Hái lộc đầu năm mới từ lâu đã trở thành một phong tục đẹp của người Việt ta, khi mà thời khắc giao thời giữa năm cũ và năm mới tới, thường là mỗi gia đình cắt cử một, vài người đi hái lộc cây nhỏ nhoi để lấy may, lấy hên và cùng hướng tới một năm mới an lành tốt tươi. Ở Trung Quốc cũng như nhiều nước khác trong khu vực, tập tục này vẫn được duy trì và nó là một trong những nét văn hóa truyền thống không thể thiếu được trong ngày đầu năm mới.
Vâng, hái lộc đối với người xưa quả là rất… văn hóa khi họ chỉ hái một vài nhánh lộc cây nhỏ nhoi gọi là làm phép, bởi họ quan niệm rằng ý niệm của người hái cũng như thời khắc hái mới là quan trọng, còn lộc to hay lộc nhỏ không mang nhiều ý nghĩa. Thường là người đi hái lộc không có ý chọn lộc, kén lộc mới hái, mà bước ra thiên nhiên, gặp cây gì, thậm chí là cây cỏ, cây dại họ cũng đưa tay ra hái. Lúc hái lộc thường người hái phải có ý nghĩ trong sáng, tâm hồn thanh cao và luôn ước nguyện một điều gì đó tốt đẹp ở phía trước. Hái được lộc rồi, người ta phải nâng niu mang về đặt vào đĩa, hay cắm vào lọ rồi để lên bàn thờ cho tới lúc Tết tàn mới mang vứt đi.
Ý nghĩa cũng như nét đẹp của phong tục hái lộc xuân là vậy, song thật buồn là ngày nay có không ít người đã biến giờ phút thiêng liêng đi hái lộc thành dịp để họ chặt cây bẻ cành tàn phá cây xanh. Nhiều người có suy nghĩ chẳng hề có tính khoa học nào cả khi cho rằng cứ bẻ được lộc càng dài, cành càng to thì lộc lá, tiền bạc sẽ đến trong năm mới… ùn ùn… Nếu chứng kiến cảnh mọi người xúm xít vít, bẻ cây tại những nơi công cộng khi Giao thừa vừa qua đi mới thấy thương hại và xót xa cho cây cối. Nhiều cây to cứ sau một cái Tết lại tan hoang trơ trụi. Không ít cây nhỏ thì bị bẻ gục cả ngang cây khiến cho cây xanh đó khó có cơ hội hồi phục! Vô văn hóa thay khi có kẻ còn lẻn vào vườn cảnh nhà người khác để bẻ trộm lộc. Họ còn có cái ý nghĩ quái đản rằng: Ăn trộm lộc nhà người khác mang về nhà mình thì nhà mình sẽ giàu có lên, ngược lại nhà bị ăn trộm lộc kia sẽ tàn lụi theo…
Để việc hái lộc xuân thực sự mang một tập tục văn hóa đẹp thì trước tiên mọi người hãy đối xử với thiên nhiên, với cây xanh thật thân thiện như những người bạn và đặc biệt không bao giờ được bẻ cành hay chặt cây. Thời nay, người ta bán cành, cây lộc cũng khá nhiều vì vậy thay vì hái lộc ta có thể mua lộc cũng không sao, bởi hàm chứa trong những cành lá của thiên nhiên ấy vẫn luôn ẩn chứa rất nhiều sự may mắn và ý nghĩa…
Lê Kết