Lễ phát lương Đức Thánh Trần tại đền Trần Thương

Tham dự có nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan; Bí thư Tỉnh ủy Hà Nam Lê Thị Thủy; Chủ tịch UBND tỉnh Hà Nam Trương Quốc Huy, đại diện một số cơ quan, đơn vị cùng đông đảo nhân dân, du khách.

Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Nam Trương Quốc Huy cho biết, với mục đích bảo tồn và phát huy giá trị lịch sử, giáo dục truyền thống yêu nước chống giặc ngoại xâm của ông cha ta, khơi dậy đạo lý "uống nước nhớ nguồn", biết ơn và tri ân những người có công với đất nước, năm 2010, UBND tỉnh Hà Nam đã phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phục dựng lại Lễ phát lương Đức Thánh Trần tại Đền Trần Thương và từ đó đến nay đã trở thành lễ hội thường niên của địa phương.

Lễ phát lương Đức Thánh Trần đền Trần Thương đã trở thành thông lệ, là dịp để tôn vinh các vị anh hùng đã có công dựng nước và giữ nước; khắc sâu những bài học lịch sử qua các lần thắng trận vẻ vang, các chiến công lừng lẫy và tấm gương đạo đức sáng ngời của Đức Thánh Trần trong lòng nhân dân; để lại những bài học quý báu về nghệ thuật quân sự, bài học về sự đoàn kết quân dân, nhắc nhở muôn đời, hậu thế biết trân quý quá khứ, tôn kính các vị anh hùng và các bậc tiền nhân đã dày công xây dựng, bảo vệ giang sơn, bờ cõi nước Việt; thể hiện sâu sắc kế sách giữ nước của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn "Thời bình phải khoan thư sức dân để làm kế sâu rễ, bền gốc".

Lễ phát lương được tổ chức với mong muốn cầu cho quốc thái dân an, một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, phúc lộc đầy nhà, muôn sự tốt lành, đất nước thanh bình, phát triển và ngày một hưng thịnh.

Lễ phát lương Đức Thánh Trần tại đền Trần Thương được bắt đầu từ 23 giờ ngày 23/2 đến 17 giờ ngày 24/2 (tức đêm 14 đến ngày 15 tháng Giêng Xuân Giáp Thìn năm 2024). Ban Tổ chức đã chuẩn bị 180.000 túi lương để phát tại 19 điểm quanh khu vực đền cho nhân dân, du khách thập phương. Nghi lễ phát lương nhằm tái hiện lịch sử về "Phát quân lương" khao quân của quân đội nhà Trần khi đánh thắng giặc Nguyên Mông lần thứ 3 (năm 1288) và cầu cho một năm mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu.

Bên cạnh phần lễ, phần hội được tổ chức với nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao đan xen như: Giải cờ tướng, giải kéo co, giải bóng chuyền hơi huyện Lý Nhân mở rộng và tổ chức đêm hội Trần Thương.

Đền Trần Thương là một trong ba ngôi đền lớn trong cả nước thờ Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn. Tương truyền trên đường đi đánh quân Nguyên Mông, thấy địa thế nơi đây hiểm yếu, có thể vào sông Châu, ra sông Hồng ngược lên Thăng Long hoặc xuôi ra biển, ngài bèn đặt 6 kho lương để phục vụ cuộc kháng chiến chống quân Nguyên - Mông lần thứ 2 (năm 1285). Sau khi chiến thắng trở về, ngài cắm sinh phần, lấy dân ở đây làm tạo lệ, từ đó làng có tên là Trần Thương.

Sử sách không ghi chép về kho lương thực của nhà Trần ở đây, nhưng truyền thuyết dân gian cùng với những dấu tích đậm đặc quanh khu vực đền Trần Thương như mảnh gốm, sứ màu đen, men nâu, vàng ngà của bát đĩa vỡ có phong cách trang trí của nghệ thuật gồm thời Trần, nhiều vỏ chóe hoa than... đã củng cố thêm giả thuyết này. Địa điểm ngôi đền hiện nay là kho lương chính.

Năm 1989 đền Trần Thương đã được xếp hạng là Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia và đến năm 2015, đền Trần Thương được xếp hạng là Di tích Quốc gia đặc biệt.