Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội Dương Thanh Bình phát biểu tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN
Ông Dương Thanh Bình cho biết, qua giám sát, Ủy ban Dân nguyện và Giám sát nhận thấy còn có những hạn chế trong việc giải quyết, trả lời kiến nghị cử tri của một số cơ quan có thẩm quyền. Đó là, việc giải quyết kiến nghị cử tri (KNCT) về hoàn thiện các quy định của pháp luật về điểm bán xăng dầu bằng thiết bị bán xăng dầu quy mô nhỏ.
Trả lời KNCT gửi đến Kỳ họp thứ 8 của cử tri tỉnh Lạng Sơn về đề nghị ban hành các quy định về quyền và nghĩa vụ của thương nhân đối với điểm bán xăng dầu quy mô nhỏ, thẩm quyền cấp và thu hồi Giấy tiếp nhận thông báo điểm bán xăng dầu quy mô nhỏ. Bộ Công Thương có văn bản trả lời, trong đó nêu rõ đã tiếp thu tại dự thảo Nghị định về kinh doanh xăng dầu thay thế Nghị định số 83 đã có quy định như cử tri đề nghị. Tuy nhiên, dự thảo Nghị định này đã được đăng trên Cổng thông tin của Chính phủ lấy ý kiến của cơ quan, tổ chức, cá nhân từ ngày 29/3/2024 nhưng đến nay đã hơn 18 tháng, Nghị định thay thế vẫn chưa được ban hành.
Cũng theo ông Dương Thanh Bình, qua giám sát cho thấy, việc đưa loại hình kinh doanh bằng thiết bị bán xăng dầu quy mô nhỏ nhằm tạo điều kiện để người dân tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa được dễ dàng tiếp cận nguồn cung xăng dầu. Tuy nhiên, đến nay vẫn còn thiếu các quy định để điều chỉnh loại hình kinh doanh này, tạo ra khoảng trống pháp luật gây khó khăn cho việc áp dụng.
Tính đến Kỳ họp thứ 9, cử tri tiếp tục phản ánh trong Nghị định số 99 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực dầu khí, kinh doanh xăng dầu và khí chưa có quy định xử phạt đối với điểm bán xăng dầu quy mô nhỏ và đề nghị bổ sung. Bộ Công Thương đã trả lời tiếp thu ý kiến của cử tri để nghiên cứu, bổ sung trong quá trình xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 99. Tuy nhiên, tại văn bản báo cáo Ủy ban Dân nguyện và Giám sát, Bộ lại cho rằng việc xử phạt hành chính liên quan đến điểm bán xăng dầu quy mô nhỏ đã được quy định tại Điều 35 Nghị định số 99.
Qua giám sát nhận thấy, Điều 35 Nghị định số 99 quy định xử phạt vi phạm trong bán lẻ xăng dầu chỉ mang tính bao quát chung, chưa cụ thể hóa cho loại hình đặc thù này. Trên thực tế, điểm bán sử dụng thiết bị bán xăng dầu quy mô nhỏ chỉ cần gửi thông báo đến Sở Công Thương địa phương, mà không cần xin giấy phép, nên nhiều vi phạm rất khó xử lý nếu áp dụng “máy móc” các quy định hiện hành.
Do đó, quan điểm của Bộ Công Thương trong trả lời cử tri là chưa nhất quán; ý kiến của cử tri cho rằng pháp luật còn thiếu quy định riêng đối với loại hình này là có cơ sở.
Ủy ban Dân nguyện và Giám sát kiến nghị Bộ Công Thương rà soát tổng thể các quy định của pháp luật về điểm bán xăng dầu quy mô nhỏ để sửa đổi, bổ sung phù hợp với thực tiễn.
Cũng theo ông Dương Thanh Bình, việc giải quyết KNCT cần có hướng dẫn cụ thể về quy định “tính mới” của máy móc, thiết bị để địa phương có cơ sở thực hiện hỗ trợ khi lựa chọn các Đề án khuyến công tại các địa phương. Giải đáp vấn đề cử tri Vĩnh Long kiến nghị, Bộ Công Thương nêu: “máy móc tiên tiến được hỗ trợ ứng dụng là máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ mới”, theo đó máy móc tiên tiến phải mới hoàn toàn (100%), chưa qua sử dụng, nguyên nhãn mác của nhà sản xuất và đầy đủ linh phụ kiện...
Tuy nhiên, Thông tư số 20 của Bộ Công Thương lại quy định: “máy móc tiên tiến được hỗ trợ ứng dụng là máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ mới”. Ủy ban Dân nguyện và Giám sát kiến nghị Bộ Công Thương làm rõ các tiêu chí xác định tính mới của máy móc tiên tiến như ý kiến của cử tri.
Theo báo cáo của Bộ Công Thương các tiêu chí này nằm trong công văn hướng dẫn xây dựng kế hoạch khuyến công hàng năm. Qua nghiên cứu Thông tư số 20, khái niệm “mới” được hiểu là mới về công nghệ - tức là công nghệ chưa từng được sử dụng tại Việt Nam hoặc tiên tiến, hiện đại hơn so với công nghệ đang áp dụng. Trong khi đó, theo Công văn số 480 của Cục Công Thương Địa phương thuộc Bộ Công Thương, máy móc được hỗ trợ phải là “máy mới 100%”.
Hướng dẫn này chủ yếu nhấn mạnh đến tình trạng vật lý của máy, chứ chưa phản ánh đầy đủ tính mới về mặt công nghệ hoặc kỹ thuật, dẫn đến cách hiểu và áp dụng khác nhau trong thực tế. Như vậy, giữa quy định tại Thông tư số 20 và Công văn số 480 còn có những điểm chưa thống nhất. Hơn nữa, Ủy ban Dân nguyện và Giám sát cũng nhận thấy Công văn hướng dẫn nêu trên chỉ là văn bản hành chính không phải là văn bản quy phạm pháp luật.
Ủy ban Dân nguyện và Giám sát kiến nghị Bộ Công Thương rà soát tổng thể, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thực hiện chính sách khuyến công, trong đó quy định cụ thể về tính mới của máy móc tiên tiến nhằm khắc phục những vướng mắc để triển khai hiệu quả chính sách khuyến công của nhà nước.
Về giải quyết KNCT tỉnh Khánh Hòa về việc trong quá trình thi công dự án đường bộ cao tốc Nha Trang - Cam Lâm, đơn vị thi công đã làm nứt nhà của một số hộ dân nhưng không đền bù, hỗ trợ, gây bức xúc cho người dân và chính quyền địa phương.
Theo Ủy ban Dân nguyện và Giám sát, qua giám sát cho thấy, từ năm 2023 cử tri đã kiến nghị được đền bù, hỗ trợ. Ngày 26/10/2023, UBND huyện Cam Lâm có công văn gửi Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh đề nghị giải quyết việc nhà dân ở xã Suối Cát bị nứt do thi công cao tốc Bắc - Nam. Cơ quan chuyên môn của huyện cũng kiểm tra, ghi nhận bằng mắt thường có hiện tượng nứt nhà và đề nghị xử lý. Tuy nhiên, do chưa được giải quyết nên UBND huyện Cam Lâm tiếp tục nhiều lần có văn bản gửi các cơ quan liên quan đề nghị xử lý”. Ban Quản lý dự án cũng có nhiều văn bản yêu cầu Doanh nghiệp dự án khẩn trương giải quyết.
Nhưng đến nay, vẫn vướng mắc do các bên không thống nhất: UBND xã Suối Dầu và người dân khẳng định việc thi công gây nứt nhà, trong khi Doanh nghiệp dự án phủ nhận. Sự việc kéo dài, chưa được xử lý dứt điểm, gây bức xúc cho người dân. Vì vậy, sau Kỳ họp thứ 9, Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa tiếp tục nhận được kiến nghị về nội dung này.
Ủy ban Dân nguyện và Giám sát kiến nghị Bộ Xây dựng khẩn trương chỉ đạo kiểm tra, rà soát, giải quyết dứt điểm việc bồi thường, hỗ trợ đối với các trường hợp bị ảnh hưởng phát sinh trong quá trình thi công dự án đường bộ cao tốc Nha Trang - Cam Lâm theo đúng quy định của pháp luật.
Về việc giải quyết, trả lời KNCT sửa đổi, bổ sung chế độ phụ cấp đặc thù đối với công chức, viên chức, người lao động trong các cơ sở y tế công lập và phụ cấp chống dịch. Ủy ban Dân nguyện và Giám sát cho biết, qua giám sát cho thấy, Quyết định số 73 của Thủ tướng Chính phủ về chế độ phụ cấp đặc thù đối với công chức, viên chức, người lao động trong các cơ sở y tế công lập và phụ cấp chống dịch có hiệu lực từ ngày 15/02/2012. Mức chi quy định đã trở nên lạc hậu so với mặt bằng chi phí hiện nay, trong khi chế độ tiền lương đã nhiều lần được điều chỉnh.
Cụ thể, lương cơ sở từ 830.000 đồng/tháng năm 2011 đã tăng lên 2.340.000 đồng/tháng vào tháng 7/2024. Theo báo cáo của Bộ Y tế, Bộ đang xây dựng Nghị định quy định chế độ phụ cấp đặc thù, phụ cấp chống dịch và hỗ trợ nhân viên y tế thôn, bản, dự kiến trình Chính phủ trong tháng 10/2025.
Ủy ban Dân nguyện và Giám sát iến nghị Bộ Y tế khẩn trương trình Chính phủ ban hành Nghị định nêu trên để đáp ứng kịp thời nguyện vọng chính đáng của cử tri.