Bộ Ngoại giao Nhật Bản ngày 4/4 đã công bố Sách Xanh Ngoại giao, trong đó chỉ trích những nỗ lực của Trung Quốc nhằm áp đặt tuyên bố chủ quyền đối với quần đảo Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông. Tokyo nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cải thiện quan hệ với Trung Quốc, song cũng lên án "những nỗ lực đơn phương của Bắc Kinh nhằm thay đổi hiện trạng bằng vũ lực" trên biển Hoa Đông và biển Đông bởi những hành động như vậy không phù hợp với trật tự hiện có dựa trên luật pháp quốc tế.
Những hành động đó bao gồm cả tuyên bố đơn phương của Trung Quốc hồi tháng 11/2013 về Vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) trên một số khu vực ở biển Hoa Đông, bao gồm cả quần đảo Senkaku/Điếu Ngư và việc tàu tuần tra Trung Quốc thường xuyên xâm nhập vào vùng biển của Nhật Bản xung quanh quần đảo này.
Tàu tuần dương Trung Quốc xuất hiện gần vùng đảo tranh chấp với Nhật Bản trên biển Hoa Đông. Ảnh: AFP/TTXVN |
Báo cáo có đoạn: "Nhật Bản sẽ duy trì lập trường vững chắc và bình tĩnh đối với Trung Quốc với quyết tâm rằng Tokyo sẽ bảo vệ vững chắc lãnh thổ, lãnh hải và không phận của mình". Báo cáo khẳng định Tokyo sẽ hợp tác với Mỹ và các nước khác nhằm yêu cầu Trung Quốc không leo thang tình hình, đồng thời chỉ trích việc Trung Quốc tuyên bố ADIZ là "vi phạm một cách phi lý" quyền tự do bay qua các vùng biển mở được đảm bảo bằng những nguyên tắc chung của luật pháp quốc tế.
Báo cáo trên cũng đề cập đến "việc Bắc Kinh tăng cường nhanh chóng và mạnh mẽ sức mạnh quân sự", theo đó ngân sách quốc phòng liên tục gia tăng nhưng thiếu tính minh bạch.
Cùng ngày, Hàn Quốc đã bày tỏ thất vọng trước việc Nhật Bản đã nêu tuyên bố chủ quyền đối với quần đảo tranh chấp Dokdo (Tokyo gọi là Takeshima) vào Sách Xanh Ngoại giao được công bố trước đó 1 ngày.
Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Hàn Quốc nhấn mạnh: "Chúng tôi rất lấy làm tiếc trước việc chính phủ Nhật Bản, trong Sách Xanh Ngoại giao, đã nhắc lại tuyên bố chủ quyền phi lý đối với quần đảo Dokdo - một phần lãnh thổ không thể tách rời của chúng tôi". Văn bản còn cho biết tuyên bố này của Nhật Bản sẽ "gây tổn hại nghiêm trọng quan hệ giữa Hàn Quốc và Nhật Bản, cũng như hòa bình và ổn định ở Đông Bắc Á".
T.N (theo Kyodo)