Chủ yếu tiền chậm nộp mang tính chất “luân phiên”
Trong bối cảnh tình hình thế giới vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp và đại dịch COVID-19 đã tác động tiêu cực đến tình hình phục hồi sản xuất, kinh doanh trong nước. Các DN gặp rất nhiều khó khăn làm suy giảm khả năng thanh toán và mất cân đối dòng tiền, dẫn đến chậm đóng BHXH, BHYT, trong đó chủ yếu tiền chậm nộp mang tính chất “luân phiên”.
Nhằm nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật, đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng cho người tham gia, trong thời quan qua, ngành BHXH Việt Nam luôn nỗ lực kiểm soát, đôn đốc, thu hồi số tiền chậm đóng và đã đạt được nhiều chuyển biến tích cực.
Theo đó, BHXH Việt Nam luôn lãnh đạo, chỉ đạo sát sao, đôn đốc, hướng dẫn toàn ngành, đặc biệt là BHXH các địa phương phải thường xuyên bám sát, tập trung ưu tiên nguồn lực, thực hiện triệt để các giải pháp để thu hồi số tiền chậm đóng BHXH, BHYT một cách hiệu quả nhất, kịp thời nhất, như: Chủ động xây dựng kịch bản linh hoạt, phù hợp; phối hợp chặt chẽ với các bộ, ban, ngành liên quan như Thuế, Lao động-Thương binh và Xã hội, Công an..; phân công cán bộ bám sát, đôn đốc DN nộp đủ số tiền phát sinh trong tháng và số tiền chậm đóng tháng trước; đẩy mạnh kiểm tra, thanh tra chuyên ngành; kịp thời lập hồ sơ kiến nghị khởi tố đối với DN cố tình vi phạm….
Nhờ đó, tính đến ngày 31/12/2022, số tiền chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN chỉ chiếm 2,91% số phải thu. Đây là tỷ lệ số tiền chậm đóng/số phải thu thấp nhất từ năm 2016 (6%) trở lại đây. Trong đó, 75,5% tổng số tiền chậm đóng là tiền chậm nộp mang tính chất “luân phiên” của những DN đang hoạt động.
Đảm bảo quyền lợi cho người lao động
Với quan điểm “Lấy người dân, DN làm chủ thể, trung tâm phục vụ”, ngành BHXH Việt Nam luôn thực hiện giải quyết chế độ BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ tại các DN chậm đóng BHXH cũng như kịp thời đề xuất, tham mưu với bộ, ngành liên quan để đảm bảo quyền lợi chính đáng cho những lao động này theo quy định. Trong trường hợp cần chi trả chế độ cho NLĐ tại các DN đang hoạt động, chậm nộp mang tính chất “luân phiên” nêu trên thì cơ bản các đơn vị đều thực hiện theo quy định và được giải quyết kịp thời.
Giao dịch tại Bảo hiểm xã hội huyện Lý Nhân, Hà Nam. Ảnh (tư liệu) minh họa: Đại Nghĩa/TTXVN
Ngoài ra, ngành BHXH Việt Nam cũng luôn quan tâm, giải quyết đảm bảo quyền lợi cho NLĐ tại các đơn vị phá sản, giải thể. Trong số 206.468 lao động tại các đơn vị đã phá sản, đơn vị đang làm thủ tục giải thể, đơn vị ngừng hoạt động, đơn vị không còn người đại diện pháp luật (chủ bỏ trốn). Đến thời điểm hiện nay, cơ quan BHXH đã giải quyết chế độ cho: 30.241 NLĐ đã được giải quyết các chế độ gồm hưu trí, tử tuất, BHXH một lần; 34.575 NLĐ đã được xác nhận quá trình đóng đang bảo lưu; 77.627 NLĐ đã được xác nhận quá trình đóng, hiện đang tiếp tục tham gia tại đơn vị mới (đã cài đặt phần mềm VssID - ứng dụng số trên nền tảng thiết bị di động). Số còn lại nếu đủ điều kiện hưởng các chế độ BHXH thì cơ quan BHXH sẽ tiếp tục giải quyết nhằm đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho NLĐ theo quy định.
Tình trạng chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN tại các đơn vị không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của NLĐ mà còn sẽ tác động đến công tác an sinh xã hội trên địa bàn tại các địa phương. Nhằm tiếp tục tăng cường công tác thu, thu hồi số tiền chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN tại các đơn vị, bên cạnh sự nỗ lực, quyết liệt của ngành BHXH Việt Nam, rất cần có sự vào cuộc mạnh mẽ, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền các địa phương trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tuyên truyền nâng cao nhận thức, ý thức, trách nhiệm chấp hành đóng BHXH, BHYT đúng quy định của các DN trên địa bàn.
Các sở, ngành địa phương cần phối hợp chặt chẽ để nắm bắt thường xuyên tình hình “sức khỏe” của DN, tăng cường thanh tra, kiểm tra, kịp thời cảnh báo, đi đến phòng ngừa, ngăn chặn tình trạng chậm đóng, trốn đóng BHXH, qua đó bảo vệ quyền lợi NLĐ chủ động, tích cực.