Tem thư - ký ức lịch sử và nhịp cầu văn hóa qua nhiều thế hệ

Không chỉ là phương tiện chuyển phát thư tín, tem bưu chính đã trở thành những “trang sử thu nhỏ” lưu giữ ký ức lịch sử, văn hóa và tình cảm dân tộc.

Trên mỗi con tem, những câu chuyện về đất nước, con người và các dấu mốc trọng đại được khắc họa cô đọng, lan tỏa từ thế hệ này sang thế hệ khác. Từ đôi bàn tay run rẩy của những nhà sưu tập lão thành cho đến ánh mắt háo hức của các em nhỏ mới nhập cuộc, hành trình tem thư ở Việt Nam đã và đang viết tiếp những trang mới, khẳng định vai trò của tem như một “sứ giả văn hóa” bền bỉ.

Niềm say mê nối tiếp thế hệ 

Trong không gian trưng bày chuyên đề “Trưng bày tem thư - Việt Nam 80 năm vươn mình ra biển lớn” tại Bảo tàng Lịch sử TP Hồ Chí Minh, cậu học trò Lê Quốc Khánh (THCS Cát Lái, TP Hồ Chí Minh) chăm chú ngắm từng khung tem. Mới 3 năm theo đuổi thú chơi tem, Khánh đã sưu tập được nhiều chủ đề, từ cách mạng, tem nghệ thuật đến tem nước ngoài.

“Em thấy rất phấn khởi và ý nghĩa vì tem mang lại nhiều thông tin về lịch sử. Khó khăn trong quá trình sưu tập của em là có nhiều bộ tem quý hiếm em chưa thể có, nhưng chính điều đó càng thôi thúc em tìm tòi thêm. Với em, tem mang lại lợi ích tinh thần lớn, giúp hiểu hơn về đất nước mình”, Khánh chia sẻ.

Chú thích ảnh
Quốc Khánh, Thiện Nhân và các bạn nhỏ yêu thích sưu tập tem say mê với những bộ tem được trưng bày.

Tương tự, Nguyễn Thiện Nhân (học sinh Trường THCS Minh Đức, TP Hồ Chí Minh) cũng tìm thấy niềm vui trong hành trình nhỏ bé nhưng giàu ý nghĩa này. Dù em chưa có nhiều tem lịch sử trong tay, nhưng Nhân thừa nhận việc sưu tập tem khiến cậu rất yêu thích và luôn mong muốn bổ sung thêm. Từ câu chuyện của các em, có thể thấy tem không chỉ dành cho thế hệ đi trước mà đang được lớp trẻ tiếp nối, mang tinh thần gìn giữ ký ức dân tộc trong đời sống hôm nay.

Chú thích ảnh
Nhà sưu tập lão thành Phùng Văn Bình xúc động bên những con tem về Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Bên cạnh sự háo hức của hai bạn trẻ là hình ảnh đầy xúc động của nhà sưu tập lão thành Phùng Văn Bình. Dù giọng nói và đôi bàn tay đã run rẩy nhưng khi chia sẻ với chúng tôi về bộ tem Bác Hồ mà ông dày công sưu tầm và gìn giữ, những ký ức dường như vẫn vẹn nguyên trong ông. Ông nhớ từng chi tiết, từng con tem, từng lần gửi trưng bày và gửi tặng Bảo tàng Lịch sử và Bảo tàng TP Hồ Chí Minh.

Với ông, việc trao lại những bộ sưu tập này cho thế hệ trẻ là một niềm hạnh phúc. “Tôi thấy công sức mình bỏ ra trong mấy chục năm qua, gìn giữ từng con tem, từng bì thư đến hôm nay đã thực sự mang lại những giá trị nhất định. Tôi sẽ còn tiếp tục trưng bày và tặng các bảo tàng thêm những bộ tem khác, vì đó là cách lan tỏa tình yêu tem của tôi đến lớp trẻ”, ông Phùng Văn Bình xúc động nói.

Chú thích ảnh
Những con tem kết nối thế hệ trong cùng một niềm đam mê sưu tập.

Ở tuổi xưa nay hiếm, nhà sưu tập lão thành Phùng Văn Bình đã lan tỏa, giúp cho những con tem không chỉ dừng lại ở bộ sưu tập cá nhân mà trở thành tài sản chung của cộng đồng. Từ sự say mê bền bỉ ấy, thế hệ trẻ hôm nay có cơ hội được chiêm ngưỡng những con tem không chỉ quý hiếm về vật chất mà còn giàu giá trị tinh thần, khắc họa sinh động lịch sử dân tộc. Rồi từ lớp trẻ đang bước những bước đầu tiên đến những bậc tiền bối cả đời gắn bó, tem thư đã trở thành sợi dây nối dài ký ức và tình yêu văn hóa, tạo nên một hành trình xuyên thế hệ đầy nhân văn.

"Sứ giả văn hóa” vươn mình ra thế giới

Không chỉ dừng lại ở thú vui sưu tập, tem bưu chính còn mang trong mình một sức mạnh văn hóa đặc biệt. Mỗi con tem là một “tấm danh thiếp” thu nhỏ, ghi lại câu chuyện về một đất nước, một thời kỳ hay một nhân vật tiêu biểu. Trên diện tích khiêm tốn ấy, lịch sử, văn hóa, thiên nhiên và những mốc son trọng đại của dân tộc đều được cô đọng, để rồi từ đó lan tỏa ra thế giới.

Chú thích ảnh
Những con tem về Chủ tịch Hồ Chí Minh và cả những bì thư được nhà sưu tập Phùng Văn Bình lưu giữ cẩn thận từ vài chục năm qua.

Các bộ tem trong chuyên đề “Việt Nam 80 năm vươn mình ra biển lớn” đã khẳng định giá trị của tem như một phương tiện lưu giữ lịch sử và quảng bá văn hóa. Trong đó, nổi bật là năm khung tem tiêu chuẩn “Vietnam on World Stamps” của nhà sưu tập Hoàng Anh Thi, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Viet Stamp. Bộ sưu tập này từng giành giải Bạc Lớn tại Vietstampex 2015 và giải Bạc tại Triển lãm Tem Thế giới Thailand 2018, ghi dấu sự công nhận của quốc tế đối với nỗ lực của giới sưu tập Việt Nam.

Bên cạnh đó, năm khung tem “Tem thế giới kể chuyện Việt Nam” cũng do ông Hoàng Anh Thi sưu tầm và những bộ tem đặc biệt như “Cách mạng Tháng Tám 1945 và Quốc khánh 2/9 trên tem bưu chính” hay “Chào mừng Ngày Tem Việt Nam” của nhà sưu tập Phùng Văn Bình cũng được trưng bày trong dịp này.

Chú thích ảnh
Ông Hoàng Anh Thi, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Viet Stamp chia sẻ về lịch sử và ý nghĩa của những bộ sưu tập tem được trưng bày.

Ông Hoàng Anh Thi, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Viet Stamp, chia sẻ: “Mỗi bộ tem là một câu chuyện, một lát cắt lịch sử được ghi lại bằng hình ảnh và ký hiệu đặc trưng. Chúng tôi luôn mong muốn thông qua tem, công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ sẽ có thêm một kênh tiếp cận gần gũi để tìm hiểu lịch sử, văn hóa. Niềm vui lớn nhất của những người chơi tem không phải chỉ là sở hữu tem quý, mà là thấy tình yêu tem được truyền sang thế hệ sau, để các em tiếp nối và làm phong phú thêm hành trình này".

Theo Tiến sĩ Hoàng Anh Tuấn, Giám đốc Bảo tàng Lịch sử TP Hồ Chí Minh, tem thư từ lâu đã vượt khỏi chức năng ban đầu. “Tem không chỉ đơn thuần là phương tiện thanh toán trong chuyển phát thư tín, mà còn là một ‘tấm danh thiếp văn hóa’ đặc biệt. Trên diện tích nhỏ bé, mỗi con tem ẩn chứa lớp thông tin phong phú về lịch sử, văn hóa, thiên nhiên, con người và những dấu mốc quan trọng của quốc gia”.

Chú thích ảnh
Trưng bày tem thư "Việt Nam 80 năm vươn mình ra biển lớn" tại Bảo tàng Lịch sử TP Hồ Chí Minh.

Ông nhấn mạnh, nhờ sức lan tỏa mạnh mẽ, tem bưu chính đã trở thành phương tiện quảng bá hình ảnh Việt Nam ra thế giới, góp phần vun đắp tình hữu nghị và sự hiểu biết giữa các dân tộc. Thực tế, hình ảnh Việt Nam đã nhiều lần xuất hiện trên tem bưu chính quốc tế, từ phong cảnh thiên nhiên tươi đẹp, những nhân vật lịch sử kiệt xuất đến các sự kiện trọng đại của dân tộc. Mỗi con tem như một minh chứng cho sự quan tâm, tôn vinh và mối quan hệ gắn bó giữa Việt Nam với bạn bè năm châu.

Bài và ảnh: Hương Trần/Báo Tin tức và Dân tộc
Triển lãm tem thư tái hiện 80 năm lịch sử Việt Nam tại Bảo tàng Lịch sử TP Hồ Chí Minh
Triển lãm tem thư tái hiện 80 năm lịch sử Việt Nam tại Bảo tàng Lịch sử TP Hồ Chí Minh

Nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công (19/8/1945 – 19/8/2025) và Quốc khánh nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (02/9/1945 – 02/9/2025), Bảo tàng Lịch sử TP Hồ Chí Minh phối hợp cùng Câu lạc bộ Viet Stamp tổ chức chuyên đề trưng bày tem thư với chủ đề “80 năm Việt Nam vươn mình ra biển lớn”.

Chia sẻ:

doanh nghiệp - Sản phẩm - Dịch vụ

Các đơn vị thông tin của TTXVN