Tăng cường phân cấp, phân quyền để Hà Nội chủ động ngân sách thực hiện các dự án trọng điểm

Phân cấp, phân quyền mạnh mẽ

Ghi nhận các ý kiến tại cuộc làm việc, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đánh giá, Hà Nội đã chủ động chuẩn bị kỹ nhiều dự án trọng điểm của quốc gia và địa phương, phấn đấu hoàn thành và vượt mức kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công được Thủ tướng Chính phủ giao song cần tiếp tục thu hút các nguồn vốn khác.

"Việc giải quyết khó khăn của Hà Nội không chỉ tạo thuận lợi cho thành phố mà còn góp phần đưa ra cách thức xử lý vướng mắc cho các địa phương khác", Phó Thủ tướng nói.

Phó Thủ tướng giao Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Xây dựng nghiên cứu, tiếp thu, giải đáp đầy đủ kiến nghị của UBND thành phố Hà Nội, đề xuất cấp có thẩm quyền trên tinh thần tăng cường phân cấp, phân quyền cho địa phương chủ động trong điều hành, bố trí ngân sách thực hiện các dự án trọng điểm theo tiến độ, nhu cầu.

Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng cho ý kiến chỉ đạo trong đàm phán, bố trí ngân sách nhà nước đối với một số dự án đường sắt đô thị sử dụng vốn ODA; lập dự án độc lập thu hồi đất, giải phóng mặt bằng đồng thời với việc chuẩn bị thủ tục đầu tư đối với các dự án trọng điểm, cấp bách; phương án đẩy nhanh tiến độ xây dựng 3 cầu (Ngọc Hồi, Tứ Liên, Trần Hưng Đạo); phương thức đầu tư xây dựng tuyến đường kết nối sân bay Gia Bình (Bắc Ninh) với trung tâm Hà Nội.

Về các giải pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm không khí, Phó Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với UBND thành phố Hà Nội, các địa phương vùng Thủ đô xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ đề án giải quyết ô nhiễm không khí vùng Thủ đô; có kế hoạch cụ thể, trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương và cơ chế, chính sách kèm theo.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Công an, Bộ Xây dựng phối hợp với thành phố Hà Nội để xác định, nắm rõ nguồn gây ô nhiễm, tỷ lệ, thời điểm ô nhiễm nặng...; từ đó có giải pháp, cơ chế để xử lý dứt điểm như di dời, đóng cửa cơ sở gây ô nhiễm nặng; áp dụng quy chuẩn, tiêu chuẩn cao hơn về khí thải phương tiện giao thông…

Cùng với việc kiện toàn Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng, UBND thành phố Hà Nội triển khai các giải pháp trước mắt, lâu dài liên quan đến chấn chỉnh, bảo đảm trật tự an toàn giao thông tập trung vào một số nguyên nhân: Quy hoạch xây dựng đô thị, quản lý phương tiện giao thông, điều tiết giao thông...

"Những chính sách có tác động lớn như hạn chế phương tiện cá nhân tại một số tuyến phố, đường, khu vực trọng điểm bằng công cụ kinh tế thay vì biện pháp hành chính; ứng dụng công nghệ trong giám sát, điều hành giao thông thông minh; bố trí các bến, điểm đỗ, tuyến giao thông công cộng... cần báo cáo Trung ương", Phó Thủ tướng nêu.

Xử lý trong vòng 24 giờ kể từ khi tiếp nhận đối với 10 dự án quan trọng

Trước đó, báo cáo tại cuộc làm việc, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Trọng Đông cho biết, kế hoạch đầu tư công năm 2025 của Hà Nội được Thủ tướng Chính phủ giao là 87.130 tỷ đồng, gấp 1,13 lần so với kế hoạch năm 2024. Xác định đầu tư công là động lực quan trọng, góp phần đạt mục tiêu tăng trưởng trên 8%, ngay từ đầu năm, UBND thành phố đã quyết liệt chỉ đạo các nhiệm vụ, giải pháp để thúc đẩy kế hoạch đầu tư công. 

Đáng chú ý, UBND thành phố đã chỉ đạo phân luồng, rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hành chính, đặc biệt là thủ tục đầu tư công; phân luồng "làn xanh", yêu cầu xử lý trong vòng 24 giờ kể từ khi tiếp nhận hồ sơ đối với 10 dự án quan trọng (cải tạo không gian khu vực phía Đông hồ Hoàn Kiếm và cải tạo Quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục; cầu Tứ Liên và đường dẫn hai đầu cầu; cầu Trần Hưng Đạo; cầu Ngọc Hồi; cải tạo, nâng cấp mở rộng các tuyến đường xung quanh Hồ Tây; cải tạo, chỉnh trang, bổ cập nước sông Tô Lịch; Khu công nghệ cao Hòa Lạc; Khu công nghệ cao Sinh học; đường Vành đai 4 - vùng Thủ đô; tuyến đường sắt đô thị số 5, Văn Cao - Hòa Lạc).

Lũy kế giải ngân kế hoạch đầu tư công của toàn thành phố tính đến ngày 24/3 là hơn 5.052 tỷ đồng, đạt 5,8% kế hoạch. Trong đó, giải ngân phần vốn ngân sách Trung ương là 5,26 tỷ đồng, đạt 0,1% kế hoạch; giải ngân phần vốn cân đối ngân sách địa phương là hơn 5.047 tỷ đồng, đạt 6,9% kế hoạch.

Tại cuộc làm việc, đại diện Bộ Tài chính đã trao đổi cụ thể về giải pháp tháo gỡ vướng mắc về cơ chế, chính sách liên quan đến bố trí, sử dụng ngân sách địa phương để đầu tư xây dựng cầu Tứ Liên và đường dẫn hai đầu cầu, cầu Trần Hưng Đạo, cầu Ngọc Hồi, việc thực hiện một số dự án đường sắt đô thị sử dụng vốn ODA... phía UBND thành phố Hà Nội nêu.

Bên cạnh đó, các khó khăn về công tác giải phóng mặt bằng, trọng tâm là xác định nguồn gốc đất, giá đất, phương án bồi thường công trình xây dựng trên đất nông nghiệp... được đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường giải đáp.

Các giải pháp cấp bách, ưu tiên để bảo vệ sức khỏe người dân

Thông tin về chất lượng môi trường không khí tại Hà Nội, ông Nguyễn Trọng Đông cho biết, Hà Nội đang trên đà tăng trưởng kinh tế nhưng lại kéo theo các hệ lụy về sử dụng tài nguyên và ô nhiễm môi trường, đặc biệt, chất lượng không khí đang có chiều hướng suy giảm trên diện rộng. Tùy từng thời điểm, mức độ các nguồn thải vào nồng độ bụi sơ cấp PM2.5 chiếm tỷ lệ khác nhau, trong đó cao nhất là nguồn giao thông (bao gồm cả bụi đường) khoảng 58 - 74%, tiếp đó là nguồn công nghiệp (từ 14 - 23%), nguồn nông nghiệp (từ 3,4 - 18,9%), nguồn dân sinh và đốt rác...

Do đó, các biện pháp cảnh báo cộng đồng và ứng phó với ô nhiễm không khí nghiêm trọng để bảo vệ sức khỏe người dân là cần thiết và ưu tiên. Thành phố đã rà soát, xây dựng các cơ chế chính sách quản lý môi trường không khí; xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu, vận hành hệ thống quan trắc nhằm quản lý, kiểm soát chất lượng môi trường không khí; tập trung giảm thiểu ô nhiễm không khí từ các nguồn phát sinh; tăng cường thanh tra, kiểm tra, cảnh báo, tuyên truyền nâng cao nhận thức, hợp tác quốc tế...

Tuy nhiên, một số khó khăn, vướng mắc chủ yếu là chậm triển khai: Dự án lắp đặt, hoàn thiện mạng lưới quan trắc môi trường không khí; đề án hạn chế phương tiện cá nhân; khung pháp lý chưa quy định rõ cơ chế phối hợp liên vùng, liên tỉnh; nguồn lực thực hiện quản lý chất lượng không khí, quan trắc còn hạn chế; việc xử phạt vi phạm hành chính còn khó khăn...

Về công tác đảm bảo trật tự, an toàn giao thông, ông Nguyễn Trọng Đông cho biết, quý I/2025, toàn thành phố xảy ra 306 vụ tai nạn giao thông, làm 117 người chết, 199 người bị thương. So với cùng kỳ năm 2024, giảm 81 vụ, tăng 1 người chết, giảm 115 người bị thương. Tình hình ùn tắc giao thông diễn biến phức tạp, đặc biệt trong thời điểm lễ tết, khung giờ cao điểm tại các tuyến trục chính, vành đai ra vào nội đô khi nhu cầu đi lại tăng đột biến và lượng phương tiện quá tải so với kết cấu hạ tầng.

UBND thành phố đã chỉ đạo triển khai quyết liệt 8 nhóm giải pháp chính sách, cơ bản lâu dài và 6 nhóm giải pháp cấp bách trước mắt. Quý I/2025, thành phố đã xử lý được 3/37 điểm ùn tắc giao thông.

Về vấn đề này, Trung tướng Nguyễn Văn Trung, Cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) cho rằng cần đánh giá toàn diện về tổ chức giao thông, vận tải hành khách công cộng; có lộ trình giảm phương tiện cá nhân tại một số tuyến, địa bàn trọng điểm; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm phổ biến như vượt đèn đỏ, đi trên vỉa hè, đi ngược chiều, không đội mũ bảo hiểm...

Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh, Hà Nội sẽ đăng ký thực hiện mô hình "Thành phố an toàn giao thông" và tích cực thúc đẩy, kết hợp với các chương trình, đề án về giao thông thông minh, đô thị thông minh, phát triển giao thông công cộng xanh...