Đồng bằng sông Cửu Long mùa sạt lở: Bài 1 - Sạt lở nghiêm trọng

Chỉ trong tháng 5/2018, Cần Thơ, Hậu Giang, An Giang là những địa phương liên tiếp xảy ra sạt lở với mức độ nghiêm trọng ngày càng tăng. Đặc biệt, các vụ sạt lở liên tiếp trong vòng hơn nửa tháng mới đây tại quận Ô Môn, thành phố Cần Thơ đã gióng lên hồi chuông cảnh báo tình trạng sạt lở đã rất nguy cấp.
Năm 2018, sạt lở bờ sông đã gây thiệt hại lớn cho thành phố Cần Thơ. Năm quận, huyện của Cần Thơ xảy ra sạt lở là Ô Môn, Bình Thủy, Thốt Nốt, Cái Răng và Phong Điền. Theo báo cáo của Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai - Tìm kiếm cứu nạn thành phố Cần Thơ, 5 tháng đầu năm 2018, trên địa bàn Cần Thơ xảy ra 9 điểm sạt lở bờ sông, nhấn chìm hoàn toàn 10 căn nhà, ảnh hưởng 37 căn nhà khác với tổng chiều dài 368 m. Thiệt hại do sạt lở bờ sông gây ra là hơn 31 tỷ đồng.

Sông Ô Môn là tuyến sông lớn, có cửa tiếp giáp với sông Hậu, lượng phương tiện thủy qua lạị nhiều, đặc biệt là sà lan, ghe chở lúa, vật liệu xây dựng trọng tải lớn. Từ đầu năm 2018 đến nay, đoạn sông này đã xuất hiện 2 điểm sạt lở nghiêm trọng, ảnh hưởng đến hàng chục hộ dân và nhiều tuyến giao thông nông thôn.

Điểm sạt lở đầu tiên trên sông Ô Môn trong năm 2018 xuất hiện tại khu vực Thới Bình, phường Thới An, quạn Ô Môn. Vụ sạt lở thứ nhất xảy ra vào lúc 5 giờ ngày 6/4; vụ thứ hai xảy ra vào 7 giờ ngày 18/4 tại cùng một vị trí. Khu vực sạt lở là nơi đang thi công dự án Kè chống sạt lở sông Ô Môn giai đoạn 3. Sạt lở đã ảnh hưởng đến hai ngôi nhà và một điểm giữ xe của người dân, trong đó một nhà cấp 4 bị sập, phải tháo dỡ hoàn toàn. Sau đó, đại diện Chi cục Thủy lợi thành phố Cần Thơ, chủ đầu tư dự án đã đến hiện trường, làm việc với địa phương và hộ dân bị ảnh hưởng, đồng thời có phương án khắc phục. Hiện nay, điểm sạt lở này đã được khắc phục tạm thời, xe có thể lưu thông qua lại.

Điểm sạt lở thứ hai xuất hiện tại bến đò Rạch Vàm (cách sông Hậu khoảng 500m) thuộc khu vực Thới Lợi, phường Thới An. Chỉ trong vòng 15 ngày, khu vực này đã bị sạt lở tới ba lần. Lần đầu tiên vào lúc 5 giờ ngày 7/5. Khu vực sạt lở có tổng chiều dài 75 m, trong đó đoạn sạt lở dài 15 m, kéo theo nhà ông Nguyễn Văn Ni, ước tính thiệt hại khoảng 60 triệu đồng. Sạt lở cũng đã làm ảnh hưởng đến 17 căn nhà, ngoài nhà của ông Ni còn có 2 hộ khác phải di dời tài sản, 14 hộ có nhà nằm trong vùng nguy hiểm cảnh giác cao.
Lần thứ hai vào lúc 8 giờ ngày 10/5, tại vị trí trên tiếp tục bị sạt lở sâu vào bên trong, cắt đứt 15m đường giao thông, 1 căn nhà cấp 4 phải tháo dỡ. Người dân địa phương đã tự bỏ tiền (theo thông tin người dân cung cấp là khoảng 40 triệu đồng) để mua thân dừa về gia cố tạm thời.

Lần thứ ba, cũng là lần sạt lở gây thiệt hại nhiều nhất, xảy ra vào lúc hơn 5 giờ ngày 21/5. Đây là vụ sạt lở mới nhất và gây thiệt hại nặng nhất từ trước đến nay trên địa bàn quận Ô Môn cũng như thành phố Cần Thơ. Theo thống kê của ngành chức năng, khu vực sạt lở có chiều dài 55m, "ăn" sâu vào đất liền khoảng 10m, sâu trên 10m. Vụ sạt lở đã ảnh hưởng đến 34 căn nhà, trong đó 5 căn nhà bị nhấn chìm hoàn toàn xuống sông.

Hộ ông Nguyễn Chí Đức bị thiệt hại nặng nhất do vừa nhập thiết bị máy móc về để kinh doanh may mặc, trong đó riêng căn nhà kiên cố của gia đình ông trị giá hơn 500 triệu đồng đã bị thiệt hại do sạt lở. “Nhà cửa, đồ đạc, tài sản chìm xuống sông chỉ trong tích tắc…”, ông Nguyễn Chí Đức (khu vực Thới Lợi, phường Thới An, quận Ô Môn) chia sẻ.

Là người cư ngụ nhiều năm tại nơi vừa bị sạt lở  thuộc khu vực Thới Lợi, phường Thới An, ông Nguyễn Văn Hai, 86 tuổi cho biết, cả đời ông chưa bao giờ thấy sạt lở bờ sông kinh hoàng như vậy. Người dân mong muốn nhà nước giúp những hộ bị ảnh hưởng được tái định cư.

Theo quan sát của phóng viên, khu vực bến đò Rạch Vàm nằm ngay ngã ba sông Ô Môn là khu dân cư đông đúc, các hộ dân chủ yếu dựng nhà sát bờ sông…Trước đó, trong chiều 20/5, trên địa bàn có trận mưa rất lớn, đến sáng 21/5 đã xảy ra sạt lở. Hiện sạt lở đã "ăn" sâu vào bờ khoảng 30m, dài hơn 80m và vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại. Khu vực sạt lở hiện đã bị cắt điện, cắt nước sinh hoạt khiến cuộc sống của các hộ dân gặp khó khăn. Nhiều căn nhà nghiêng ngả, nứt, chỉ chực chờ rơi xuống sông bất cứ lúc nào.
Sau khi vụ việc xảy ra, ngay trong sáng 21/5, Phó Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ Đào Anh Dũng đã có mặt tại hiện trường, chỉ đạo lực lượng chức năng triển khai giải pháp hỗ trợ người dân và tìm hiểu nguyên nhân xảy ra sạt lở, từ đó có hướng hỗ trợ, khắc phục trong thời gian tới. Trong chiều 21/5, Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai - Tìm kiếm cứu nạn thành phố Cần Thơ đã hỗ trợ các hộ dân bị ảnh hưởng do sạt lở.

Ông Lê Việt Sĩ, Chủ tịch UBND quận Ô Môn cho biết, các vụ sạt lở trên tuyến sông Ô Môn thuộc phường Thới An đã làm ảnh hưởng 36 căn nhà với 145 nhân khẩu. Hiện UBND quận đã gửi danh sách 22 hộ dân bị ảnh hưởng nghiêm trọng, không còn nhà ở, đất ở lên UBND thành phố Cần Thơ, đề nghị có chỉ đạo để những hộ này sớm được ổn định cuộc sống.

Không chỉ Cần Thơ mà hầu khắp các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, nơi nào cũng có bờ sông bị sạt lở. Tại tỉnh An Giang, chỉ trong những ngày đầu tháng 6 đã xảy ra hai vụ sạt lở. Các vụ sạt lở này đã làm ảnh hưởng đến 12 căn nhà ở huyện Chợ Mới và 6 căn ở huyện Phú Tân cùng hàng mét đường giao thông. Còn tại Hậu Giang, trên địa bàn các huyện Phụng Hiệp, Châu Thành, Châu Thành A đều có điểm sạt lở nghiêm trọng.

Tỉnh Hậu Giang mới đây đã quyết định chi 30 tỷ đồng để làm kè chống sạt lở với chiều dài 200m tại đoạn sạt lở sông Ba Láng (xã Tân Phú Thạnh, huyện Châu Thành A). Phương án này được địa phương đưa ra sau khi Bí thư Tỉnh ủy Hậu Giang Lữ Văn Hùng có chuyến khảo sát các điểm sạt lở trên địa bàn tỉnh hồi cuối tuần trước. Trong chuyến khảo sát này, Bí thư Tỉnh ủy Hậu Giang yêu cầu các sở, ngành, địa phương có phương án thuê đơn vị chuyên môn thăm dò địa chất, triển khai một đoạn bờ kè kiên cố để khắc phục đoạn bị sạt lở trước đó.

(Còn nữa)