Theo ông Trần Tiến Duẩn, Tổng biên tập Báo điện tử VietnamPlus, thế hệ Z (Gen Z) là nhóm độc giả am hiểu về công nghệ, sinh ra trong thời đại kỹ thuật số. Khảo sát từ Statista cho thấy, 50% Gen Z hằng ngày nhận thông tin từ mạng xã hội và chỉ sử dụng điện thoại di động để tiếp nhận thông tin. Họ tạo ra thói quen tiêu dùng kỹ thuật số hằng ngày khi tiếp cận tin tức. Gen Z đang trở thành một trong những nhóm người tiêu dùng truyền thông lớn nhất hiện nay.
Ông Trần Tiến Duẩn, Tổng biên tập Báo điện tử VietnamPlus phát biểu tại tọa đàm.
Một khảo sát gần đây của Báo Điện tử VietnamPlus với 764 người trẻ cho thấy, Gen Z tiếp cận thông tin trên không gian số bằng điện thoại thông minh (83,9%), trong khi đó máy tính (để bàn và xách tay chỉ 12%), số còn lại là qua máy tính bảng.
Các lĩnh vực Gen Z ưa thích trên không gian số là: Xã hội 66,8%, văn hoá (66%), đời sống (63,6%), du lịch 40,7%, phát triển bản thân (56,2%), tình yêu, tình cảm gia đình (50%). Riêng nhu cầu về tiếp cận thông tin thì loại hình video chiếm (78,4%), hình ảnh (67,8%), bài viết ngắn (64,7%), Podcast (27,5%), sản phẩm đa phương tiện (28,8%), đồ hoạ (23,8%).
Nghiên cứu của Nic Newman trong Journalism, Media, and Technology Trends and Predictions 2024 chỉ ra rằng, các nền tảng dựa trên video đang làm thay đổi cách thức truyền thông, với các nội dung ngắn, trực quan trở thành ưu tiên. Mạng xã hội như Facebook, TikTok, và Zalo đang chiếm lĩnh phần lớn thời gian của người dùng trẻ tuổi, trong khi các kênh thông tin truyền thống như báo chí và truyền hình ngày càng mất đi sức ảnh hưởng.
Các nhà xuất bản báo chí cũng đang đối mặt với thách thức lớn từ việc giảm lưu lượng truy cập từ các nền tảng truyền thống và phải chuyển hướng tập trung vào các kênh trực tiếp hoặc các nền tảng mới. Trong khi đó, thế hệ Z thích tiếp cận sản phẩm truyền thông nhanh, nhiều, ngắn, trực tiếp hơn. Thế hệ Z có quan tâm đến tin tức, nhưng chủ yếu xoay quanh các chủ đề mà họ hứng thú.
Với sự tham gia của nhiều chuyên gia trong lĩnh vực đào tạo báo chí, chuyên gia công nghệ, lãnh đạo cơ quan báo chí, một số nhà báo, phóng viên nhiều kinh nghiệm “thực chiến”, tọa đàm cung cấp nhiều thông tin thú vị và hữu ích cho việc xây dựng và phát triển chiến lược thu hút độc giả của các cơ quan báo chí như: “Gen Z với báo chí truyền thống và những thách thức cho các tòa soạn tin tức” của nhà báo Trần Ngọc Long, Trưởng phòng truyền thông đa phương tiện (Báo Điện tử VietnamPlus); “Vai trò của báo chí trong việc thu hút Gen Z trong bối cảnh số hoá hiện nay: Góc nhìn từ một cơ sở đào tạo” của TS Vũ Tuấn Anh, Trưởng khoa Truyền thông và Văn hóa đối ngoại, Học viện Ngoại giao; “Gen Z và Bản tin thế hệ mới: Khi báo chí cần phải trẻ hoá” của Ths Nguyễn Văn Hào, giảng viên Viện Báo chí Truyền thông, Học viện Báo chí và Tuyên truyền; “Chiến lược thu hút độc giả trẻ trong kỷ nguyên số” của ông Bùi Công Duyến, Giám đốc sản phẩm tòa soạn hội tụ OneCMS và “Một sản phẩm mà Gen Z thích” của nhà báo Thu Uyên, Báo Nhân Dân.
Các chuyên gia tham luận tại tọa đàm.
Từ góc độ nghiên cứu Ths Nguyễn Văn Hào cho biết: Lứa GenZ thường thích xem nội dung thông tin đa phương tiện, nội dung ngắn, đặc biệt nội dung phải thu hút ấn tượng trong 3 giây đầu. Muốn thu hút GenZ đọc báo, chia sẻ, nhà báo phải để họ cảm thấy được nói thay và không để họ đọc nhiều, viết như đang nói chuyện với họ và nội dung có chất riêng.
Để thay đổi tiêu đề và nội dung cho hợp với ngôn ngữ GenZ, Ths Nguyễn Văn Hào gợi ý những nhà báo viết cho nhóm đối tượng này có thể sử dụng ChatGPT hỗ trợ chuyển đổi ngôn ngữ của nhóm GenZ này.
Từ góc độ cơ quan báo chí để thu hút Gen Z, Báo Điện tử VietnamPlus đã có nhiều hình thức truyền thông phù hợp, đó là các dạng bài chuyên sâu được thiết kế dữ liệu cầu kỳ; các sản phẩm báo chí sáng tạo như: Ảnh, video 306; đồ họa động; Rap News, Chatbot, Short video, Web story; Podcast hay hiện tại là các chuyên trang tương tác 3D về các sự kiện lịch sử dân tộc. Đồng thời, lan tỏa thông tin chính thống lên các nền tảng xã hội.
“Độc giả nói chung và Gen Z nói riêng ngày càng có những yêu cầu khắt khe hơn về chất lượng nội dung, về trải nghiệm đa phương tiện mới mẻ và hấp dẫn. Sự phát triển của các nền tảng công nghệ mới và mạng xã hội cũng đang đặt ra những thách thức không nhỏ về mô hình hoạt động, khả năng cạnh tranh và duy trì nguồn thu cho các cơ quan báo chí. Việc chủ động nắm bắt xu hướng, ứng dụng công nghệ tiên tiến, đổi mới sáng tạo trong sản xuất và phân phối nội dung nhằm thu hút đa dạng đối tượng độc giả trở thành yêu cầu mang tính sống còn”, ông Trần Tiến Duẩn cho biết.