Đáng chú ý là bãi rác đã cháy trong nhiều tháng nhưng ngành chức năng vẫn chưa xác định được nguyên nhân hay có phương hướng xử lý cụ thể.
Khói bụi gây ô nhiễm, cản trở lưu thông
Theo một số người dân sinh sống và có nương rẫy cạnh bãi rác Đắk Lao, bãi rác bị đốt trước Tết Nguyên đán Canh Tý và gây nên tình trạng ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, kéo dài. Hai vấn đề ô nhiễm nặng nhất là khói bụi và sức nóng kèm theo mùi hôi từ bãi rác.
Ông Phạm Văn Quân, một người dân sống cạnh bãi rác cho biết, khoảng một tháng trở lại đây, bãi rác chỉ cháy âm ỉ, lượng khói đã giảm đi nhiều nhưng mùi khét lẹt. Trước đó, hàng nghìn khối rác khô ở đây bị đốt, phát sinh ra lượng khói bụi khổng lồ. Tại nhiều vị trí trong rẫy cà phê xen tiêu của gia đình ông, tầm nhìn chỉ còn khoảng 2 m.
“Để đi qua bãi rác vào lúc mới bị đốt, nhiều lúc chúng tôi phải dắt xe máy chứ không dám chạy xe vì khói nhiều quá, không thấy đường. Nhiều hộ dân phải “bỏ” rẫy cả tháng trời, dù đang vào cao điểm mùa khô, nắng hạn gay gắt, cây trồng cần được tưới nước, cắt tỉa cành”, ông Quân chia sẻ.
Ông Đỗ Tấn Cường, một hộ dân khác sống cạnh bãi rác cho biết, tình trạng ô nhiễm đã kéo dài nhiều năm nay, khi bãi rác càng ngày càng quá tải. Trước đây, sau khi đổ xuống, rác còn được san lấp, nhưng sau quá tải nên đơn vị thu gom chỉ đổ xuống, khiến rác tràn ra môi trường, bốc mùi hôi thối và ruồi muỗi.
Theo nhiều hộ dân, bãi rác đã cháy gần 3 tháng nay và vẫn đang tiếp tục cháy âm ỉ. Nhiều hộ dân bơm nước vào để dập bớt nhưng không hiệu quả do rác đã tích tụ nhiều lớp, với bề dày 3 – 4 m nên càng tưới nước vào khói càng bốc lên nhiều. Khu vực này đang cao điểm mùa khô, nước tưới cho cây trồng còn thiếu hụt nên không thể ưu tiên cho việc dập tắt bãi rác. Cũng theo các hộ dân, phải đợi tới mùa mưa, bãi rác mới được dập tắt hoàn toàn.
Ông Trần Nguyên Long, Phó Chủ tịch UBND xã Đắk Lao khẳng định việc bãi rác bị đốt cháy trên quy mô lớn, đã ảnh hưởng tới sức khỏe con người, nhất là các bệnh về hô hấp và ảnh hưởng đến cây trồng, vật nuôi của các hộ dân xung quanh. “Chúng tôi được biết quy trình xử lý rác là thu gom, chôn lấp, nhưng thực tế đơn vị thu gom chỉ đổ tràn lan, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, kéo dài”- Phó Chủ tịch UBND xã Đắk Lao Trần Nguyên Long cho hay.
Chưa rõ ai đốt bãi rác hàng nghìn khối
Theo ông Nguyễn Văn Tuấn, Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Tài nguyên và Môi trường, UBND huyện Đắk Mil, bãi rác tập trung tại xã Đắk Lao có diện tích gần 3ha và được đưa vào sử dụng từ năm 2011. Toàn bộ bãi rác có 5 ô chứa, 3 ô đã lấp đầy hoàn toàn. Các đơn vị thu gom rác trước đây chỉ đổ rác vào các vị trí thuận tiện, gần đường giao thông nên hiện nay 2 ô chứa rác còn trống không thể đổ được nữa vì không có đường vào.
Báo cáo kiểm tra của Phòng Tài nguyên và Môi trường vào ngày 5/2/2020, ghi nhận bãi rác còn chứa khoảng 1.000 m3 chưa được xử lý và hàng ngày nơi đây tiếp nhận khoảng 50 tấn rác từ thị trấn Đắk Mil và 4 xã lân cận (đều thuộc huyện Đắk Mil). Đáng chú ý hơn, vào thời điểm kiểm tra, bãi rác đã bị đốt và lượng rác tồn đọng giảm đi rất nhiều.
Cũng theo Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Đắk Mil - đơn vị trực tiếp quản lý bãi rác, tháng 11/2019, UBND huyện Đắk Mil đã có văn bản đồng ý giao việc thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải trên địa bàn huyện Đắk Mil cho Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Quản lý đô thị và môi trường Krông Ana (tỉnh Đắk Lắk) từ ngày 1/1/2020.
Tuy nhiên, trao đổi với phóng viên qua điện thoại, Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Quản lý đô thị và môi trường Krông Ana Nguyễn Thẩm Phán khẳng định, Công ty chưa được nhận bàn giao bãi rác Đắk Lao từ Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Đắk Mil. Công ty cũng chưa ký hợp đồng với các hộ dân về vấn đề thu gom, xử lý rác. Tuy vậy, từ đầu năm 2020, Công ty đã triển khai việc thu gom rác tại thị trấn Đắk Mil và các xã lân cận về đổ tại bãi rác này.
Về việc bãi rác Đắk Lao bị cháy, ông Phán cho biết, Công ty không rõ nguyên nhân và cho rằng có thể do ai đốt rẫy, tro, than bay qua gây cháy. Cũng theo ông Phán, quy trình xử lý rác không ai cho phép đốt một cách “tự do” như vậy, bởi việc làm này gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Quy trình xử lý rác là sau khi thu gom, rác sẽ được chôn lấp để phân hủy tự nhiên. Đến mùa khô, rác sẽ được xử lý theo khối lượng tồn đọng trên bãi.
Còn theo ông Nguyễn Văn Tuấn, Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Đắk Mil: Do năm nay bàn giao giữa các đơn vị thu gom rác cũ và đơn vị mới nên mới có hiện tượng đốt rác, còn ai đốt thì chưa rõ. Theo báo cáo của Phòng Tài nguyên và Môi trường Đắk Mil, hai đơn vị thu gom rác cũ là Xí nghiệp vệ sinh môi trường Đức Lập và Hợp tác xã Nông nghiệp - Dịch vụ Đức Mạnh (đều có trụ sở tại huyện Đắk Mil).
Hàng nghìn khối rác tại bãi rác Đắk Lao bị đốt, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng và lâu dài tại khu vực này. Hành vi này có dấu hiệu phi tang, xóa sổ hàng nghìn khối rác bị thu gom, xử lý sai quy trình. Các ngành chức năng huyện Đắk Mil cần sớm vào cuộc xử lý tình trạng ô nhiễm do việc đốt rác gây ra, làm rõ nguyên nhân, động cơ đốt rác và xử lý các đối tượng liên quan theo đúng các quy định của pháp luật.