Chậm xử lý
Anh N.T.V (Hà Nội), cha của một bé gái 3 tuổi bị xâm hại tình dục, cho biết: “2 năm trước con gái 3 tuổi của tôi bị người đàn ông hàng xóm dụ dỗ, dâm ô. Khi phát hiện, tôi có sang đối chất thì người này xin lỗi và viết giấy cam kết không tái phạm. Bản thân tôi sau đó cũng lên cơ quan công an để trình báo sự việc”.
Nhiều trẻ em là đối tượng bị xâm hại tình dục (ảnh mang tính chất minh họa). |
Trong bản kết luận pháp y, các bác sỹ khẳng định: Cháu bé con anh V có dấu hiệu bị dâm ô, bộ phận sinh dục bị trầy xước. Cuối năm 2016, anh V nhận được thông báo của cơ quan công an về việc sẽ tiến hành khởi tố đối với kẻ xâm hại con gái mình. Tuy nhiên, từ đó đến nay vụ việc rơi vào im lặng. Người hàng xóm gây ra tội ác vẫn nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật. Anh V. dù đã gõ cửa khắp nơi nhưng vẫn không nhận được sự phản hồi nào. “Bản thân tôi lúc nào cũng có cảm giác xót xa, đau đớn khi nhìn con. Tôi cảm thấy mình bất lực, uất ức và vô dụng khi không thể giúp và bảo vệ cho con gái mình”, anh V cho biết.
Mới đây, một bé gái 8 tuổi tại quận Hoàng Mai (Hà Nội) bị xâm hại, luật sư Lê Văn Luân (người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bé cho rằng: "Quá trình xử lý vụ án của cơ quan chức năng quận Hoàng Mai quá chậm, ảnh hưởng tới tinh thần của nạn nhân".
Sự việc xảy ra vào ngày 8/1/2017, khi cháu H.T.H (8 tuổi, trú tại quận Hoàng Mai, Hà Nội), đang chơi cùng bạn ở ngách 250/31/41 Tân Mai thì bị một đối tượng giở trò đồi bại.
Khi phát hiện ra sự việc, gia đình đã có đơn tố cáo đối tượng xâm hại là C.M.H (SN 1983, quê Thái Bình, tạm trú tại Hoàng Mai, Hà Nội). Ngày 10/1, gia đình đưa cháu đi khám và xác định những tổn hại do hành vi xâm hại gây ra. Tuy nhiên, đầu tháng 3/2017, chị N.T.L (mẹ nạn nhân) nhận được thông báo của Công an quận Hoàng Mai về thời hạn giải quyết tố giác về tội phạm tại Bộ luật Tố tụng hình sự đã hết, nhưng cơ quan cảnh sát điều tra Công an quận Hoàng Mai chưa đủ căn cứ để quyết định việc khởi tố hoặc quyết định không khởi tố vụ án hình sự đối với tố giác về tội phạm của chị L; vì vậy cơ quan cảnh sát điều tra Công an quận Hoàng Mai đã có văn bản gửi Viện Kiểm sát nhân dân quận Hoàng Mai, thống nhất tiếp tục xác minh đối với tố giác tội phạm của chị L (thời hạn xác minh tiếp theo là 2 tháng).
“Vụ việc xâm hại kéo dài hơn hai tháng khiến gia đình và nạn nhân rất mệt mỏi theo kiện. Trên thực tế, khi đã có nhân chứng, nhận diện đối tượng, thì đã có thể khởi tố bị can. Ở một số nước, chỉ cần xác định có sự dụ dỗ, gạ gẫm xem phim sex, hoặc động chạm vào các bộ phận nhạy cảm của người khác mà không được phép đã cấu thành tội, điển hình như vụ án Minh béo. Thế nhưng ở Việt Nam, chúng ta lại chưa làm được điều này. Nếu vụ án xâm hại, mà cơ quan điều tra yêu cầu có dấu vết vật chất để lại, thì sẽ không bao giờ xử được. Vụ việc xâm hại trẻ em tại quận Hoàng Mai, nạn nhân được gia đình đi khám sớm, có kết quả bị xâm hại, nhưng cơ quan chức năng không giải quyết ngay cho thấy quy trình tố tụng của chúng ta còn khoảng trống”, luật sư Lê Văn Luân cho biết.
Việc các vụ xâm hại tình dục trẻ em gần đây gia tăng, có nguyên nhân từ chính sự "trì hoãn" thời gian xử lý vụ việc. Bà Khuất Thu Hồng, Viện Nghiên cứu phát triển xã hội cho biết: Số trẻ em bị xâm hại tình dục hàng năm chắc chắn còn cao hơn con số 1.000 nạn nhân mà chúng ta công bố, bởi người Việt Nam vẫn luôn e dè khi nói về vấn đề tình dục. Liên quan đến hiếp dâm, dâm ô trẻ em lại càng ít được nói đến. Thế nên khi có những nạn nhân lên tiếng, thì các cơ quan chức năng cần sớm vào cuộc giải quyết. Đừng để xảy ra tình trạng vụ việc không được xử lý, khiến gia đình nạn nhân phải chuyển đến nơi khác sinh sống vì "mặc cảm", sợ bị "kỳ thị". Khi đó, việc tố cáo kẻ phạm tội sẽ càng khó khăn hơn.
Bà Nguyễn Vân Anh, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu ứng dụng khoa học về giới, gia đình, phụ nữ và vị thành niên (CSAGA) cho biết: “Xâm hại tình dục trẻ em khiến các em không chỉ chịu những đau đớn về thể xác, mà còn bị tổn thương tinh thần, nhiều em bị sang chấn tâm lý sẽ rất khó điều trị. Vì vậy, mọi người không nên im lặng, mà phải lên tiếng, phải hành động để tội ác được đưa ra ánh sáng và bị phát luật nghiêm trị. Nếu chúng ta còn im lặng, thì sẽ còn có thêm nhiều tội ác”.
Cần một quy trình đặc biệt
Theo ông Đặng Hoa Nam, Cục trưởng Cục Bảo vệ, chăm sóc trẻ em (Bộ LĐTBXH), các vụ xâm hại tình dục trẻ em gần đây gia tăng do việc xử lý tại các địa phương chưa nghiêm. Thống kê mỗi năm có hơn 1.000 vụ xâm hại tình dục trẻ em. Số liệu này được tổng hợp từ ngành công an và tiếp nhận qua đường dây nóng, tư vấn của ngành LĐTBXH. Qua theo dõi cho thấy, gần đây các vụ việc có chiều hướng gia tăng, tính chất ngày càng phức tạp, đặc biệt là các vụ xâm hại tình dục trẻ em từ người thân, người quen biết. Cùng với đó, việc xử lý thường kéo dài, thậm chí có nguy cơ "chìm xuồng".
“Để ngăn chặn tình trạng xâm hại tình dục trẻ em, quan trọng nhất là sự vào cuộc của lực lượng công an địa phương. Khi làm việc với Cục Cảnh sát hình sự về loại tội phạm xâm hại tình dục trẻ em, chúng tôi luôn nhận được cam kết ưu tiên điều tra, xử lý. Tuy nhiên, các cấp tỉnh, quận, huyện, xã, phường cũng cần vào cuộc rốt ráo, tích cực hơn nữa. Để ngăn ngừa thì giải pháp tốt nhất là xử lý nghiêm các vụ xâm hại tình dục trẻ em để răn đe. Trong Bộ luật Hình sự sửa đổi cũng cần có quy định xử lý nghiêm minh hơn với loại tội phạm này. Với loại tội phạm dâm ô, xâm hại tình dục trẻ em, cần có quy trình đặc biệt để xét xử. Nếu cứ đi theo quy trình tố tụng như hiện nay thì rất "bất cập", bởi nếu không xử lý nhanh, có thể gây tổn thương hơn cho các em”, ông Đặng Hoa Nam cho biết.
Cũng theo ông Đặng Hoa Nam, dư luận xã hội hiện nay cần lên án mạnh mẽ về các vụ việc xâm hại tình dục trẻ em. Ở một số quốc gia khác, những kẻ tội phạm xâm hại trẻ em kể cả sau khi ra tù, trở về cộng đồng vẫn bị lên án, tẩy chay. Việt Nam thì ngược lại, nạn nhân lại chính là người bị "kỳ thị", trong khi kẻ gây tội vẫn nhởn nhơ.
"Cục Bảo vệ chăm sóc trẻ em đã có công văn yêu cầu Sở LĐTBXH các địa phương phối hợp với cơ quan công an sớm xử lý các vụ việc dâm ô trẻ em, xâm hại tình dục trẻ em diễn ra tại Bà Rịa - Vũng Tàu, TP.HCM Hà Nội mà báo chí, truyền thông đang phản ánh. Đối với vụ án dâm ô trẻ, hiện cơ quan điều tra nói chưa đủ chứng cứ để khởi tố bị can, mà chỉ có thể khởi tố vụ án.
Theo tôi, cần phải trao đổi kinh nghiệm giữa cơ quan điều tra nhiều tỉnh, thành với nhau. Đây không phải là vụ án hiếp dâm, không phải giao cấu thì đòi hỏi những chứng cứ về mặt pháp y, y tế là rất khó. Những vụ thế này chỉ có thể căn cứ vào nhân chứng và cơ quan điều tra cần phải có biện pháp để thu nhập chứng cứ. Vụ việc tương tự như thế này tại Lào Cai đã đưa ra tòa xử”, ông Đặng Hoa Nam chia sẻ.
Ngày 14/2/2017, cháu bé lớp 1 tại một trường tiểu học ở Thủ Đức (TP Hồ Chí Minh) được gia đình cho rằng bị xâm hại tình dục. Theo lời cháu bé, cháu bị xâm hại tại trường. Khi gia đình đưa con đi khám thì Bệnh viện khẳng định cháu bị xâm hại tình dục. Tuy nhiên, nhà trường lại cho rằng “cháu té ngã”. Tháng 1/2017, chị Nguyễn T. L (Hoàng Mai) đã làm đơn tố giác C.M.H (SN 1983, quê Thái Bình, tạm trú tại quận Hoàng Mai) có hành vi xâm hại tình dục với con gái 8 tuổi nhiều lần. Hai tháng trôi qua, gia đình đã tố cáo với cơ quan pháp luật nhưng kẻ thủ ác vẫn không bị xử lý. Mới đây Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình yêu cầu UBND Hà Nội khẩn trương chỉ đạo cơ quan chức năng kiểm tra, xác minh làm rõ vụ việc. Cuối tháng 6/2016, chị T.T.T (37 tuổi, sống tại một chung cư thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) được con là cháu N kể nhiều lần bị một người sống cùng chung cư đưa ra góc cầu thang xâm hại tình dục. |