Quy định chặt chẽ việc hiến mô, bộ phận cơ thể của người chấp hành án phạt tù

Thảo luận về dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi), nhiều ý kiến đại biểu bày tỏ quan tâm đến quy định phạm nhân có quyền được hiến mô, bộ phận cơ thể; được hưởng chế độ, chính sách theo quy định pháp luật về hiến mô, bộ phận cơ thể người; được lưu trữ trứng, tinh trùng theo quy định pháp luật.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) đồng tình với việc bổ sung quyền được hiến mô, bộ phận cơ thể được lưu trữ tinh trùng, lưu trữ trứng. Theo đại biểu, đối với vấn đề người chấp hành án phạt tù được hiến mô, bộ phận cơ thể là một vấn đề rất phù hợp và nhân văn. Tuy nhiên, đại biểu đề nghị cần quy định chặt chẽ, chỉ được hiến mô không vì lợi nhuận về mặt kinh tế và những người được nhận hiến mô là những người thân trong dòng tộc của người hiến mô. Phải có điều kiện kèm theo chặt chẽ để không phát sinh những thủ tục pháp lý sau này.

Đại biểu Nguyễn Thanh Sang (Thành phố Hồ Chí Minh) tán thành quy định về việc hiến mô, bộ phận cơ thể như dự thảo Luật; cũng cho rằng đây là quy định rất nhân văn, nhân đạo sâu sắc, thể hiện được nguyện vọng của phạm nhân được cống hiến cho gia đình, cộng đồng. Tuy nhiên, theo đại biểu, đây là vấn đề rất nhạy cảm, bởi chủ thể của việc này rất đặc biệt là người đang thi hành án phạt tù.

“Đây là quy định mới trong khi chúng ta chưa đánh giá đầy đủ tác động về chính trị, xã hội, pháp lý, cũng như điều kiện đảm bảo, đặc biệt là đánh giá về khả năng lao động học tập, cải tạo của phạm nhân sau khi hiến mô, hiến tạng; trong việc phạm nhân không đảm bảo thực hiện các nghĩa vụ sau khi đã hiến mô hiến tạng. Nên tôi đề nghị chỉ cho phép phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể con người cho người thân thích của mình, kèm theo những điều kiện hết sức chặt chẽ như tự nguyện, không vì mục đích lợi nhuận, có đủ điều kiện sức khỏe”, đại biểu Nguyễn Thanh Sang nêu ý kiến.

Đại biểu Tô Văn Tám (Quảng Trị) cho rằng, việc giải quyết nguyện vọng hiến mô, bộ phận cơ thể người và lưu giữ trứng, tinh trùng, dự thảo Luật có quy định một điều, đó là Điều 53 giải quyết nguyện vọng hiến mô, bộ phận cơ thể người nhưng dự thảo chưa có quy định giải quyết nguyện vọng được lưu giữ trứng và tinh trùng như thế nào. Đại biểu đề nghị Ban soạn thảo dự thảo Luật nghiên cứu bổ sung thêm để đầy đủ và dễ thực hiện hơn.

Phát biểu giải trình, Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Công an cho biết cơ quan soạn thảo sẽ phối hợp với cơ quan thẩm tra để chỉnh lý dự thảo Luật trên cơ sở nguyên tắc phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể khi đảm bảo đủ các điều kiện.

Bộ trưởng nêu các điều kiện là: tự nguyện hiến mô, bộ phận cơ thể; đủ điều kiện sức khỏe để hiến mô, bộ phận cơ thể và đảm bảo sức khỏe tiếp tục thi hành án sau khi hiến mô, bộ phận cơ thể; phạm nhân phải tự chịu các chi phí hiến mô, bộ phận cơ thể, chăm sóc sức khỏe bản thân sau khi hiến...

Một số đại biểu cũng quan tâm đến nội dung tổ chức cho phạm nhân lao động trong và ngoài trại giam nhằm giáo dục cải tạo, rèn luyện kỹ năng lao động. Theo đại biểu Huỳnh Thanh Phương (Tây Ninh), quy định này có thể phát sinh những vấn đề về an ninh an toàn trong quá trình lao động. Tuy vậy, huy động được sức mạnh của xã hội trong thi hành án hình sự, cũng như khuyến khích sự tham gia của xã hội, giúp phạm nhân có cơ hội được lao động phù hợp với điều kiện độ tuổi sức khỏe, an tâm cải tạo và chấp hành án xong trở về địa phương, hiệu quả tái cộng đồng sẽ cao hơn. Do đó, đại biểu thống nhất cao với quy định này và đề nghị Chính phủ có quy định chi tiết hơn về trình tự, thủ tục để đảm bảo thực thi trong thực tiễn.

Cũng trong phiên thảo luận sáng 12/11, cho ý kiến về dự thảo Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú, các đại biểu Quốc hội khẳng định, dự thảo Luật đã có cách tiếp cận tiến bộ hơn khi quy định cụ thể các quyền của người bị tạm giữ, tạm giam như được gặp thân nhân, được chăm sóc y tế, gửi và nhận thư, sách, báo, được bảo đảm điều kiện sinh hoạt tối thiểu.

Về quy định trách nhiệm cơ quan cấp xã, một số đại biểu cho rằng, quy định này còn chung chung, chưa cụ thể về quy trình, cơ chế phối hợp, do đó, cần làm rõ trách nhiệm và chế độ thông tin giữa công an và UBND cấp xã để tránh đùn đẩy trách nhiệm và nâng cao hiệu quả quản lý ở cơ sở.

Liên quan đến việc bổ sung quy định về tổ chức buồng tạm giữ tại các đồn Biên phòng, nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong thi hành tạm giữ, tạm giam, một số đại biểu đề nghị cần sửa đổi, bổ sung Luật theo hướng tổ chức buồng tạm giam tại các đồn biên phòng để đáp ứng yêu cầu nghiệp vụ, hạn chế mức thấp nhất vi phạm hoạt động tố tụng liên quan đến công tác tạm giam, tạm giữ.

Giải trình về những nội dung đại biểu nêu, Bộ trưởng Lương Tam Quang cho biết thời gian tới sẽ rà soát, bổ sung quy định để đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Theo chương trình chiều 12/11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giá và dự án Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi).