Đây là tờ trình, nghị quyết về dự toán thu ngân sách Nhà nước; thu, chi ngân sách thành phố năm 2019 của UBND TP Hồ Chí Minh tại kỳ họp thứ 12 HĐND TP Hồ Chí Minh khóa IX vào sáng ngày 7/12. Tuy nhiên, không ít đại biểu HĐND TP Hồ Chí Minh cho rằng mức thu này quá cao và khó thực hiện.
Chỉ tiêu quá cao
Theo đại biểu Phạm Hiếu Nghĩa, năm 2018, GRDP của TP Hồ Chí Minh tăng 8,3% và 3 năm qua tăng liên tục, nhưng nguồn thu nội địa - là nguồn thu chính và chiếm tỷ trọng 2/3 tổng nguồn thu ngân sách, lại có xu hướng giảm dần. Trong khi đó, Chính phủ giao chỉ tiêu ngân sách năm 2019 cho thành phố là gần 400.000 tỷ đồng, tăng 7,98% so với năm 2018.
“Thành phố được giao chỉ tiêu tăng thu ngân sách nhưng tỷ lệ để lại cho thành phố không thay đổi, vẫn duy trì 18%. Trong khi đó, số thu nội địa có xu hướng giảm dần. Nguồn thu nội địa năm 2018 còn chưa đạt, mà năm 2019 lại tăng chỉ tiêu, như vậy sẽ khó mà hoàn thành chỉ tiêu đưa ra. Như năm 2017, thu ngân sách đạt 99%, năm 2018 ước đạt 98%, vậy theo logic tôi dự đoán thu ngân sách là 97%. Vậy biện pháp nào để đảm bảo thu ngân sách 2019?”, đại biểu Nghĩa bày tỏ quan điểm.
Ông Phan Nguyễn Như Khuê, Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh, cũng chia sẻ: Năm 2019 TP Hồ Chí Minh không thể lạc quan vì tăng trưởng kinh tế của TP nếu đạt khoảng 8,3% đã là một thành tích kỳ diệu. Ngoài ra, theo tỉ lệ phân bổ ngân sách Trung ương quy định, TP Hồ Chí Minh làm ra 100 đồng thì chỉ được chi 18 đồng, phần còn lại 82 đồng phải nộp về Trung ương. Trong khi đó, TP Hồ Chí Minh đang thực hiện Nghị quyết 54, đặt ra vai trò làm sao thành phố phải thực hiện tốt nhiều vấn đề dân sinh, bảo đảm an sinh xã hội, đây rõ ràng là một thách thức không nhỏ. Vì vậy, TP Hồ Chí Minh cần được tạo điều kiện chăm lo an sinh xã hội cho người dân TP Hồ Chí Minh nhiều hơn.
Theo đánh giá của HĐND TP Hồ Chí Minh, năm 2018, UBND TP Hồ Chí Minh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tiếp tục triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, tạo môi trường thuận lợi phát triển sản xuất, kinh doanh, đầu tư doanh nghiệp, tổ chức thực hiện nhiệm vụ tài chính – ngân sách đạt được những kết quả theo kế hoạch đề ra. Tuy nhiên, thành phố vẫn không hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách trên địa bàn do Trung ương giao dự toán năm 2018 tăng quá cao so với năm 2017, vượt quá khả năng huy động nguồn thu trên địa bàn.
Cố gắng đảm bảo nguồn thu
Liên quan về việc đảm bảo thu ngân sách năm 2019, bà Phan Thị Thắng, Giám đốc Sở Tài chính TP Hồ Chí Minh cho biết, năm 2019 thành phố sẽ đưa ra nhiều giải pháp, đặc biệt sẽ dựa vào thẩm quyền được giao theo Nghị quyết 54 của Quốc hội. Định kỳ 6 tháng, thành phố sẽ đánh giá lại việc thu ngân sách và bổ sung giải pháp triển khai tới từng ngành, đơn vị, cơ quan, quận huyện để cố gắng hết sức để đảm bảo nguồn thu.
Trước băn khoăn của đại biểu, Chủ tịch HĐND TP Hồ Chí Minh Nguyễn Thị Quyết Tâm cũng thừa nhận, thành phố đang đứng trước nhiều thách thức và một số nhiệm vụ Quốc hội, Chính phủ giao cho thành phố rất nặng nề.
“Nhưng với vai trò đầu tàu kinh tế cả nước, vai trò chia sẻ cùng với cả nước và các địa phương, thì chỉ tiêu thu ngân sách thành phố mặc dù cao so với thực lực, sẽ có nhiều khó khăn, nhưng không phải không làm được nếu có giải pháp đủ mạnh. Mong đại biểu chia sẻ, thể hiện ý chí quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ”, bà Tâm nhấn mạnh.
Theo bà Tâm, mặc dù biết có khó khăn, thách thức, nhưng đây là trách nhiệm, vai trò của thành phố với Chính phủ, cả nước. "Băn khoăn là có, nhưng nếu TP Hồ Chí Minh không gánh vác thì khó có địa phương nào gánh vác được ngân sách quốc gia, vì thành phố góp 28%-30% ngân sách quốc gia. Mặt khác, khi thực hiện tăng nguồn thu, quan điểm của thành phố không tận thu mà có nhiều giải pháp tăng quy mô nền kinh tế để tăng nguồn lực, tạo nguồn thu cho ngân sách”, bà Tâm chia sẻ thêm.
Bà Tâm cũng cho biết, UBND TP Hồ Chí Minh đã nhìn thấy khả năng phát triển và sẽ cùng cố gắng đưa ra giải pháp hiệu quả nhất để đảm bảo nguồn thu. Cụ thể, Thành phố sẽ rà soát lại nguồn thu xem có thất thu hay không ở các lĩnh vực như chuyển giá, trốn thuế… Đồng thời, tăng cường cải cách hành chính, tạo môi trường thông thoáng hấp dẫn đầu tư; khuyến khích người dân đầu tư phát triển kinh tế… Với hàng loạt giải pháp đồng bộ, HĐND TP Hồ Chí Minh tin rằng thành phố sẽ vượt qua khó khăn và hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Trước chia sẻ cũng như các giải pháp mà HĐND TP Hồ Chí Minh nêu ra, các đại biểu HĐNĐ đã biểu quyết thông qua dự thảo nghị quyết này.
Theo dự toán thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn TP Hồ Chí Minh năm 2019, tổng thu ngân sách Nhà nước là 399.125 tỷ đồng. Trong đó, thu nội địa là 272.325 tỷ đồng, thu từ hoạt động xuất nhập khẩu là 108.800 tỷ đồng và thu từ dầu thô là 18.000 tỷ đồng. Năm 2018, tổng thu ngân sách Nhà nước ước thực hiện là 369.621 tỷ đồng, đạt 98,1% dự toán, tăng 7,14% so với cùng kỳ. Trong đó, thu nội địa đạt 234.677 tỷ đồng, đạt 91,6% dự toán.