Ngành thủy sản “vượt” rào cản xuất khẩu

Nhiều trở ngại đang hiện hữu đối với ngành thủy sản như: tôm, nghêu tiếp tục chết, doanh nghiệp thiếu vốn, sản xuất cá tra chưa khởi sắc. Đó là chưa kể đến việc thị trường nhập khẩu đưa ra những rào cản đối với hàng thủy sản Việt Nam. Tuy nhiên, theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu thủy sản trong năm nay vẫn có khả năng cán mốc 6,5 tỷ USD.

 

Mục tiêu xuất khẩu 6,5 tỷ USD thủy sản

 

Theo ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó chủ tịch (VASEP), tuy giảm trong quý I, nhưng theo dự báo, kim ngạch xuất khẩu thủy sản năm 2013 vẫn sẽ cán mốc 6,5 tỷ USD.

Theo ông Dũng, năm 2013, thị trường xuất khẩu thủy sản Việt Nam tiếp tục phải đối mặt với nhiều thách thức ở cả sản xuất trong nước lẫn thị trường xuất khẩu. Đối với mặt hàng tôm, mức độ cạnh tranh sẽ khốc liệt hơn, bởi các thị trường nhập khẩu đưa ra quy định về dư lượng hóa chất kháng sinh, nhất là Ethoxyquin, chất chống oxi hóa trong tôm. Chất Ethoxyquin không những bị kiểm soát chặt ở thị trường Nhật Bản, mà ngay từ đầu năm nay, Hàn Quốc - thị trường tiềm năng nhập khẩu tôm của Việt Nam - cũng bắt đầu kiểm tra chất này. Do vậy, VASEP đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) thương lượng, thuyết phục các cơ quan chức năng Nhật Bản, Hàn Quốc áp dụng quy định theo thông lệ quốc tế và quy chuẩn của Ủy ban Tiêu chuẩn thực phẩm quốc tế (Codex).

Đối với cá tra, thách thức không chỉ là những khó khăn về sản xuất trong nước mà còn là cuộc chiến trường kỳ với việc Mỹ áp thuế chống bán phá giá.
Trong số các mặt hàng hải sản xuất khẩu, Việt Nam đang có thế mạnh lớn về cá ngừ. Cá ngừ Việt Nam năm qua đã có mặt tại 96 thị trường trên thế giới. Trong đó, Mỹ tiếp tục là thị trường quan trọng nhất của cá ngừ Việt Nam với giá trị xuất khẩu luôn chiếm hơn 40% tổng giá trị xuất khẩu mặt hàng này. Trong bối cảnh năm 2012, kinh tế thế giới gặp nhiều khó khăn và nhu cầu tiêu thụ thủy sản giảm sút nhưng xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam trong năm qua vẫn tăng trưởng mạnh, đạt gần 570 triệu USD, tăng trên 50% so với năm 2011. Đây cũng làm mặt hàng có tỷ lệ giá trị gia tăng cao nhất với 38%.

Trong quý I/2013, kim ngạch xuất khẩu thủy sản của cả nước đạt khoảng 1,2 tỷ USD, giảm gần 8% so với cùng kỳ 2012; trong đó hai mặt hàng chủ lực là cá tra giảm 7,6% và tôm đông lạnh giảm gần 8%.

Với khó khăn chung của tình hình kinh tế thế giới, năm 2013, ngành thủy sản Việt Nam sẽ phải cạnh tranh khốc liệt hơn trên thị trường quốc tế, nhất là xu hướng giảm giá, để chiếm lĩnh thị trường. Theo ông Nguyễn Huy Điền, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản, các doanh nghiệp đang tích cực mở rộng thị trường xuất khẩu, đặc biệt là thị trường Trung Quốc và ASEAN. Nhiều cách thức xúc tiến thương mại, đàm phán cũng đang được triển khai theo hướng mới. Trong thời gian tới, Việt Nam sẽ có thêm nhiều cơ hội hội đàm với các đối tác nước ngoài về việc công nhận thương hiệu thủy sản Việt Nam.

Nhận định về thị trường xuất khẩu thủy sản, ông Nguyễn Hữu Dũng cho biết, vẫn có những dấu hiệu khả quan. Cụ thể, theo dự báo nhu cầu nhập khẩu thủy sản của thị trường EU sẽ phục hồi sau quý II năm nay. Do đó, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường này có thể tăng 5,3% so với năm 2012. Với thị trường Nhật, nếu chế độ kiểm tra Ethoxyquin được dỡ bỏ, xuất khẩu tôm sẽ được phục hồi. Năm nay, giá tôm sẽ tăng vì nhiều nước, đặc biệt là Thái Lan, đang phải đối mặt với dịch bệnh ở tôm nên sản lượng có thể giảm. Nếu Việt Nam khống chế được dịch bệnh trên tôm tốt hơn thì mặt hàng tôm có cơ hội bán được giá cao hơn.

Theo ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ tịch VASEP: "Trong ‘hiệp thứ 8’ (đợt xem xét hành chính thuế chống bán phá giá lần thứ 8 của Bộ Thương mại Mỹ - POR8), Mỹ đã tăng thuế lên một cách vô lý nhưng chúng ta sẽ tìm cách giải quyết việc này. Việt Nam sẽ biến thách thức mà họ áp đặt thành cơ hội của mình".

Tuy phải đối mặt với nhiều khó khăn tại thị trường Mỹ nhưng VASEP dự báo, xuất khẩu thủy sản vào thị trường này năm nay sẽ đạt hơn 1,3 tỷ USD, tăng 9% so với năm 2012. Bên cạnh đó, mặt hàng cá tra còn có khả năng tăng giá trị xuất khẩu. Năm 2012, tỷ lệ giá trị gia tăng trong sản phẩm cá tra xuất khẩu chỉ đạt 0,68%, nếu sản phẩm cá tra có tỷ lệ gia tăng khoảng 20 - 30% thì giá trị xuất khẩu cá tra sẽ tăng hơn nữa. Cộng với đó, theo dự báo, nhu cầu thủy sản của Trung Quốc, Hàn Quốc, ASEAN và Ốtxtrâylia sẽ tăng; thị trường Trung Nam Mỹ, Trung Đông và châu Phi sẽ được mở rộng nên VASEP vẫn kỳ vọng tổng giá trị kim ngạch xuất khẩu thủy sản năm 2013 sẽ đạt khoảng 6,5 tỷ USD, tăng 5% so với năm 2012.

 

Huyền Tím và Bích Hồng