Thực hiện quyền làm chủ của nhân dân
Cuộc bầu cử ĐBQH khóa XIV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021 lần đầu tiên được tiến hành theo Luật Bầu cử ĐBQH và HĐND năm 2015 - đạo luật được sửa đổi, ban hành mới ngay sau khi Hiến pháp 2013 ra đời. Diễn ra vào thời điểm có ý nghĩa đặc biệt không chỉ mang tầm của một sự kiện chính trị quan trọng bậc nhất của đất nước, mà Ngày bầu cử (Chủ nhật, ngày 22/5/2016) còn là đợt sinh hoạt chính trị - pháp lý, dân chủ sâu rộng trong các tầng lớp nhân dân. Đây cũng là cơ hội để nhân dân thực hiện quyền làm chủ của mình thông qua việc lựa chọn, bầu ra những người tiêu biểu, có đức, có tài, xứng đáng đại diện cho nhân dân tại Quốc hội và HĐND các cấp.
Chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng Bầu cử Quốc gia Nguyễn Sinh Hùng phát biểu tại Hội đồng Bầu cử Quốc gia tổ chức Phiên họp lần thứ ba. |
Theo Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc, Ủy viên Hội đồng bầu cử Quốc gia, để Quốc hội làm tròn sứ mệnh của mình, trong cuộc bầu cử lần này, việc quan trọng số một là toàn thể cử tri trong cả nước phải làm tròn nghĩa vụ công dân, đi bầu đông đủ và cân nhắc, lựa chọn cho được những người tiêu biểu có đủ đức, tài để bầu vào Quốc hội. Đây cũng là thành tố quan trọng bậc nhất để hình thành một Quốc hội mạnh, có hiệu lực và hoạt động có hiệu quả cao.
Tìm người đủ đức, đủ tài
Với cuộc bầu cử ĐBQH và HĐND các cấp, theo Tổng thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc, công tác nhân sự được thực hiện trên nguyên tắc bảo đảm phát huy dân chủ và sự lãnh đạo tập trung, thống nhất của Đảng trong công tác cán bộ để giới thiệu những người tiêu biểu, có quan điểm, lập trường chính trị vững vàng, đủ tiêu chuẩn theo quy định của pháp luật; có tỷ lệ hợp lý các đại biểu đại diện cho các ngành, các cấp, các vùng miền, dân tộc, tôn giáo. Người được giới thiệu vào danh sách ứng cử để bầu làm ĐBQH và HĐND phải có năng lực và điều kiện thực hiện nhiệm vụ,... thường xuyên liên hệ chặt chẽ với nhân dân, lắng nghe và tôn trọng ý kiến của nhân dân, không tham nhũng và kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, luôn bảo vệ lợi ích chính đáng của nhân dân, được nhân dân yêu mến, tín nhiệm.
Trở lại với công tác chuẩn bị cho cuộc bầu cử ĐBQH khóa XIV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021, ngay trước kỳ nghỉ Tết Nguyên đán Bính Thân, Bộ Chính trị đã tổ chức Hội nghị toàn quốc triển khai công tác bầu cử và chỉ đạo các cấp, các ngành, địa phương triển khai đầy đủ, đúng quy định về các nội dung, công việc phục vụ cho Ngày bầu cử. Hội nghị đã truyền đạt đầy đủ tinh thần, nội dung cơ bản của các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Chính trị, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Hội đồng bầu cử Quốc gia, Chính phủ, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và các bộ, ngành về cuộc bầu cử đến các đại biểu, các cơ quan và tổ chức hữu quan và đặc biệt đề cao và phát huy quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của công dân trong việc góp sức, góp công xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân.
Trung tuần tháng 2 vừa qua, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ tổ chức Hội nghị Hiệp thương lần thứ nhất. Đây là một trong những nhiệm vụ hàng đầu của MTTQ Việt Nam nhằm giới thiệu những người đủ tiêu chuẩn ứng cử qua các bước hiệp thương theo luật định. Hội nghị Hiệp thương lần thứ nhất cũng là khâu quan trọng để Hội đồng bầu cử Quốc gia lập và công bố danh sách chính thức những người ứng cử ĐBQH.
Hội nghị đã thống nhất cơ cấu, thành phần, số lượng người của các cơ quan, tổ chức, đơn vị ở Trung ương được bầu làm ĐBQH khóa XIV là 198 đại biểu. Trong đó, cơ cấu, thành phần được dự kiến phân bổ là: Các cơ quan Đảng 11 đại biểu; cơ quan Chủ tịch nước 3 đại biểu; các cơ quan của Quốc hội (đại biểu Quốc hội chuyên trách ở Trung ương) 114 đại biểu, trong đó dự kiến khoảng 20% đại biểu là phụ nữ và khoảng 10% đại biểu là người dân tộc thiểu số; Chính phủ, cơ quan thuộc Chính phủ là 18 đại biểu, phấn đấu có đại biểu là phụ nữ và đại biểu là người dân tộc thiểu số. Như vậy, đại biểu Quốc hội Khóa XIV ở trung ương tăng 15 người so với khóa XIII (khóa XIII là 183 ĐB). Đáng chú ý, số đại biểu tăng thêm này đều là đại biểu Quốc hội chuyên trách để góp phần tăng cường hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội.
Một vấn đề được cử tri và dư luận quan tâm là người tự ứng cử và người được giới thiệu ứng cử, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Văn Pha khẳng định, mọi công dân từ đủ 21 tuổi trở lên nếu có đầy đủ các tiêu chuẩn theo quy định của Luật Bầu cử đều được ứng cử ĐBQH và HĐND. Do vậy, không thể có những quy định phân biệt giữa người được giới thiệu ứng cử với người tự ứng cử. Việc đánh giá chất lượng của người ứng cử, trong đó có khối tư nhân và ngoài Đảng là thuộc trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền trong cuộc bầu cử nhất là Ủy ban bầu cử và Ủy ban MTTQ các cấp.
Cùng với đó, MTTQ và Ủy ban bầu cử các tỉnh, thành phố đã tiến hành hội nghị hiệp thương lần thứ nhất, quyết định cơ cấu, thành phần, phân bổ số lượng người được giới thiệu ứng cử ĐBQH, HĐND và triển khai mạnh mẽ mọi công tác chuẩn bị để đảm bảo cuộc bầu cử được tiến hành bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng, thực sự dân chủ, đúng pháp luật, lựa chọn, bầu ra những người tiêu biểu về đức, tài, xứng đáng đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân trong Quốc hội và HĐND các cấp nhiệm kỳ mới.
Kết quả hiệp thương lần thứ nhất là cơ sở quan trọng để Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và MTTQ cấp tỉnh tổ chức hội nghị hiệp thương lần thứ hai với mục tiêu hình thành danh sách sơ bộ những người ứng cử. Bản danh sách này ngay sau đó, sẽ được gửi đi lấy ý kiến cử tri nơi cư trú của người ứng cử thông qua những hội nghị góp ý. Kết quả lấy ý kiến cử tri cũng là thủ tục cuối cùng để tiến hành hội nghị hiệp thương lần thứ ba, chốt danh sách ứng cử viên trước Ngày bầu cử.