Quang cảnh hội nghị.
Ông Lê Khánh Lâm, Phó Chủ tịch Hội Tư vấn và Đại lý thuế Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân đã được Hội Tư vấn và Đại lý thuế Thành phố Hồ Chí Minh lấy ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học và đại diện doanh nghiệp nhằm hoàn thiện chính sách, đảm bảo công bằng và phù hợp với thực tiễn kinh tế - xã hội.
Theo đó, về mức giảm trừ gia cảnh, đa số ý kiến thống nhất nên giao cho Chính phủ quyền điều chỉnh theo từng thời kỳ, gắn với biến động chỉ số giá tiêu dùng (CPI) và các yếu tố kinh tế - xã hội. Mức khởi điểm được đề xuất là 18 triệu đồng/năm cho người nộp thuế, còn người phụ thuộc dao động từ 7,5 đến 18 triệu đồng/năm tùy phương án. Một số ý kiến cho rằng chi phí sinh hoạt của người phụ thuộc tương đương người nộp thuế, do đó nên tính bằng 100%.
Với chi phí y tế và giáo dục, dự thảo cho phép đưa vào diện giảm trừ, được đánh giá cao về tính nhân văn. Tuy nhiên, nhiều ý kiến đề nghị giới hạn trong phạm vi người nộp thuế và người phụ thuộc trực tiếp để tránh lạm dụng, đồng thời mở rộng thêm chi phí thuê nhà và một số khoản thiết yếu khác.
Đối với biểu thuế, nhiều ý kiến đồng thuận bỏ bậc thuế suất 35%, giữ mức tối đa 30% để tăng sức cạnh tranh và hạn chế tình trạng trốn thuế, chuyển giá. Về số bậc, phương án 5 bậc được ủng hộ, trong đó khoảng cách ở các bậc thấp cần giãn rộng hơn. Một điểm mới được đánh giá tích cực là miễn thuế thu nhập cá nhân cho nhà khoa học tham gia nghiên cứu từ nguồn ngân sách. Tuy nhiên, các chuyên gia đề nghị mở rộng cho lĩnh vực y tế, giáo dục, chuyển đổi số và cả nhiệm vụ nghiên cứu từ nguồn xã hội hóa, để đảm bảo công bằng và khuyến khích sáng tạo.
Với hộ kinh doanh, mức doanh thu không chịu thuế được đề xuất nâng từ 200 triệu đồng/năm lên 350 - 400 triệu đồng. Một số ý kiến mong muốn mức này cao hơn, từ 500 triệu đến 1 tỷ đồng/năm, nhằm đảm bảo bình đẳng với người làm công ăn lương và phù hợp chính sách hóa đơn điện tử.
Đối với đầu tư vốn và chứng khoán, các chuyên gia cho rằng cần phân biệt đầu tư ngắn, trung và dài hạn; ưu đãi cho đầu tư dài hạn để khuyến khích dòng vốn ổn định. Với chứng khoán, cần tách biệt sản phẩm cơ sở và phái sinh để chính sách phản ánh đúng bản chất. Ngoài ra, nhiều ý kiến đề nghị miễn thuế cho hộ nghèo chuyển nhượng quyền thuê nhà dài hạn, tương tự quy định miễn thuế khi chuyển nhượng căn nhà duy nhất.
Liên quan đến Luật quản lý thuế, ông Lê Văn Sơn, Trưởng Ban Đào tạo, Hội Tư vấn và Đại lý thuế Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, mục tiêu xây dựng Luật là hướng tới một hệ thống minh bạch, ổn định và phù hợp. Về nguyên tắc xây dựng, Luật cần quy định đầy đủ các nguyên tắc nền tảng thay vì giao quá nhiều cho Chính phủ và Bộ Tài chính hướng dẫn. Việc ủy quyền quá lớn dễ làm giảm tính minh bạch và khó áp dụng ngay khi luật ban hành. Các nguyên tắc về bảo mật, công khai thông tin, biện pháp cưỡng chế, đảm bảo an toàn công nghệ… cần được quy định cụ thể ngay trong Luật.
Đối với phương thức quản lý thuế, dự thảo đề xuất quản lý theo phân nhóm người nộp thuế. Tuy nhiên, ông Lê Văn Sơn cho rằng, mô hình này có thể gây phân tán nguồn lực và thiếu đồng bộ. Ông Sơn kiến nghị tiếp tục duy trì quản lý theo chức năng, kết hợp ứng dụng công nghệ phân tích dữ liệu để vừa phân loại theo rủi ro, vừa hỗ trợ người nộp thuế tuân thủ tốt. Về hệ thống thông tin quản lý thuế, ông Sơn đề nghị bổ sung quy định về chức năng cung cấp, trao đổi và thu thập thông tin với người nộp thuế; đảm bảo lưu trữ, cập nhật dữ liệu chính xác và kịp thời, nhằm phục vụ tốt hơn việc tuyên truyền và hỗ trợ thực hiện nghĩa vụ thuế.
Liên quan đến kê khai điều chỉnh hồ sơ thuế, có ý kiến cho rằng dự thảo rút thời gian từ 10 năm xuống 5 năm nhưng chưa rõ cách xử lý sai sót trong giai đoạn 6 - 10 năm. Kiến nghị áp dụng nguyên tắc "hồi tố" và "phi hồi tố" theo pháp luật kế toán, cho phép nộp bổ sung thuế và tiền chậm nộp, trừ trường hợp gian lận.
Về cưỡng chế nợ thuế, nhiều ý kiến cho rằng chưa nên áp dụng đối với doanh nghiệp bị hạn chế quyền sử dụng đất, khoáng sản do nguyên nhân từ cơ quan nhà nước, bởi thực tế khoản nợ phát sinh nằm ngoài khả năng kiểm soát của người nộp thuế. Ngoài ra, dự thảo cần bổ sung đối tượng doanh nghiệp nhỏ vào phạm vi phục vụ của đại lý thuế, hộ kinh doanh và cá nhân làm dịch vụ thủ tục thuế; cần công nhận cả chứng chỉ kiểm toán viên bên cạnh chứng chỉ kế toán viên để bảo đảm công bằng và tận dụng nguồn nhân lực chất lượng cao.
Cộng đồng doanh nghiệp bày tỏ mong muốn Luật Quản lý thuế trở thành nền tảng pháp lý ổn định, vừa nâng cao hiệu quả quản lý, vừa tạo thuận lợi và công bằng cho người nộp thuế.
Góp ý tại hội nghị, ông Nguyễn Trung Ngạn, đại diện Liên đoàn lao động Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, mức lương tối thiểu giữa khu vực thành thị và nông thôn đang chênh lệch khá lớn, phản ánh mức sống, chi phí của các khu vực khác nhau. Do đo, biểu thuế thu nhập cá nhân và mức thu nhập chịu thuế cũng cần được tính toán sao cho hợp lý, không thể cào bằng với tất cả đối tượng.
Liên quan đến Dự thảo Luật Phá sản (sửa đổi), đại diện Liên đoàn Lao động Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, quy định hiện hành chủ yếu ưu tiên thanh toán nợ cho ngân sách nhà nước và các khoản vay có bảo đảm, trong khi quyền lợi của người lao động chỉ được đề cập sơ sài. Cần nhấn mạnh rằng tiền lương là thành quả lao động đã được người lao động cống hiến từ trước nhưng chưa được chi trả. Đằng sau mỗi khoản lương còn là trách nhiệm với gia đình, con cái và sinh kế hằng ngày. Vì vậy, trong trường hợp doanh nghiệp tiến hành thủ tục phá sản mà còn nợ lương, cần thiết phải ưu tiên thanh toán cho người lao động. Đây không chỉ là cách bảo vệ quyền lợi chính đáng của nhóm yếu thế mà còn góp phần hạn chế nguy cơ phát sinh phản ứng tập thể, đảm bảo an ninh trật tự xã hội.