Âm thanh gần gũi, thân thương của tiếng trống trường làng vẫn luôn gắn liền với những năm tháng tuổi thơ và còn vang vọng trong suốt cuộc đời của mỗi con người. Những giai điệu trầm bổng ấy vẫn hằng đánh thức hồn người, gợi nhớ những kỷ niệm tuổi học trò, gợi nhớ hình ảnh bạn bè, thầy cô và mái trường xưa…
Quả trống được dùng làm hiệu lệnh và báo giờ trong nhà trường là loại trống khá to và nặng nên thường được đặt trên giá gỗ, ở dưới mái hiên trước cửa phòng họp. Trống nằm hơi nghiêng, mặt hướng lên trên và hướng ra ngoài sân trường. Thân trống được ghép bởi những mảnh gỗ mít rộng chừng bàn tay người lớn và dài gần một mét. Hai mặt trống được bịt bằng da trâu với vô số ghim tre. Vì thân trống phình rộng như thế nên khi đánh, tiếng trống sẽ rất trầm ấm mà lại vang xa, giúp cho cô cậu học trò nào đó mải chơi cùng cánh bướm, cánh chuồn chuồn ở tận cuối vườn trường cũng đều nghe thấy mà chạy về…
Quả trống da trâu nhẵn mòn và trông rất cũ kỹ ấy mà chứa đựng trong mình muôn ngàn âm thanh với nhiều cung bậc, giai điệu khác nhau. Phải chăng trống biết lắng nghe những tâm sự của con người hay trống chính là tiếng vọng tâm hồn của lớp lớp học trò! Tiếng trống ngày tựu trường thì tưng bừng, náo nức như thúc giục, mời gọi bước chân của chúng tôi về từ bốn phương trời. Tiếng trống báo giờ vào lớp thì hồi hộp, chờ trông những điều mới mẻ trong bài học tới.
Còn tiếng trống buổi tan trường thì khoan thai pha niềm luyến tiếc cùng hy vọng, hướng tới ngày mai. Và tiếng trống trong buổi học cuối cùng của đời học sinh thì nghe cứ xao xuyến, bâng khuâng mà rưng rưng nước mắt… Đối với chúng tôi, tiếng trống trường giống như một người bạn thân, gắn bó từng ngày từng giờ trong suốt cả quãng đời học sinh trong sáng, tinh nghịch và vô tư. Nhưng tiếng trống trường cũng giống như người thầy chu đáo và ân cần, gần gũi mà rất trang nghiêm…
Tiếng trống trường chuyên cần và nhẫn nại, đều đặn và mực thước như tấm lòng của thầy cô. Ngày lại ngày, sau tiếng trống báo giờ là lớp lại ngân lên lời cô giảng bài, đưa chúng tôi đến những khung trời mới lạ. Những phép toán, bài thơ cứ lần lượt hiện ra trên từng trang sách mở. Năm tháng trôi qua theo từng nhịp trống trường, theo từng bước lớn khôn của những lớp học trò và theo từng hạt bụi phấn mãi còn vương trên mái tóc thầy cô…
Đón lớp trò đến rồi tiễn lớp trò đi, tiếng trống vẫn chuyên cần và gẫn gũi, thân thương như thế, mặc cho bao đổi thay đã diễn ra trên mái trường này. Để rồi, bao thế hệ học trò được lớn khôn rồi tỏa đi tìm những phương trời xa lắc, nhưng luôn biết gìn giữ, nâng niu âm thanh tiếng trống trường cùng hình ảnh thầy cô trong sâu thẳm hồn mình…
Trần Văn Lợi