Ngày 10/5, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN bày tỏ quan ngại sâu sắc về các vụ việc đang diễn ra trên Biển Đông đã làm gia tăng tình hình căng thẳng ở khu vực.
Các Bộ trưởng yêu cầu các bên liên quan, trên cơ sở tuân thủ các nguyên tắc đã được thừa nhận chung của luật pháp quốc tế và Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982, thực hiện kiềm chế và tránh có các hành động có thể làm phương hại đến hòa bình và ổn định ở khu vực; và giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực.
Các Bộ trưởng khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình và ổn định, an ninh, an toàn hàng hải, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, cũng như Tuyên bố Nguyên tắc 6 điểm của ASEAN về Biển Đông và Tuyên bố chung Cấp cao ASEAN-Trung Quốc lần thứ 15 Kỷ niệm 10 năm Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC).
Các Bộ trưởng đồng thời kêu gọi tất cả các bên tham gia Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC nhằm tạo môi trường tin cậy và xây dựng lòng tin. Các Bộ trưởng cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc sớm đạt được Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC).
ASEAN nhất trí ra tuyên bố độc lập về việc Trung Quốc đưa giàn khoan vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam
Ngoại trưởng Philippines và Singapore cho biết ngày 10/5, ngoại trưởng các nước ASEAN đã nhất trí ra một tuyên bố độc lập về việc Trung Quốc khoan thăm dò dầu khí gần quần đảo Hoàng Sa tại Biển Đông vốn đã dẫn đến các cuộc đụng độ với các tàu của lực lượng bảo vệ bờ biển Việt Nam.
Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario nói: "Trên tinh thần đoàn kết, ASEAN sẽ tiến tới một lập trường chung nhằm duy trì nền hòa bình và an ninh tại khu vực". Trong khi Ngoại trưởng Singapore K. Shanmugam thì tuyên bố ASEAN "không thể im lặng" vào lúc này.
Theo hai nhà lãnh đạo trên, các quan chức cấp cao của ASEAN hiện đang soạn thảo tuyên bố này. Ông Shanmugam nói: "Chúng tôi nhất trí rằng các ngoại trưởng ASEAN sẽ ra một tuyên bố ... và hiện các quan chức cao cấp của ASEAN đang nhóm họp để soạn thảo tuyên bố trên".
ASEAN quan ngại rằng, cuộc khủng hoảng hiện nay tại vùng nước mà cả Việt Nam và Trung Quốc đều tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông có thể dẫn đến một cuộc xung đột vũ trang gây tổn hại cho sự ổn định của khu vực và làm trì hoãn các kế hoạch đưa ASEAN thành một cộng đồng chung vào năm 2015.
TN