Trường Bưởi - Chu Văn An, biểu tượng của văn hóa và tri thức Hà Nội

Di sản văn hóa và đạo học

Hơn một thế kỷ trôi qua, thời gian đã chứng kiến bao đổi thay của đất nước nhưng ngôi trường THPT Chuyên Chu Văn An, tiền thân là trường Bưởi, vẫn lặng lẽ bên bờ Hồ Tây, như một chứng nhân lịch sử, một biểu tượng văn hóa của Thủ đô. Trải qua hơn trăm năm, với nhiều lần tu sửa, trường vẫn giữ được nét đẹp cổ kính, trầm mặc và được coi là di sản của văn hóa và đạo học.

Thành lập từ năm 1908 bởi chính quyền Pháp, cái tên trường Bưởi - Chu Văn An đã khắc sâu trong trái tim của biết bao thế hệ, không chỉ là nơi học tập mà còn là nơi hun đúc tinh thần “Yêu nước - Cách mạng - Dạy tốt - Học giỏi”.

Trong dòng chảy hồi ức, những năm đầu thế kỷ XX khắc sâu hình ảnh thầy trò trường Bưởi tiến hành bãi khóa, biểu tình đòi ân xá Phan Bội Châu, để tang Phan Chu Trinh, những hành động yêu nước nồng nàn đã tạo nên một truyền thống hào hùng. Tiếp nối tinh thần ấy, những năm 40, học sinh trường Bưởi sôi nổi hưởng ứng Việt Minh, và trong kháng chiến chống Mỹ, thầy trò Chu Văn An tại những điểm sơ tán ở Phú Thọ, Hưng Yên lại trở thành cái nôi của phong trào “Ba sẵn sàng”.

Những mốc son chói lọi trên hành trình phát triển của trường còn được tô điểm bởi những tấm gương Dạy tốt - Học giỏi như: Dương Quảng Hàm, Hoàng Xuân Hãn, Nguyễn Mạnh Tường. Họ là những người thầy đã đặt nền móng vững chắc cho một môi trường giáo dục chất lượng cao, tiếp tục được trường duy trì và phát huy đến ngày nay. Năm 1995, trường tự hào trở thành một trong ba trường Trung học trọng điểm Quốc gia, khẳng định vị thế dẫn đầu trong sự nghiệp giáo dục.

Qua 117 năm lịch sử, trường THPT Chuyên Chu Văn An không chỉ là một ngôi trường, mà là một pho sử sống động, nơi lưu giữ những giá trị truyền thống quý báu và không ngừng bồi đắp những thế hệ tài năng cho đất nước. Những tấm huân chương cao quý, những danh hiệu “Anh hùng thời kỳ đổi mới” là minh chứng cho sự cống hiến không ngừng nghỉ của các thế hệ thầy trò trường Chu Văn An.

Ngôi trường đã trở thành di tích lịch sử, văn hóa cấp Quốc gia, in đậm dấu ấn của những nhà giáo mẫu mực và những cựu học sinh lỗi lạc như: Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ, Thủ tướng Phạm Văn Đồng, bác sĩ Tôn Thất Tùng, nhà thơ Xuân Diệu, họa sĩ Tô Ngọc Vân... Một di sản vô giá mà trường đã và đang tiếp tục kiến tạo.

Tiếp nối truyền thống để hội nhập

Vượt qua những thử thách của thời gian, trường THPT Chuyên Chu Văn An của thế kỷ mới không chỉ giữ trọn nét cổ kính, nguyên sơ với cây xanh, ngói đỏ, tường rêu mà còn khoác lên mình tấm áo của sự trẻ trung, hiện đại và năng động. Trong hơn 20 năm tự làm mới và khẳng định mình, nhà trường đã được công nhận là Ngôi trường sinh thái ASEAN, chứng tỏ sự hòa nhập với xu thế phát triển chung của khu vực.

Thế hệ học sinh Chu Văn An ngày nay không chỉ tiếp nối truyền thống Dạy tốt - Học giỏi với những giải Học sinh giỏi Quốc gia, giải Nghiên cứu Khoa học Quốc gia, Quốc tế, mà còn đi đầu trong các hoạt động giáo dục toàn diện. Điển hình là chuỗi hoạt động Sparkling - Vẻ đẹp học sinh Chu Văn An, một sân chơi thường niên, rực rỡ sắc màu, thu hút đông đảo sự quan tâm của học sinh và phụ huynh.

Sparkling đã trở thành một dấu ấn đặc biệt, nơi tinh thần đồng đội, nhiệt huyết tuổi trẻ và những cá tính độc bản được phô diễn qua những điệu nhảy cổ động đầy hào hứng. Mùa Sparkling lần thứ 12 năm ngoái đến nay vẫn còn để lại dư vị sâu lắng với hoạt động thiện nguyện tại trường Tiểu học Đông Lĩnh (Phú Thọ), như một cầu nối lan tỏa tinh thần tương thân tương ái giữa hai mái trường, đồng thời bày tỏ tấm lòng biết ơn sâu sắc của trường THPT Chuyên Chu Văn An đối với ngôi trường đã từng đùm bọc, sẻ chia khó khăn trong những năm tháng chống Pháp cứu nước. Hơn 3000 cuốn sách được sắp xếp cẩn thận của “Thư viện Chu Văn An”, dự án dạy học tiếng Anh CHUOLINGO kết hợp cùng chương trình giao lưu văn nghệ đặc sắc chính là những món quà vô giá mà thầy và trò nhà trường đã trao tặng tới trường Tiểu học Đông Lĩnh, thể hiện tinh thần thương yêu ấm áp với khát vọng bồi đắp tri thức cho các em học sinh.

Tiếp nối những thành công rực rỡ ấy, trường THPT chuyên Chu Văn An hứa hẹn sẽ quay trở lại với những hoạt động sáng tạo, thú vị hơn mà vẫn đầy ắp tình yêu thương chân thành tại Đông Lĩnh, Phú Thọ. Đó không chỉ là niềm trân trọng dành cho cha ông mà còn là một lời nhắc nhớ cho mỗi thế hệ học sinh Chu Văn An thêm khắc ghi về lịch sử và truyền thống lâu đời của ngôi trường xuyên thế kỷ.

Đêm chung kết cuộc thi Vẻ đẹp học sinh Chu Văn An chính là dấu ấn đậm nét đối với thầy và trò nhà trường, khẳng định chất riêng đầy năng động, nhiệt huyết của các bạn học sinh dưới mái trường xuyên thế kỷ. Với chủ đề “ÂM SẮC DÂN GIAN - THE SOLUSTRANCE OF SOUND” năm nay, bản hòa âm bất tận được cất lên bởi nhạc cụ truyền thống với mong muốn lan tỏa giá trị bản sắc Việt, gìn giữ tinh hoa dân tộc của thế hệ trẻ trong hơi thở thời đại mới. Đây hứa hẹn sẽ là một sân chơi bổ ích để các bạn học sinh có thể thể hiện chính mình và thỏa sức khám phá, tìm hiểu về các loại hình âm nhạc dân gian, góp phần gìn giữ tinh hoa dân tộc.

Nhìn về tương lai, thế hệ học sinh Chu Văn An ngày nay tự hào đứng trên nền tảng vững chắc của một di sản hơn một thế kỷ, tiếp nối và phát huy rạng rỡ tám chữ vàng “Yêu nước - Cách mạng - Dạy tốt - Học giỏi”. Không chỉ kế thừa tinh thần hiếu học và lòng yêu nước từ các bậc tiền bối, các em còn không ngừng sáng tạo, linh hoạt và năng động trong kỷ nguyên số.

Những hoạt động ngoại khóa đa dạng, các dự án khoa học quốc tế, hay chuỗi sự kiện Sparkling đầy nhiệt huyết chính là minh chứng sống động cho một thế hệ dám nghĩ, dám làm, sẵn sàng đối mặt với thử thách và nắm bắt mọi cơ hội. Có thể thấy, trường THPT chuyên Chu Văn An không chỉ là nơi vun đắp tri thức mà còn là môi trường ươm mầm nhân cách, nơi mỗi học sinh được tự do thể hiện bản thân, phát triển toàn diện để trở thành những công dân ưu tú, có trách nhiệm với cộng đồng và đất nước.