Vĩnh biệt nhà báo chiến trường Hứa Kiểm (1938-2021)!

Dù biết đây là điều khó tránh khỏi khi anh tuổi cao, bệnh trọng, nhận tin buồn, tôi vẫn cảm thấy rất đột ngột. Dịp 30/4 vừa rồi, trò chuyện với tôi, anh vẫn say sưa nói về những dự định và ôn lại những kỷ niệm chúng tôi cùng chia sẻ. Tôi vẫn cảm nhận được nhiều khát khao và tâm huyết ở người cầm máy đã 84 tuổi mà tôi có nhiều gắn bó.

Khi tôi mới vào nghề, nhà báo Hứa Kiểm cùng các đồng nghiệp như các NB Đoàn Tý, Lương Nghĩa Dũng, Vũ Tạo... đã là những phóng viên chiến trường dày dạn trận mạc. Các anh đã có mặt trên mặt trận, các chiến dịch lớn, là những người cầm máy xông xáo ở những nơi gian khổ, ác liệt nhất, với danh xưng khá đặc biệt- phóng viên thông tấn quân sự, những người làm nhiệm vụ thông tấn trong quân đội trong đội ngũ chung của cơ quan thông tấn quốc gia - TTXVN.

Nhà báo Hứa Kiểm sinh ra tại Lạng Sơn, ra nhập quân đội từ khi còn rất trẻ. Ông được đào tạo và trở thành giáo viên văn hoá. Năm 1966, ông tham gia lớp đào tạo phóng viên ảnh của TTXVN và gắn bó với nhiếp ảnh. Ông là một người cầm máy luôn có mặt ở những địa bàn ác liệt của chiến tranh: Những khu vực trọng điểm trong chiến tranh phá hoại ở miền Bắc; thường trú tại tuyến lửa Vĩnh Linh và có mặt trong những trận đánh ở phía nam sông Bến Hải, chụp ảnh các trận đánh lớn, như trận pháo kích Cồn Tiên, Dốc Miếu năm 1967; thường xuyên ở trọng điểm giao thông Trường Sơn ATP (cua chữ A, ngầm Tà Lê, đèo Pu La Nhích, đường 20 Trường Sơn) từ năm 1969 - 1970; tham gia các trận đánh ở Stung-treng và Ka-ra-chia (Campuchia). Trong các năm 1971 - 1972, ông luôn có mặt các trận địa cao xạ, tên lửa, gắn bó với cá lực lượng hải quân, không quân trong những trận đánh ác liệt.

Hàng ngàn bức ảnh đã được NB Hứa Kiểm ghi lại một cách chân thực và sinh động trên các chiến trường; trong đó bộ ảnh “Đường 20 Quyết Thắng" của ông được trao giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật (lĩnh vực nhiếp ảnh) năm 2016. Bộ ảnh này gồm năm ảnh: “Lễ tuyên thệ quyết tâm vượt cung đường lửa của những chiến sỹ lái xe”, “Vượt lầy,” “Chiến sỹ lái xe Lê Văn Bạch, giáo viên xung phong vào chiến trường, vượt cung đường 20 Quyết Thắng”, “Mở đường qua ngầm Tà Lê sau trận bom của máy bay B52 Mỹ” và “Cua chữ A - một trọng điểm trong cụm liên hoàn ATP”.

Trong cuộc đời nghề nghiệp của mình, tôi may mắn được cùng nhà báo Hứa Kiểm và các đồng nghiệp tham gia trong tổ phóng viên mũi nhọn của TTXVN - TTXGP trong chiến dịch Hồ Chí Minh mùa xuân 1975.

Tổ phóng viên mũi nhọn được Ban lãnh đạo TTXVN thành lập do nhà báo Vũ Tạo làm tổ trưởng, với các phóng viên Lâm Hồng Long, Đinh Quang Thành, lái xe Ngô Bình, điện báo viên Lê Thái và tôi - Trần Mai Hưởng.

Chúng tôi đã đi bước chân thần tốc của cánh quân phía đông, dọc qua các thành phố lớn, từ Huế, Đà Nẵng, Quy Nhơn, Nha Trang, Phan Rang, Phan Thiết, Xuân Lộc... và có mặt ở Dinh Độc Lập trưa ngày 30/4/1975 lịch sử. Những bức ảnh nhà báo Hứa Kiểm chụp trong mùa xuân lịch sử ấy, cùng các đồng nghiệp ở TTXVN - TTXGP đã góp phần ghi lại những khoảnh khắc chói lọi của đất nước và dân tộc trong mùa xuân thống nhất.

Tôi không bao giờ quên hình ảnh anh trong những năm tháng ấy - người phóng viên có dáng vóc cao lớn và hiền hoà, dũng cảm, dày dạn trận mạc, xông xáo và rất tháo vát. Anh và các anh lớp trước trong tổ - Vũ Tạo, Lâm Hồng Long, Đinh Quang Thành đã là chỗ dựa tin cậy cho một phóng viên trẻ như tôi trong những tháng ngày thử thách gian nan.

Trong bài thơ Những Con Đường Thông Tấn, tôi có viết về các đồng nghiệp ở TTXVN- TTXGP những năm tháng ấy:

Những con người thầm lặng hy sinh
Vì danh xưng chung - Người phóng viên thông tấn
Những người chép sử bằng máu mình trong lửa đạn
Trên mỗi nẻo đường chiến tranh

Nhà báo Hứa Kiểm là một thành viên, với những đóng góp xứng đáng của mình, trong đội ngũ ấy.

Anh Hứa Kiểm ơi! Xin anh hãy ra đi thanh thản... Cuộc đời của mỗi con người là hữu hạn. Nhưng những bức ảnh của anh sẽ sống mãi với thời gian!