Ngành chăn nuôi sẽ tái cơ cấu theo hướng từng bước chuyển từ chăn nuôi nhỏ lẻ sang chăn nuôi tập trung và chuyển từ vùng đồng bằng sang vùng trung du, miền núi, hình thành các vùng chăn nuôi lớn xa thành phố, chủ động về nguồn giống và thức ăn chăn nuôi.
Đương đầu với nhiều khó khăn
TS Tống Xuân Chinh, Phó cục trưởng Cục Chăn nuôi cho biết, hệ thống giống hiện nay mới đáp ứng được 80- 85% đối với lợn; gia cầm 45- 50%; đối với bò thịt khoảng 70- 80% và với bò sữa khoảng 80%. Việt Nam chưa chủ động được giống gốc nên hàng năm phải nhập khẩu với số lượng lớn. Cụ thể, năm 2012 nhập 500.000 liều tinh bò; 7.000 con lợn giống với 5 triệu USD; 1,5 triệu con gà giống với 6,4 triệu USD.
Bên cạnh việc phụ thuộc vào nguồn giống nhập khẩu, ngành chăn nuôi cũng phải nhập khẩu một lượng lớn thức ăn chăn nuôi. Kim ngạch nhập khẩu thức ăn chăn nuôi và nguyên liệu năm vừa qua lên đến 8 triệu tấn, tiêu tốn 2,455 tỷ USD, mức tăng trưởng nhập khẩu hàng năm là 16,38%.
Nhìn lại chặng đường từ năm 2006 - 2012, ngành chăn nuôi luôn trong cảnh bấp bênh vì phải đương đầu với vô vàn khó khăn. Đó là dịch bệnh hoành hành (dịch tai xanh, cúm gia cầm, lở mồm long móng). Thời tiết, khí hậu bất lợi; giá thức ăn chăn nuôi tăng cao; an toàn vệ sinh thực phẩm khó kiểm soát; tình trạng nhập lậu vật nuôi sống và sản phẩm chăn nuôi qua biên giới chưa có dấu hiệu thuyên giảm.
Theo TS Nguyễn Thanh Sơn, Viện trưởng Viện Chăn nuôi Quốc gia, những khó khăn mà ngành chăn nuôi trong nước gặp phải đã chứng tỏ những tồn tại và yếu kém của ngành này. Do đó, việc tái cơ cấu ngành là yêu cầu bức thiết.
Chủ động con giống, thức ăn
Mục tiêu của việc tái cơ cấu chăn nuôi nhằm hướng đến nâng tỷ trọng ngành chăn nuôi trong ngành nông nghiệp lên 20% vào năm 2020. Để ngành chăn nuôi phát triển bền vững, ngành sẽ triển khai một loạt giải pháp giúp cải thiện các tiêu chuẩn về an toàn sinh học, an toàn thực phẩm, phát triển công nghiệp chế biến đa dạng sản phẩm, xử lý chất thải.
Theo nhiều chuyên gia, các nông hộ, trang trại chăn nuôi phải giảm giá thành, đồng thời nâng cao chất lượng sản phẩm chăn nuôi. Trong đó, điều quan trọng nhất là phải chủ động được nguồn con giống, hạn chế tỷ lệ nhập khẩu thức ăn chăn nuôi và đa dạng hóa sản phẩm, tăng cường chế biến để đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của người tiêu dùng. Theo ông Nguyễn Xuân Dương, Cục trưởng Cục Chăn nuôi, việc tìm thị trường tiêu thụ, rà soát lại giá thức ăn chăn nuôi cũng là những việc cần triển khai ngay.
Đề án tái cơ cấu ngành chăn nuôi đang hướng đến chuyển dịch đàn vật nuôi theo hướng tăng tỷ trọng gia cầm, tiếp tục phát triển chăn nuôi lợn, gia súc lớn. Lãnh đạo ngành cũng xác định, trong giai đoạn hiện nay và tương lai gần, ngành sẽ thay đổi theo hướng chuyển từ chăn nuôi nhỏ lẻ, phân tán sang chăn nuôi trang trại, gia trại. Chăn nuôi mang lại thu nhập quan trọng cho nhiều hộ nông dân, nếu thay đổi đột ngột sang sản xuất quy mô lớn, tập trung thì sẽ có tác động bất lợi tới xã hội. Vì vậy, ngành vẫn duy trì chăn nuôi nhưng theo hình thức công nghiệp và công nghệ cao. Theo TS Nguyễn Thanh Sơn, Viện Chăn nuôi Quốc gia sẽ tập trung đầu tư đột phá ở lĩnh vực giống chăn nuôi; cụ thể là giống gà thả vườn, lợn với những dòng chuyên biệt, bò chất lượng cao phục vụ cho chăn nuôi gia trại, trang trại.
Ngành cũng sẽ có các biện pháp khuyến khích tổ chức sản xuất khép kín, liên kết giữa các khâu trong chuỗi giá trị để cắt giảm chi phí, tăng hiệu quả và giá trị gia tăng. Cụ thể, khuyến khích các mô hình sản xuất sạch, áp dụng công nghệ cao trong chăn nuôi từ khâu giống, thức ăn, giết mổ, chế biến để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm chăn nuôi.
Mạnh Minh
Bài 3: Thâm canh thủy sản, ứng dụng công nghệ sạch