Thúc đẩy quan hệ truyền thống, tạo xung lực mạnh mẽ hợp tác Việt Nam và các nước châu Âu

Bên cạnh việc tạo xung lực mạnh mẽ cho quan hệ hợp tác toàn diện với Việt Nam, lãnh đạo CH Séc và Romania - quốc gia đang giữ chức Chủ tịch luân phiên Liên minh châu Âu (EU) còn bày tỏ quan điểm hoàn toàn ủng hộ và cam kết sẽ đề nghị EU sớm ký kết, phê chuẩn Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA), qua đó, mở ra không gian rộng lớn cho hợp tác của Việt Nam với các quốc gia châu Âu. 

Trong chuyến thăm 4 ngày tới 2 nước Romania và Séc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có chương trình làm việc tích cực với gần 30 hoạt động trên các mảng: Tiếp xúc cấp cao, xúc tiến thương mại, đầu tư và gặp gỡ kiều bào. Trong số đó có hội đàm với Thủ tướng Romania và Thủ tướng Séc; hội kiến với tổng thống, chủ tịch hạ viện, thượng viện hai nước; gặp mặt cộng đồng doanh nghiệp, các nhà đầu tư, bà con kiều bào, thăm và làm việc tại địa phương. 

Chuyến thăm của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tới Romania là chuyến thăm có ý nghĩa lịch sử đặc biệt, sau 42 năm kể từ năm 1977 mới có một Thủ tướng Việt Nam thăm quốc gia nằm ở khu vực Đông-Nam Âu, phía Bắc bán đảo Bankan tươi đẹp này. 

Thủ tướng Romania Viorica Dancila chủ trì lễ đón trọng thể Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và đoàn cấp cao Chính phủ Việt Nam tại Phủ Thủ tướng, thủ đô Bucharest. Tại hội đàm, hai nhà lãnh đạo đã bày tỏ vui mừng trước sự phát triển tốt đẹp của quan hệ hữu nghị truyền thống, hợp tác nhiều mặt Việt Nam - Romania trong gần 70 năm qua kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1950.

Thủ tướng Romania khẳng định coi trọng quan hệ với Việt Nam, nhấn mạnh chuyến thăm chính thức lần này của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là dấu mốc quan trọng trong quan hệ hai nước. Đáng chú ý, Thủ tướng Romania, trên cương vị Chủ tịch EU nửa đầu năm 2019, khẳng định nước này sẽ làm hết sức mình và tiến hành các bước đi cần thiết để thúc đẩy sớm ký Hiệp định Thương mại tự do và Hiệp định Bảo hộ đầu tư giữa Việt Nam và EU (EVIPA) trong nhiệm kỳ của Romania.

Hai thủ tướng cũng đã trao đổi về các biện pháp nhằm thúc đẩy hợp tác song phương còn nhiều tiềm năng trên tất cả các lĩnh vực chính trị, ngoại giao, an ninh quốc phòng, kinh tế, thương mại, đầu tư, giáo dục đào tạo, lao động, văn hóa, du lịch, nông nghiệp, chế biến thực phẩm. Hai bên cho rằng tiềm năng hợp tác còn rất lớn và hai nước cần tăng cường thúc đẩy các lĩnh vực hợp tác mỗi bên có thế mạnh và có nhu cầu.

Hai Thủ tướng đánh giá cao hợp tác giữa các địa phương hai nước thời gian qua; coi đây là hướng hợp tác truyền thống rất có tiềm năng, hai bên cần phối hợp triển khai các dự án hợp tác cụ thể, thiết thực và hiệu quả. 

Tại thủ đô cổ kính Praha của CH Séc, nơi được mệnh danh là “thành phố vàng” của châu Âu, Thủ tướng CH Séc Andrej Babis cũng chủ trì lễ đón trọng thể Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và đoàn. Trong hội đàm, Thủ tướng Andrej Babis nhấn mạnh đây là chuyến thăm rất có ý nghĩa của Thủ tướng Việt Nam sau 12 năm đến quốc gia có quan hệ truyền thống này.

Thủ tướng Séc Andrej Babis nhấn mạnh là người bạn thân thiết của Việt Nam, đồng thời là thành viên tích cực của EU, Séc ủng hộ việc tăng cường quan hệ giữa Việt Nam và EU, đặc biệt là sẽ thúc đẩy EU sớm hoàn tất các thủ tục để ký EVFTA và EVIPA trong vòng 1, 2 tháng tới. Thủ tướng CH Séc đánh giá cao các thành tựu phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập quốc tế và vai trò ngày càng cao của Việt Nam tại khu vực và thế giới, mong muốn quan hệ hai nước có những bước phát triển mạnh mẽ và toàn diện hơn trong thời gian tới.  

Hai thủ tướng đánh giá hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư giữa Việt Nam và Séc phát triển năng động, nhưng chưa tương xứng với tiềm năng và mong muốn của hai bên. Hai bên thống nhất thúc đẩy hợp tác trên các lĩnh vực an ninh quốc phòng, công nghệ, khai khoáng, du lịch, khuyến khích và tạo điều kiện cho doanh nghiệp hai nước kết nối đối tác, tìm hiểu thị trường, nhất là trong các lĩnh vực mà hai bên có thế mạnh và nhu cầu như: Xây dựng cơ sở hạ tầng, phương tiện vận tải công cộng, chế tạo máy móc nông nghiệp, thuỷ tinh - pha lê, bia, chế biến thực phẩm, nông thủy sản, hàng dệt may, thiết bị điện tử…

Tháp tùng Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và đoàn, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Tô Anh Dũng cho rằng dấu ấn nổi bật trong chuyến thăm là hai nước Romania và Séc ủng hộ việc sớm ký kết EVFTA và EVIPA trong thời gian nhiệm kỳ Romania làm chủ tịch EU, tức là có thể ký trong 1-2 tháng tới. EU đang trong quá trình rà soát các văn bản pháp lý và thủ tục cần thiết để ký các hiệp định này. Việc hai nước, đặc biệt là Romania, cam kết ủng hộ EU ký kết các hiệp định này và sẽ đưa vào chương trình nghị sự của Hội đồng châu Âu để sớm thông qua, có ý nghĩa rất quan trọng.  

Trên thực tế, việc ký kết các hiệp định này không chỉ đem lại những cơ hội rộng mở cho quan hệ hợp tác song phương giữa Việt Nam với Séc và Romania, mà còn mở ra không gian rộng lớn cho hợp tác về thương mại, đầu tư cho cộng đồng doanh nghiệp các nước. Hàng hóa của các doanh nghiệp Séc, Romania và EU vào thị trường Việt Nam cũng có nghĩa là vào thị trường ASEAN, thị trường các nước tham gia Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).  

Cũng bởi vậy, các doanh nghiệp, nhà đầu tư tham gia các Diễn đàn Doanh nghiệp Romania - Việt Nam và Séc - Việt đều bày tỏ sự ủng hộ việc sớm ký kết các hiệp định này. 

Luôn coi trọng các hoạt động xúc tiến thương mại trong mỗi chuyến công du nước ngoài, sau các cuôc hội đàm, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã cùng Thủ tướng Romania, Thủ tướng CH Séc chứng kiến lễ ký kết hợp tác giữa các bộ, ngành Việt Nam như: Lĩnh vực nông nghiệp, thú y và an toàn thực phẩm với phía Romania; hợp tác trong lĩnh vực địa chất khoáng sản, bản ghi nhớ về hợp tác trong lĩnh vực tiêu chuẩn đo lường và chất lượng với phía Séc. 

Với mong muốn củng cố hoạt động hợp tác, kêu gọi đầu tư tại các Diễn đàn Doanh nghiệp Romania - Việt Nam và Séc- Việt Nam, rất nhiều doanh nghiệp, nhà đầu tư nước sở tại và trong khu vực EU đã tới dự để tiếp xúc với các doanh nghiệp Việt Nam và tìm kiếm cơ hội hợp tác đầu tư, sản xuất kinh doanh tại Việt Nam. Điều đó cho thấy sức hấp dẫn của thị trường hơn 90 triệu dân Việt Nam, một cơ hội rộng mở đối với các nhà đầu tư Romania và Séc. 

Đặc biệt, Diễn đàn Doanh nghiệp Séc-Việt Nam có sự tham dự của cả Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Andrej Babis. Hai nhà lãnh đạo đã khẳng định thông điệp quan trọng tới các doanh nghiệp, nhà đầu tư về việc chính phủ hai nước sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi để thúc đẩy giao thương, hợp tác cho doanh nghiệp hai bên.

Đi vào kết quả thực chất, ở mỗi diễn đàn, các doanh nghiệp, địa phương Việt Nam cũng ký kết thỏa thuận hợp tác với các đối tác của Séc và Romania, trong đó có biên bản ghi nhớ hợp tác về việc mở đường bay thẳng giữa Việt Nam và Séc; biên bản hợp tác giữa tỉnh Hà Tĩnh với Công ty Danvit Express về dự án điện gió trị giá 200 triệu USD. 

Diễn ra trong bối cảnh mối quan hệ truyền thống giữa Việt Nam với hai nước Romania và Séc được thiết lập và duy trì trong khoảng thời gian dài gần 70 năm, đặc biệt EU đang đẩy nhanh tiến độ ký kết, phê chuẩn EVFTA, có thể nói chuyến thăm chính thức Romania và CH Séc của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã đạt được những thành công tốt đẹp, có ý nghĩa chiến lược cả về chính trị, ngoại giao và thương mại, đầu tư giữa Việt Nam với khu vực các quốc gia châu Âu.

Thành công từ chuyến công du lần này mở ra cơ hội, không gian hợp tác mới cho doanh nghiệp và các địa phương mỗi nước. Đặc biệt, thành công quan trọng của chuyến đi đó là lãnh đạo các nước Romania và Séc đều cam kết ủng hộ EVFTA và EVIPA và sẽ thúc đẩy Hội đồng châu Âu sớm ký kết, phê chuẩn các hiệp định quan trọng này.