Khu vực khai trường khai thác đá của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thảo Yến (Thuận Châu, Sơn La).
Đỉnh điểm là vào ngày 25/2/2023, sau khi doanh nghiệp nổ mìn đã kéo theo lượng bụi dày đặc khiến các hộ dân vô cùng bức xúc. Mặc dù, người dân đã nhiều lần kiến nghị cơ quan chức năng, tuy nhiên tình trạng trên vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.
Theo phản ánh của người dân, mới đây nhất vào khoảng 12 giờ ngày 25/2, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thảo Yến tiến hành nổ mìn để khai thác tại mỏ đá thuộc bản Cuông Mường, xã Tông Lạnh, gây ra tiếng nổ rất lớn, rung chấn mạnh. Đặc biệt khói bụi bao phủ dày đặc khu dân cư thôn 3, xã Tông Lạnh trong khoảng một giờ. Hiện trên địa bàn thôn 3 có khoảng 70 hộ thường xuyên phải hứng chịu bụi, tiếng ồn từ hoạt động khai thác đá của công ty này.
Anh Đặng Văn Minh, thôn 3, xã Tông Lạnh cho hay, tiếng nổ, bụi ảnh hưởng lớn đến cuộc sống gia đình anh và các hộ dân ở gần khu vực khai thác đá. Khi mỏ đá nổ mìn đã dẫn đến rung chấn, nhà cửa bị lắc mạnh và để lại lớp bụi dày đặc. Được biết, tình trạng trên diễn ra nhiều năm nay, người dân, Ban quản lý thôn 3 nhiều lần kiến nghị nhưng không được giải quyết triệt để.
Tường nhà của một hộ dân tại thôn 3, xã Tông Lạnh, huyện Thuận Châu (Sơn La) bị nứt nghi do rung chấn của việc nổ mìn khai thác đá.
Ông Lò Văn Sâm, Chủ tịch UBND xã Tông Lạnh thông tin, sau khi nắm được sự việc nổ mìn gây bụi ảnh hưởng đến khu dân cư vào ngày 25/2, xã đã báo cáo về Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Thuận Châu, đồng thời cử cán bộ xuống họp với người dân. Tuy nhiên, do xã không có đủ phương tiện, thiết bị để đo nồng độ bụi, rung chấn của nổ mìn nên chỉ phối hợp với đơn vị chức năng, giải thích cho người dân theo thẩm quyền.
Một vấn đề khác khiến nhiều hộ dân tại đây lo lắng là sự xuất hiện những vết nứt trên tường của nhà ở. Trong số 185 hộ dân ở thôn 3 thì có đến 22 hộ phản ánh hiện tượng nứt tường nhà và bụi liên quan đến mỏ đá.
Chỉ vào vết nứt trên tường nhà có nơi rộng gần 1cm và kéo dài khoảng 3m, anh Nguyễn Đình Hạnh, thôn 3, xã Tông Lệnh cho biết, nhà anh được xây từ năm 2015, khoảng 3 năm sau xuất hiện các vết nứt trên tường. Anh Hạnh cho rằng, nhà xuất hiện những vết nứt nghi do việc nổ mìn, khai thác tại mỏ đá.
Cũng chung tình trạng có tường nhà xuất hiện nhiều vết nứt, anh Đỗ Tiến Luật bày tỏ, nhà anh xây được khoảng 9 năm nhưng 3-4 năm trở lại đây do ảnh hưởng của rung chấn nhiều nên bị rạn, nứt.
Theo các tài liệu liên quan đến việc hoạt động khai thác đá của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thảo Yến, khối lượng đá được khai thác hàng năm là 25.000m3. Trong quá trình thực hiện nổ mìn khai thác đá, đơn vị thực hiện đúng giấy phép sử dụng vật liệu nổ công nghiệp do Sở Công Thương cấp ngày 27/12/2021. Cụ thể: Lượng thuốc nổ tối đa cho một lỗ khoan là 18,9 kg; lượng thuốc nổ tối đa cho một đợt 170kg. Khoảng cách an toàn đối với người là 300m, đối với công trình cần bảo vệ là 200m. Thời điểm nổ mìn cho phép buổi sáng từ 11-12 giờ; buổi chiều từ 16 giờ 30 phút đến 17 giờ 30 phút.
Ông Đàm Thanh Toàn, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thảo Yến cho biết, vào trưa 25/2, công ty cho xử lý một quả mìn do xuất hiện tình trạng đá treo không đảm bảo an toàn. Trong quá trình nổ mìn có tiếng vang rất to nhưng lượng mìn rất ít. Ngoài ra, khu vực xử lý đặt mìn có nhiều đất, khi kết hợp với gió lớn gây nên bụi trong phạm vi rộng. Đối với hoạt động khai thác đá, trong quá trình nổ mìn, công ty có thực hiện cảnh báo bằng kẻng trước 10 phút và bố trí người canh gác, cảnh giới khu vực nổ mìn bán kính 200m. Khi đảm bảo an toàn mới thông báo về chỉ huy nổ mìn và tiến hành nổ mìn theo quy định.
Mỏ đá của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thảo Yến (Thuận Châu, Sơn La) nằm ở khá gần khu dân cư.
Theo thông tin từ cơ quan chức năng huyện Thuận Châu, thời gian qua, người dân đã nhiều lần phản ánh, kiến nghị về việc khai thác mỏ đá của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thảo Yến gây ảnh hưởng đến môi trường, đời sống hàng ngày của nhân dân. Cơ quan chức năng đã nhiều lần kiểm tra hoạt động khai thác mỏ tại đây. Trong đó, vào tháng 10/2021, lực lượng chức năng đã xử phạt 80 triệu đồng đối với hoạt động khai thác đá của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thảo Yến. Nguyên nhân do công ty khai thác không đúng thông số của hệ thống khai thác.
Ông Nguyễn Minh Tiến, Phó Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Thuận Châu cho biết, qua kiểm tra đơn vị nhận thấy phản ánh của cử tri, nhân dân là có cơ sở. Khi kiểm tra thực tế cho thấy quá trình nổ mìn, khai thác đá có xuất hiện nhiều khói bụi và rung chấn. Tuy nhiên, công tác quản lý của cấp huyện còn nhiều hạn chế do thiếu máy móc, trang thiết bị phục vụ đo đạc, xác minh độ ồn, tình trạng bụi hay rung chấn. Do đó, đơn vị chỉ đánh giá bằng cảm quan và báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, xử lý.
Trước thực trạng người dân phản ánh, ngành Tài nguyên và Môi trường đã có văn bản chỉ đạo doanh nghiệp thực hiện tốt các nội dung trong giấy phép đã được phê duyệt; đồng thời, cần có biện pháp giảm thải khói bụi, tiếng ồn trong quá trình khai thác. Ngoài ra, đơn vị kiến nghị UBND tỉnh Sơn La xem xét, đánh giá báo cáo đánh giá tác động môi trường của doanh nghiệp đến nay còn phù hợp thực tế hay không.