“Cháu mới 12 - 13 tuổi, mà con tôi ngoan lắm, sao lại có bầu được”, không ít bà mẹ đã rất ngỡ ngàng như thế khi bác sĩ thông báo cô con gái rượu đã có thai được 3 - 4 tháng, thậm chí tới 6 tháng.
Chỉ một dẫn chứng nhỏ này thôi cũng cho thấy, độ tuổi, nhu cầu quan hệ tình dục của lớp trẻ đang ngày một sớm hơn, nhưng các bậc phụ huynh lại chưa chuẩn bị tâm thế để cùng trẻ đối diện với thực tế này. Do thiếu kiến thức về sức khỏe sinh sản, nên tỷ lệ nạo phá thai ở trẻ vị thành niên có xu hướng ngày một gia tăng.
Bài 1: Nhói lòng chuyện “teen” đi phá thai
Tư vấn sức khỏe sinh sản cho trẻ vị thành niên. Ảnh: Dương Ngọc - TTXVN |
Nhiều “teen” đi phá thai khi tuổi thai đã lớn, ngoài 13 - 22 tuần, thậm chí có em còn tự phá thai bằng thuốc sau khi tìm hiểu thông tin trên mạng internet.
Xu hướng tăng
- “Không, con không vào đâu. Con sợ đau lắm...”, sản phụ nhí Nguyễn Hồng Phượng (14 tuổi), ở Hà Nội, vừa mếu máo vừa cố bứt tay mẹ để khỏi phải vào phòng tiếp đón của Trung tâm kế hoạch hóa gia đình, Bệnh viện Phụ sản Trung ương, để làm thủ tục hút cái thai đã hơn 5 tháng tuổi.
- “Con phải cố lên, mẹ nhờ các bác sĩ giúp cho rồi”, chị Trần Hồng Hạnh, mẹ của cháu Phượng, nhẹ nhàng dỗ dành.
Nhưng dù mẹ dỗ thế nào, Phượng vẫn ngồi lì ở ghế, nước mắt chảy dài, nhất định không chịu theo mẹ vào phòng tiếp đón. Mãi tới khi gia đình nhờ BS ra khuyên nhủ giùm thì Phượng mới đứng dậy để cùng mẹ vào làm thủ tục nạo, phá thai...
Theo BS Nguyễn Lan Hương, Phó trưởng khoa Điều trị theo yêu cầu, BV Phụ sản TƯ: “Trường hợp trẻ vị thành niên (VTN) mang thai, đặc biệt mang thai to như cháu Hồng Phượng không phải là ngoại lệ. Các BS, nhân viên y tế từng rất nhiều lần phải can thiệp, khuyên nhủ các “bà mẹ trẻ” giúp các gia đình như thế”.
Hiện nay, tuy chưa có con số thống kê chính thức, nhưng số lượng VTN nạo phá thai, đặc biệt là nạo phá thai to ở Bệnh viện Phụ sản Trung ương ngày một nhiều hơn. Ngày càng có nhiều trường hợp VTN 13 - 14 tuổi, thậm chí có cháu chỉ mới 12 tuổi, được mẹ đưa đến khám vì “rối loạn kinh nguyệt”; nhưng hóa ra đã mang thai được 3 - 4 tháng, thậm chí 6 - 7 tháng.
Một khảo sát nhanh về “Tình hình phá thai to ở trẻ VTN tại Bệnh viện Phụ sản T.Ư trong 6 tháng đầu năm 2012” của nhóm BS Nguyễn Thị Bạch Vân và đồng nghiệp cho thấy, tỷ lệ VTN phá thai to chiếm 10,4% trong tổng số các ca phá thai to ở BV, trong đó tập trung chủ yếu ở lứa tuổi 16 - 19 (tương đương 90,7%). Đáng lưu ý, có tới 71% “bà mẹ trẻ” là học sinh, sinh viên. Số các em không sử dụng biện pháp tránh thai lên tới 83,3%. Vậy nên gần 1/3 số VTN trong nghiên cứu này đã từng nạo, phá thai trước đó, thậm chí có gần 10% đã nạo thai hơn 2 lần và đều là thai to.
“Tại Viện Phát triển sức khỏe cộng đồng ánh sáng đã từng tư vấn cho nhiều VTN mang thai tới 5 - 6 tháng. Đặc biệt, có trường hợp mang thai 31 tuần tuổi (hơn 8 tháng) đến tư vấn với mục đích rất ngây ngô là nhờ cán bộ tư vấn tìm một cơ sở y tế có chi phí phá thai thấp nhất. Trước đó, “bà mẹ trẻ” này đã đến một cơ sở y tế tư nhân, nơi đó nhận “giải quyết” cái thai quá to, nhưng vì chi phí cao nên em đó không lo nổi”, BS Nguyễn Thu Giang, Phó Viện trưởng Viện Phát triển sức khỏe cộng đồng ánh sáng, cho hay.
Hậu quả khôn lường
“Phần lớn VTN khi biết mình mang thai đều có tâm lý lo sợ và muốn che giấu sự thật. Một phần vì các em không đủ kiến thức để đánh giá chính xác thời kỳ thụ thai, tuổi thai; một phần vì các em lúng túng, có xu hướng trông chờ vào sự trợ giúp của bạn tình. Nhưng thực tế đáng buồn là phần lớn các bạn trai thường “truất ngựa truy phong”, BS Nguyễn Thị Bạch Vân lý giải về việc vì sao nhiều VTN lại đi phá thai to.
Điều rất đáng lo ngại là nhiều em tự tìm hiểu thông tin qua internet rồi tự phá thai bằng thuốc. Thực tế, không ít sản phụ nhí được đưa đến bệnh viện trong tình trạng ngất xỉu vì băng huyết sau khi tự mua thuốc để phá thai to trên 5 - 6 tháng. Khi bị băng huyết, nhiều em cứ nghĩ là mình “đang sẩy”. Ngoài ra, cũng có trường hợp VTN “thập tử nhất sinh” vì thai chết lưu tới mức thối rữa trong bụng mà không biết.
Theo các chuyên gia y tế, vì các cơ quan sinh dục phát triển chưa hoàn thiện, nên mang thai ở tuổi VTN sẽ không thuận lợi cho việc phát triển, làm tổ của thai, dẫn đến trường hợp suy dinh dưỡng bào thai, suy thai... Trường hợp VTN bắt buộc phải nạo phá thai thì nguy cơ xảy ra tai biến cũng cao hơn so với người trưởng thành. Bởi lẽ, cổ tử cung của VTN còn nhỏ nên việc dùng thuốc hoặc các biện pháp nạo hút gây phá thai gặp nhiều khó khăn, dễ dẫn đến tai biến: Tổn thương tử cung, băng huyết, choáng, nhiễm trùng, vô sinh thứ phát...
“Việc các em tự phá thai, nhất là thai to, nguy hiểm hơn rất nhiều so với việc các em đến BV ngay từ sớm. Sau khi tới viện, các em lại tiếp tục phải nạo, hút buồng tử cung, hút sót rau, hút cầm máu.. Nguy cơ nhiễm trùng, băng huyết hoặc bị dính buồng tử cung, gây viêm tắc vòi trứng, vòi tử cung và dẫn đến vô sinh... cao hơn trước rất nhiều. Do đó, khi có thai ngoài ý muốn, các em gái cần tới khám ở cơ sở y tế chuyên khoa để có được những tư vấn, hỗ trợ cần thiết”, BS Lan Hương khuyến cáo.
Việt Nam là nước có tỷ lệ nạo phá thai ở tuổi VTN cao nhất Đông Nam Á và đứng thứ 5 trên thế giới. Thống kê của Hội Kế hoạch hóa gia đình Việt Nam cho thấy, trung bình mỗi năm cả nước có khoảng 300.000 ca nạo hút thai ở độ tuổi 15 - 19, trong đó 60 - 70% là học sinh, sinh viên. Còn theo Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, mặc dù tỷ lệ nạo phá thai ở Việt Nam trong 10 năm trở lại đây giảm, nhưng tỷ lệ nạo phá thai ở trẻ VTN, thanh niên lại có dấu hiệu gia tăng. |
Phương Liên
Bài cuối: Bi hài chuyện “yêu” sớm