Ngăn chặn công nghệ, thiết bị lạc hậu chuyển giao vào Việt Nam

Ngày 9/6, trao đổi thông tin với báo chí, ông Đỗ Hoài Nam, Vụ trưởng Vụ Đánh giá thẩm định công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết: Dự thảo Luật Chuyển giao công nghệ (sửa đổi) sẽ được trình Quốc hội thông qua trong tháng 6 này với 6 chương 63 điều, sửa đổi căn bản những vấn đề hạn chế, tập trung vào phạm vi điều chỉnh, chính sách của Nhà nước, quản lý Nhà nước đối với hoạt động chuyển giao công nghệ, biện pháp thúc đẩy phát triển thị trường khoa học và công nghệ, công tác thẩm định công nghệ dự án đầu tư.

Để ngăn chặn, hạn chế công nghệ, thiết bị lạc hậu chuyển giao vào Việt Nam, Dự thảo Luật bổ sung quy định về công tác thẩm định công nghệ dự án đầu tư, trong đó quy định cụ thể loại dự án phải thẩm định, bắt buộc có ý kiến của cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền về công nghệ. Một điểm mới quy định rõ trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước về khoa học và công nghệ, cơ quan có liên quan trong kiểm tra, giám sát việc ứng dụng, chuyển giao công nghệ trong dự án đầu tư cùng với việc kiểm tra, giám sát đầu tư.

Về phát triển thị trường khoa học và công nghệ, một loạt biện pháp được đưa vào Dự thảo Luật theo hướng tạo cơ chế phát triển nguồn cung, thúc đẩy nguồn cầu, phát triển các tổ chức trung gian của thị trường khoa học và công nghệ. Trong đó các tổ chức trung gian được quan tâm, hỗ trợ để thực hiện vai trò kết nối giữa bên cung và bên cầu công nghệ như xây dựng hạ tầng kỹ thuật, hỗ trợ hoạt động của sàn giao dịch công nghệ quốc gia, trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về thông tin công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực cho tổ chức trung gian, nâng cao năng lực khai thác thông tin về công nghệ, sở hữu trí tuệ, kết quả nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ ở trong và ngoài nước cho tổ chức, cá nhân thực hiện dịch vụ tư vấn, môi giới, xúc tiến chuyển giao công nghệ, đánh giá, định giá và giám định công nghệ.

Theo Vụ trưởng Đỗ Hoài Nam, nhằm giải quyết những vướng mắc từ thực tiễn với việc thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, Dự thảo Luật đưa ra một số giải pháp như: Giao quyền đối với kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ; phân chia lợi nhuận thu được từ kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ; công bố kết quả hoạt động khoa học, công nghệ; hỗ trợ hoạt động liên kết giữa tổ chức khoa học và công nghệ sở hữu kết quả hoạt động khoa học, công nghệ với tổ chức ứng dụng; chuyển giao công nghệ địa phương trong việc hoàn thiện kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ...

Dự thảo Luật đã bổ sung một số biện pháp hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp ứng dụng; đổi mới công nghệ như đề xuất cơ chế hỗ trợ vốn, bảo lãnh vay vốn và hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp có hoạt động đầu tư hạ tầng kỹ thuật cho giải mã công nghệ; thành lập tổ chức nghiên cứu, phát triển, cơ chế liên kết giữa tổ chức khoa học và công nghệ với doanh nghiệp; mở rộng nội dung chi của Quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp; khuyến khích các hình thức hợp tác để triển khai các dự án đổi mới công nghệ; đổi mới sáng tạo, phát triển cơ sở hạ tầng và hoạt động nghiên cứu chung với doanh nghiệp.

Để thúc đẩy chuyển giao công nghệ trong nông nghiệp, Dự thảo Luật đã dành 1 điều quy định phương thức, hình thức, loại hình chuyển giao công nghệ đặc thù trong nông nghiệp. Chính phủ sẽ quy định chi tiết hoạt động chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực này.

Vụ trưởng Đỗ Hoài Nam nhấn mạnh, cơ chế bắt buộc đăng ký chuyển giao công nghệ là cần thiết để các tổ chức, cá nhân, đặc biệt là chuyển giao công nghệ từ nước ngoài vào Việt Nam, tạo nên một bộ lọc để cơ quan quản lý Nhà nước có thể kiểm soát, ngăn chặn việc gian lận, chuyển giá qua hoạt động chuyển giao công nghệ, có cơ chế để rà soát công nghệ nhập khẩu, tránh trùng lặp, gây lãng phí nguồn lực của xã hội.