Lo ngại về an toàn thực phẩm
Thời gian gần đây, liên tiếp xảy ra những vụ ngộ độc tập thể. Đơn cử như ngày 12/3, đã xảy ra vụ ngộ độc khiến hàng chục công nhân Công ty TNHH Sonion Việt Nam (Khu công nghệ cao, quận 9, Thành phố Hồ Chí Minh) nhập viện cấp cứu. Trước đó, chiều ngày 10/3, Trung tâm Y tế huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang tiếp nhận và điều trị cho gần 70 công nhân của Công ty Daechang Vina (Tiền Giang) bị ngộ độc thực phẩm.
Ngày 28/12/2015, tại bếp ăn Công ty Mirade International Việt Nam (Khu công nghiệp Vsip, huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng) cũng đã xảy ra vụ ngộ độc tập thể với gần 1.000 công nhân. Năm 2015 trở thành năm có nhiều vụ ngộ độc thực phẩm nhất trong vòng 5 năm gần đây, cảnh báo vi phạm an toàn thực phẩm (ATTP) tại các bếp ăn tập thể ngày càng đáng lo ngại. Cụ thể, theo Cục ATTP (Bộ Y tế), năm 2015 đã xảy ra hơn 30 vụ ngộ độc tập thể nghiêm trọng, làm trên 3.000 người phải nhập viện. Trong đó, 70% vụ do cơ sở cung cấp thức ăn không bảo đảm an toàn vệ sinh, nguồn thực phẩm kém chất lượng, còn lại hơn 30% nguyên nhân đến từ điều kiện vệ sinh bếp ăn tại chỗ.
Bữa ăn giữa ca tại Khu công nghiệp Bắc Thăng Long (Hà Nội). |
Khảo sát do Viện Dinh dưỡng quốc gia tiến hành tại các nhà trọ xung quanh các khu công nghiệp và công ty tại các khu công nghiệp vùng Đông Nam Bộ, bữa ăn công nhân tại các bếp ăn tập thể có giá trị 8.000 - 10.000 đồng/bữa ăn. Về chất lượng, thành phần bữa ăn cũng chỉ có 12% protein, 16% chất béo, còn lại là 72% chất bột, đường như gạo, khoai... nên không cung cấp được nhu cầu dinh dưỡng.
Còn theo khảo sát của công đoàn cơ sở, hầu hết các doanh nghiệp đều cho tư nhân đấu thầu bếp ăn, hoặc cung cấp suất ăn công nghiệp. Định mức suất ăn doanh nghiệp đưa ra rất thấp, chỉ có10.000 - 12.000 đồng/suất. Để có lợi nhuận, nhà thầu đã giảm khẩu phần, tận dụng tối đa nguồn thực phẩm giá rẻ, tiềm ẩn nhiều hóa chất độc hại.
Theo ông Vũ Mạnh Tiêm, Phó Ban Tuyên giáo, Tổng LĐLĐ Việt Nam, để xảy ra tình trạng mất ATTP trong bữa ăn ca của công nhân lao động, trách nhiệm trước hết thuộc về người sử dụng lao động. Bên cạnh đó, việc kiểm soát nguồn thực phẩm đảm bảo chất lượng, tránh hiện tượng nhập hàng “quá đát”, ngâm tẩm hóa chất ảnh hưởng đến sức khỏe người lao động, cũng rất quan trọng.
Cải thiện chất lượng bữa ăn giữa ca
Xác định chất lượng bữa ăn ca có ý nghĩa với sức khỏe người lao động, Tổng LĐLĐ Việt Nam đã có Nghị quyết chuyên đề “Chất lượng bữa ăn ca của người lao động với hai nội dung quan trọng: Suất ăn ca tối thiểu từ 0,6% mức lương tối thiểu và khi xảy ra ngộ độc thực phẩm tập thể, tổ chức công đoàn sẽ khởi kiện doanh nghiệp. Theo đó, với mức lương tối thiểu vùng mới sẽ áp dụng từ ngày 1/1/2016, ước tính bữa ăn ca của người lao động tại các doanh nghiệp để đạt từ 0,6% mức lương tối thiểu trở lên sẽ không được thấp hơn 15.000 đồng/bữa.
Thực hiện Nghị quyết của Tổng LĐLĐ Việt Nam, công đoàn các khu chế xuất, khu công nghiệp đã có công văn tới các chủ doanh nghiệp thực hiện cải thiện bữa ăn cho công nhân.
Chất lượng bữa ăn ảnh hưởng tới sức khỏe người lao động. |
Theo LĐLĐ Cần Thơ, ngay khi triển khai nghị quyết chuyên đề, công đoàn các doanh nghiệp đã kiến nghị chủ sử dụng lao động áp dụng định mức suất ăn tối thiểu là 15.000 đồng. Đơn cử như Công ty TNHH CN TP Pataya Việt Nam, hỗ trợ suất ăn cho công nhân là 15.000 đồng/suất, thực đơn được thay đổi mỗi ngày với các món canh, món kho, món xào và cơm. Công ty chia thời gian ăn cơm thành 3 đợt, trong khoảng thời gian từ 11 giờ đến 12 giờ. Đơn vị thường xuyên kiểm tra việc thực hiện an toàn vệ sinh thực phẩm và có hộp thư góp ý về chất lượng bữa ăn ca. Ban Chấp hành Công đoàn cơ sở tập hợp đóng góp ý kiến của công nhân, tham gia với Ban Giám đốc công ty về những vấn đề phát sinh.
Bên cạnh những đơn vị đã triển khai giám sát bữa ăn ca, còn nhiều đơn vị vẫn chưa triển khai nghiêm túc.Theo ông Nguyễn Thành Đô, Chủ tịch Công đoàn Khu công nghiệp - Khu chế xuất Thành phố Hồ Chí Minh, một số nơi làm bữa ăn cho công nhân lao động với mức giá không như cam kết hoặc chất lượng dinh dưỡng không đảm bảo, còn để xảy ra tình trạng mất vệ sinh ATTP. Đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn tới các cuộc ngừng việc tập thể trong thời gian qua. Theo khảo sát, trung bình bữa ăn giữa ca của các doanh nghiệp tại thành phố từ 15.000 - 20.000 đồng/suất. Tuy nhiên, giá trị dinh dưỡng mang lại của thực đơn chưa phong phú.
“Nghị quyết về bữa ăn giữa ca là thiết thực, là cơ sở để công đoàn khu công nghiệp có cơ sở chỉ đạo, định hướng cho các công đoàn cơ sở tham gia giám sát; đặc biệt là việc giám sát từ đầu vào của nguồn thực phẩm. Cần kịp thời ghi nhận, đánh giá kết quả thực hiện nghị quyết hàng quý, để các cấp công đoàn đưa vào nội dung đối thoại đối với doanh nghiệp”, ông Nguyễn Thành Đô cho biết.
Nghị quyết của Tổng liên đoàn về “Chất lượng bữa ăn giữa ca của người lao động” khẳng định sức khỏe của người lao động phải được đặt lên hàng đầu. Việc quan tâm chăm lo bữa ăn giữa ca của người lao động trong doanh nghiệp là trách nhiệm của các cấp công đoàn, nhất là công đoàn cơ sở. Nội dung bữa ăn giữa ca là nội dung quan trọng cùng với vấn đề tiền lương, tiền thưởng, vấn đề an toàn vệ sinh lao động để thương lượng tập thể, ký kết thỏa ước lao động tập thể. “Mới đây, Chính phủ và Mặt trận Tổ quốc có ký kết về việc giám sát vệ sinh ATTP trên toàn quốc. Tổng liên đoàn là thành viên sẽ tập trung giám sát về chất lượng bữa ăn ca của người lao động. Tổng liên đoàn mở rộng tuyên truyền phổ biến điều kiện đảm bảo an toàn thực phẩm bữa ăn ca, tham gia giám sát. Bữa ăn giữa ca tốt sẽ tạo điều kiện chăm lo đời sống người lao động”, ông Nguyễn Văn Ngàng, Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam cho biết.