, tỉnh Thừa Thiên – Huế đã triển khai thực hiện dự án xây dựng kè chống sạt lở bờ biển đoạn qua xã Giang Hải với chiều dài 2,5 km. Công trình đã phát huy tác dụng chống xói lở, bảo vệ bờ biển và các khu vực đất canh tác dọc tuyến biển giúp người dân yên tâm sản xuất. Tuy nhiên, bão số 4 đi qua, những điểm nằm ở múi nối kè và đoạn bờ biển chưa được đầu tư tiếp tục bị sạt lở nghiêm trọng, biển xâm thực vào đất liền. Cụ thể tại khu vực thôn 3, thôn 4 và thôn Mỹ Cảnh thuộc xã Giang Hải, sạt lở với chiều dài khoảng 1,5 km.
Ông Nguyễn Hữu, Chủ tịch UBND xã Giang Hải cho biết, ảnh hưởng trực tiếp của bão số 4, bờ biển trên địa bàn xã bị sạt lở nghiêm trọng hơn với chiều dài 1,5 km và xâm thực sâu vào đất liền với chiều rộng 7m; gây ảnh hưởng đến 140 hecta đất sản xuất, nuôi trồng thủy sản và đời sống của khoảng 600 hộ dân. Nhân dân cũng như chính quyền xã Giang Hải tha thiết mong muốn cấp trên quan tâm sớm đầu tư kinh phí xây dựng kè kiên cố 1,5 km còn lại trên toàn tuyến bờ biển.
Tương tự, nhiều địa phương ven biển của tỉnh Thừa Thiên – Huế cũng phải “gồng mình” ứng phó với sạt bở bờ biển mỗi khi mùa mưa bão đến. Tỉnh Thừa Thiên – Huế có đường bờ biển dài 128km. Theo Văn phòng Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thừa Thiên – Huế, toàn tỉnh hiện có 30 km bờ biển bị sạt lở; trong đó, có 12km bờ biển bị sạt lở nặng tập trung ở các xã như Phong Hải, Phong Hòa huyện Phong Điền; xã Quảng Công, Quảng Ngạn huyện Quảng Điền; xã Hải Dương thành phố Huế; xã Phú Thuận, Phú Diên, Vinh Thanh của huyện Phú Vang; xã Giang Hải, Vinh Hiền thuộc huyện Phú Lộc. Tốc độ xói lở trung bình hàng năm từ 2 - 5 m, có nơi từ 5 - 7m, đe dọa đến tính mạng và tài sản của hàng ngàn hộ dân trên địa bàn tỉnh.
Huy động nguồn lực để chống sạt lở
Ảnh hưởng của bão số 4 vừa qua đã xuất hiện nhiều điểm sạt lở bờ biển mới như: Đoạn bờ biển khu vực thôn Thái Dương Hạ Bắc, xã Hải Dương, thành phố Huế bị sạt lở với chiều dài khoảng 100m, ăn sâu vào bờ từ 3-5m và đoạn tiếp giáp gần chân kè giao thông đi lên phía Bắc với chiều dài 150m, ăn sâu vào bờ từ 3-5m; sạt lở bờ biển tại thôn Phương Diên, Mỹ Khánh, xã Phú Diên, huyện Phú Vang với chiều dài khoảng 150m, ăn sâu vào bờ từ khoảng 2-3m; bờ biển xã Phú Hải, huyện Phú Vang cũng bị sạt lở với chiều dài khoảng 110m, ăn sâu vào bờ từ khoảng 30m.
Là một trong những địa phương thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai, tỉnh Thừa Thiên - Huế đã và đang triển khai nhiều phương án ứng phó, tranh thủ các nguồn lực để đầu tư khắc phục tình trạng sạt lở bờ biển. Trong đó, chú trọng xây dựng các đoạn kè kiên cố chống xói lở để đảm bảo hiệu quả lâu dài. Những năm qua, bằng nguồn vốn của Trung ương và địa phương, tỉnh đã đầu tư xây dựng các công trình kè chống xói lở bờ biển với chiều dài hơn 6 km với kinh phí khoảng 600 tỷ đồng. Các công trình này đã và đang mang lại hiệu quả chống sạt lở bờ biển. Tỉnh cũng đang tiếp tục thực hiện các dự án nhằm xử lý chống bồi lấp cửa biển Tư Hiền, huyện Phú Lộc cũng như chỉnh trang đảm bảo hệ thống tàu thuyền ra vào đảm bảo an toàn.
Ông Đặng Văn Hòa, Phó Chánh Văn phòng Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh Thừa Thiên – Huế cho biết: Do biến đổi khí hậu và thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiên tai, bão lũ nên tình trạng sạt lở bờ biển trên địa bàn tỉnh ngày càng nghiêm trọng. Để đảm bảo an toàn cho người dân, tỉnh chỉ đạo các địa phương rà soát, theo dõi vấn đề sạt lở để có giải pháp ứng phó phù hợp như: Tiến hành cắm biển cảnh báo, tổ chức di dời dân cư ra khỏi khu vực xung yếu đến nơi an toàn khi thiên tai xảy ra. Về lâu dài, địa phương tổ chức rà soát, báo cáo các điểm sạt lở nghiêm trọng, xung yếu để kiến nghị với Trung ương hỗ trợ xử lý khẩn cấp, xây kè biển kiên cố để đảm bảo an toàn cho người dân cũng như các công trình.
Thời gian tới, Thừa Thiên - Huế sẽ tiếp tục triển khai các dự án nạo vét luồng lạch, cửa biển; đầu tư thêm tuyến đê chắn cát, xây dựng các công trình kè bảo vệ, phòng, chống sạt lở bờ biển; trồng cây chắn sóng, rừng phòng hộ ven biển; rà soát, di dời dân cư tại các khu vực có nguy cơ sạt lở, các điểm xung yếu đến nơi an toàn.