Tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép ngày càng ngang nhiên, hoạt động cả ngày, làm sạt lở hàng ngàn m2 đất bãi bồi ven sông, gây mất an ninh trật tự, bức xúc trong nhân dân.
Ngang nhiên khai thác
Từ nhiều tháng nay, tại khu vực bãi Bến Lấp, Cửa Sộp, Ba Hàng thuộc khu 3, xã Sông Lô, thành phố Việt Trì liên tục xảy ra tình trạng khai thác cát sỏi trái phép. Có thời điểm tới 6 tàu cẩu cùng tham gia khai thác cát trái phép, hoạt động cả ngày. Nhiều đoạn đất bãi bồi ven sông trồng ngô của người dân đã bị sạt trượt cao tới 2-3 m, đất rơi xuống sông gây ô nhiễm môi trường. Các chủ tàu còn chôn cọc sắt, giăng hàng rào bằng dây thép gai lên diện tích đất bãi trồng ngô để cản trở người dân và chính quyền xã đến kiểm tra.
Tình trạng khai thác cát trái, sỏi phép vẫn diễn ra trên con sông Lô. Ảnh: Nguyễn Trọng Lịch/TTXVN |
Theo ông Nguyễn Văn Tảo, Chủ tịch UBND xã Sông Lô, từ tháng 9/2016 đến nay, tình trạng khai thác cát sỏi trái phép trên địa bàn xã đã làm mất khoảng 2.000 m2 đất bãi bồi, với chiều dài 100 m, sâu vào bãi hơn 20 m. Đây là diện tích bãi bồi, xã giao cho người dân trông ngô từ hàng chục năm nay.
Ngày 21/9, UBND xã đã tổ chức kiểm tra, xác minh cụ thể và đã báo cáo lên UBND và Công an thành phố Việt Trì có hướng xử lý, tuy nhiên suốt từ đó đến nay tình trạng khai thác cát trái phép vẫn không chấm dứt, mà ngày càng công khai. Ngày 10/11, UBND xã tiếp tục chỉ đạo Ban công an xã mời chủ tàu lên làm việc về việc khai thác cát nhưng chủ tàu không phối hợp. Việc khai thác cát trái phép đã gây bức xúc trong nhân dân, xã đã làm công văn báo cáo hiện tượng này lên cấp trên...
Còn tại đoạn sông Lô thuộc khu vực xã Trưng Vương, thành phố Việt Trì, tình trạng khai thác cát trái phép cũng càng rầm rộ và công khai không kém . Theo ghi nhận tại đoạn sông này, từ nhiều ngày nay tại khu vực thuộc chỉ giới từ 1-19, thường xuyên có từ 5-6 tàu hút cát hoạt động cả ngày. Nhiều tàu hút cát không tên, không biển hiệu ngang nhiên bới múc sát bờ sông để khai thác cát. Một số đoạn sông của xã đã bị sạt trượt cao tới vài m, làm diện tích trồng ngô, chuối của người dân đã bị rơi xuống sông.
Khu vực tàu đang khai thác cát trái phép nằm sát với dự án đầu tư xây dựng Bãi bốc xếp hàng hóa, với diện tích 6,9 ha của Công ty TNHH Thương mại Ánh Nhật. Theo UBND xã Trưng Vương, dự án này đã được UBND tỉnh giao đất từ tháng 4/2016 để thực hiện đầu tư xây dựng Bãi bốc xếp hàng hóa. Tuy nhiên sau gần một năm được giao đất, đến nay Công ty TNHH Thương mại Ánh Nhật vẫn chưa triển khai dự án. Từ nhiều tháng nay, tàu thuyền vẫn tự do ra vào khai thác cát trái phép tại khu vực này mà chưa bị bất cứ lực lượng chức năng nào đến kiểm tra, xử lý.
Theo quy định của UBND tỉnh các chủ mỏ, chủ bến bãi bốc xếp phải có trách nhiệm quản lý, bảo vệ khu vực lân cận, không gây sạt lở bờ, không để các đối tượng, các tổ chức, cá nhân tự ý mua bán đất, khai thác cát sỏi trái phép; đồng thời phải phối hợp với cơ quan chức năng ngăn chặn các hoạt động khai thác cát sỏi trái phép khu vực lân cận…Việc Công ty TNHH Thương mại Ánh Nhật buông lỏng quản lý, không bảo vệ khu vực lân cận để các cá nhân lợi dụng để khai thác cát trái phép đã vi phạm các quy định của tỉnh.
Theo thống kê, chỉ riêng đoạn sông Lô qua địa bàn 2 xã Sông Lô và xã Trưng Vương, thành phố Việt Trì thường xuyên có từ 10-12 tàu thuyền chuyên hút cát trái phép. Bình quân một ngày, với 3 lao động, một tàu có thể hút được 600-800 m3 cát. Như vậy, trung bình mỗi ngày các tàu khai thác từ 7.000-8.000 m3 cát. Giá mỗi khối cát bơm lên tàu hiện bán với giá giao động từ 16-18.000 đồng/m3, mỗi ngày nhà nước thất thu 13-14 tỷ đồng.
Theo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Phú Thọ, hiện nay sông Lô đoạn qua địa bàn các xã Sông Lô, Trưng Vương từ năm 2009 đến nay chưa có đơn vị nào được cấp giấy phép khai thác cát sỏi. Việc một số tàu tự ý vào khai thác cát tại vị trí nêu trên là khai thác trái phép.
Quy định nghiêm ngặt
Việc khai thác cát, sỏi trái phép gây biến đổi dòng chảy, cạn kiệt nguồn tài nguyên, gây sạt lở bờ sông, uy hiếp đến nhiều công trình đê, kè và nhà cửa, ruộng vườn của hàng trăm hộ dân. Cùng với đó là việc các phương tiện khai thác cát sỏi đỗ đậu không đúng nơi quy định, lấn luồng, tạo nên những yếu tố gây cản trở và mất an toàn giao thông cho các phương tiện lưu thông trên tuyến.
Để ngăn chặn tình trạng khai thác, kinh doanh, vận chuyển cát sỏi trên các tuyến sông chạy qua địa bàn tỉnh, thời gian qua Phú Thọ đã quyết liệt chỉ đạo lực lượng công an tỉnh phối hợp với các sở, ngành chức năng phòng ngừa, đấu tranh với hoạt động khai thác, vận chuyển, kinh doanh cát, sỏi trái phép; thành lập các đoàn thanh tra, kiểm tra liên ngành để phát hiện, xử lý vi phạm; lập các tổ chốt an ninh trực 24/24h tại các xã là điểm nóng về tình trạng khai thác cát sỏi để theo dõi, giám sát các hoạt động khai thác cát sỏi.
Đồng thời tỉnh yêu cầu các doanh nghiệp khai thác trong chỉ giới được cấp phép; đăng ký số lượng, chủng loại, biển hiệu các phương tiện tàu thuyền khai thác cát sỏi của đơn vị và đăng ký hộ khẩu tạm trú, tạm vắng của công nhân vận hành khai thác với UBND các xã có mỏ và các cơ quan chức năng liên quan. Bên cạnh đó, tỉnh yêu cầu các ngành chức năng phối hợp với chính quyền địa phương dọc tuyến sông Lô kịp thời phát hiện hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép tiến hành kiểm tra, xử lý theo đúng quy định của pháp luật.
Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Phú Thọ cũng đưa ra 6 quy định mới bắt buộc các doanh nghiệp khai thác cát phải thực hiện nghiêm: Thực hiện cắm mốc giới mỏ bằng cột bê tông; cắm biển báo có sơ đồ khu vực khai thác; gắn biển đề tên Công ty lên phương tiện khai thác; đăng ký số lượng, số hiệu, chủng loại thiết bị khai thác với cơ quan chức năng và các địa phương; chỉ được khai thác từ 6h đến 18h, không khai thác ban đêm; cung cấp hồ sơ giấy phép khai thác, bản đồ khu vực khai thác cho địa phương và các cơ quan liên quan; nghiêm cấm khai thác, neo đậu tầu thuyền tại 10 khu vực xung yếu và 5 vị trí kè tại trên tuyến sông Lô...