Theo đó, Đoàn kiểm tra do ông Đặng Ngọc Hậu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La chủ trì đã đi kiểm tra thực địa khu vực hoạt động khai thác khoáng sản trái phép trên suối Nậm Hua. Tại thời điểm kiểm tra, hiện trạng khu vực có hoạt động đào bới san ủi đất, tuy nhiên không có máy móc tập kết, không có lán trại.
Theo báo cáo của UBND huyện Thuận Châu, toàn bộ diện tích khu vực có hoạt động đào bới đất nằm trong phạm vi lòng hồ thủy điện Nậm Hóa 2; chủ đầu tư là Công ty Cổ phần đầu tư thủy điện Anpha, nằm trên địa phận bản Lào, xã Mường Bám. Đơn vị thi công là Công ty trách nhiệm hữu hạn Tây Tiến VB, có địa chỉ tại bản Diệt, xã Tân Lang, huyện Phù Yên.
Nguồn gốc đất là đất sản xuất nông nghiệp của 16 hộ gia đình thuộc bản Lào đã được UBND huyện thu hồi và giải phóng mặt bằng để thi công xây dựng Nhà máy thủy điện Nậm Hóa 2.
Theo ông Lò Tiến Văn, Chủ tịch UBND xã Mường Bám, khoảng đầu tháng 6/2021, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Tây Tiến VB đến xã Mường Bám nhận cung ứng vật liệu xây dựng và có hợp đồng giữa Công ty Cổ phần đầu tư thủy điện Anpha về giao khoán thực hiện nạo vét, khơi thông dòng chảy khu vực lòng hồ thủy điện Nậm Hóa 2.
Công ty trách nhiệm hữu hạn Tây Tiến VB đã huy động máy móc tiến hành san gạt, đào bới đất trong khu vực lòng hồ, lợi dụng khai thác khoáng sản trái phép.
Ngày 25/6, UBND xã đã thành lập tổ công tác xuống kiểm tra thực địa. Khu vực khai thác có 5 máy xúc, 2 đầu nổ, 2 mảng sàng cát và một số vật dụng khác; khoảng 20 công nhân; diện tích xúc ủi khai thác khoảng 400m2. Việc xúc ủi khai thác không có giấy tờ nào ngoài hợp đồng giao khoán. Do vậy, tổ công tác đã lập biên bản yêu cầu Công ty trách nhiệm hữu hạn Tây Tiến VB cung cấp đủ hồ sơ, giấy tờ.
Ông Quàng Văn Dũng, Chủ tịch UBND huyện Thuận Châu cho biết, sau khi nhận được thông tin phản ánh và báo cáo của UBND xã Mường Bám, UBND huyện đã giao các cơ quan chuyên môn, Công an huyện phối hợp với UBND xã Mường Bám kiểm tra, xác minh tại thực địa.
Vào đầu tháng 7/2021, UBND huyện đã thành lập Tổ công tác kiểm tra thực hiện phòng, ngừa, phát hiện ngăn chặn, xử lý và bảo vệ tài nguyên khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn huyện. Đồng thời, yêu cầu Công ty Trách nhiệm hữu hạn Tây Tiến VB dừng mọi hoạt động liên quan đến việc nạo vét lòng hồ thủy điện Nậm Hóa và di chuyển toàn bộ máy móc, thiết bị thi công ra khỏi địa bàn.
Đến ngày 26/9, qua kiểm tra, Công ty không có hoạt động nạo vét, khai thác khoáng sản trái phép và đã tháo dỡ lán trại, di chuyển toàn bộ máy móc, thiết bị thi công ra khỏi địa bàn. Tuy nhiên, một số hộ dân thuộc bản Lào, xã Mường Bám đã thuê máy xúc của ông Cà Văn Minh (xã Mường Bám) để san gạt lại khu đất nhằm tận sử dụng vùng lòng hồ thủy điện Nậm Hóa để sản xuất nông nghiệp.
Sau khi kiểm tra, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La Đặng Ngọc Hậu yêu cầu chính quyền địa phương phải nghiêm túc kiểm điểm, chấn chỉnh công tác quản lý Nhà nước, đặc biệt là công tác quản lý khai thác khoáng sản trên địa bàn xã Mường Bám. Hiện nay, huyện và xã tập trung chỉ đạo, xử lý và các đơn vị đã dừng khai thác, song cần xem xét, làm rõ trách nhiệm của mỗi cá nhân nhất là người đứng đầu, cơ quan, đơn vị có liên quan trong việc thiếu kiểm tra, giám sát dẫn đến buông lỏng quản lý, thiếu tinh thần trách nhiệm để cho các đơn vị lợi dụng việc nạo vét, khơi thông dòng chảy thuộc địa bàn Công ty Cổ phần đầu tư thủy điện Anpha quản lý nhằm khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn.
Cùng với đó, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La Đặng Ngọc Hậu giao Sở Tài nguyên và Môi trường khẩn trương thành lập Tổ giúp việc thuộc Tổ công tác của tỉnh, có nhiệm vụ kiểm tra lại các hoạt động của Công ty Cổ phần đầu tư thủy điện Anpha, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Tây Tiến VB liên quan đến sử dụng đất, giải phóng mặt bằng, bảo vệ môi trường...
Căn cứ kết quả kiểm tra, đối chiếu các quy định của Nhà nước, Sở đề xuất cấp có thẩm quyền xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định; yêu cầu Công ty Cổ phần thủy điện Anpha đưa khu vực đào, xới tại bản Lào, xã Mường Bám về trạng thái ban đầu, đảm bảo phù hợp với quy trình vận hành hồ chứa thủy điện, đảm bảo an toàn và bảo vệ môi trường theo quy định.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu xã Mường Bám giám sát chặt chẽ người vào địa bàn theo các quy định về về phòng, chống dịch COVID-19, không để xảy ra các trường hợp hoạt động khai thác khoáng sản trái phép; rà soát lại các điểm mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường (đá, cát…) để đề xuất với các cơ quan có thẩm quyền đưa vào quy hoạch, đảm bảo thực hiện theo đúng quy định của Luật Khoáng sản.