Đã trên 50 ngày cả nước không có ca lây nhiễm COVID-19 nào trong cộng đồng và cũng trọn vẹn 4 tháng Lạng Sơn phòng chống thành công đại dịch; chúng tôi có mặt tại cửa khẩu Hữu Nghị. Giám đốc Trung tâm Cửa khẩu Nông Hải Thắng cho biết, giờ này chỉ có các xe container chở vải thiều chờ thông quan chứ không còn cảnh hàng ngàn xe trái cây với mấy ngàn con người đợi chờ để được làm thủ tục nhập cảnh vào Trung Quốc như trước. Tuy nhiên, ở cửa khẩu cũng như trên toàn tuyến biên giới tỉnh này, công tác phòng chống dịch vẫn duy trì nghiêm cẩn.
Tiến sĩ Hoàng Phúc Sinh, Trưởng trạm Kiểm dịch y tế cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị khẳng định, 100% người nhập cảnh đều được cách ly 14 ngày để theo dõi. Đây là số bà con sang làm ăn buôn bán bị kẹt ở bên kia biên giới, nay trở về Việt Nam.
Vừa chống dịch, vừa nỗ lực thông quan
Chúng tôi có cuộc gặp với lãnh đạo UBND tỉnh Lạng Sơn ngay sau hội nghị bàn giải pháp đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, tháo gỡ khó khăn trong sản xuất kinh doanh trên địa bàn tỉnh biên giới. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Công Trưởng cho biết: Ngay trong khi gồng mình “chống dịch như chống giặc” , Lạng Sơn vẫn tích cực chủ động trong công tác chỉ đạo điều hành , triển khai hàng loạt cơ chế, chính sách, điều hành hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa tại các cửa khẩu của Lạng Sơn một cách linh hoạt, tạo điều kiện thông quan thuận lợi thông thoáng nhất trên tinh thần “Lạng Sơn vì cả nước”.
Lãnh đạo UBND tỉnh Lạng Sơn chỉ đạo quyết liệt các cơ quan chức năng đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, phân luồng, điều tiết, bố trí hợp lý các xe container chở hàng tại các bến bãi trong cửa khẩu và trên các tuyến Quốc lộ, tạo thuận lợi cho lưu thông hàng hóa xuất, nhập khẩu. Lạng Sơn tiến hành nhiều hoạt động hợp tác với Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây. Hai bên thường xuyên trao đổi thông tin, phối hợp xử lý nhanh các vướng mắc, ách tắc trong lưu thông hàng hóa… Nhờ đó ngay trong khi quyết liệt phòng chống COVID-19, hàng hóa vẫn được lưu thông thuận lợi.
Đội lái xe chuyên trách
Bổ sung chi tiết cho ý kiến của Phó Chủ tịch Nguyễn Công Trưởng, Cục phó Cục Hải quan Lạng Sơn, Vi Công Tưởng và Giám đốc Ban Quản lý Khu Kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng-Lạng Sơn Phan Hồng Tiến đều nhấn mạnh “sáng kiến” thành lập Đội lái xe chuyên trách vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu qua cửa khẩu quốc tế quan trọng này.
Đó là vào giai đoạn đỉnh dịch. Phía Trung Quốc đã thực hiên các biện pháp kiểm soát dịch bệnh rất chặt chẽ, không chỉ phong tỏa cửa khẩu, lực lượng chức năng bên kia biên giới không cho lái xe từ các địa phương có dịch ở Việt Nam như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, TP Đà Nẵng và các tỉnh Bình Thuận, Quảng Ninh nhập cảnh giao nhận hàng hóa. Về phía Việt Nam, theo quy định , các lái xe từ vùng dịch Trung Quốc nhập cảnh cũng phái cách ly 14 ngày nên tính trạng ách tắc vì thiếu lái xe container càng thêm “nóng”. Giải cứu bằng cách nào? Cái khó ló cái khôn: Thành lập đội lái xe chuyên trách hoạt động trung chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu trong khu vực cửa khẩu. Anh em lái xe được trang bị bảo hộ phòng dịch như các thầy thuốc ở bệnh viện nơi tâm dich. Họ là người Lạng Sơn, nơi chưa các ca lây nhiễm COVID-19 trong cộng đồng, đã qua xét nghiệm cho kết quả âm tính. Sau 14 ngày xét nghiệm lại vẫn âm tính mới được lái xe container trong khu vực này, Sau mỗi chuyến hàng họ về cách ly tại nơi ở dành riêng trong khu vực cửa khẩu.
UBND tỉnh yêu cầu Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu gửi danh sách các lái xe chuyên trách cho phía Trung Quốc để thống nhất thực hiện từ ngày 7/4 đến nay. Danh sách lái xe được bổ sung và thông báo kịp thời cho phía Trung Quốc, bảo đảm thông quan hàng hóa xuất khập khẩu thuận lợi . Trên cơ sở hiệp thương giữa các doanh nghiệp, chủ hàng và lái xe, các cơ quan chức năng đã cùng sở Tài chính thẩm định và thông nhất mức giá trần tối đa để các doanh nghiệp, chủ hàng và lái xe thực hiện khi đưa xe trung chuyển hàng hóa qua cửa khẩu.
Khu cách ly riêng cho lái xe và chủ hàng
Phó chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Nguyễn Công Trưởng "chốt" về các giải pháp, sáng kiến và cũng là cách làm hay của tỉnh vừa bảo đảm phòng chống đại dịch vừa tạo thuận lợi trong xuất nhập khẩu hàng hóa.
Trước hết đó là sáng kiến thành lập các Khu cách ly dành riêng cho lái xe và chủ hàng của Trung Quốc; cho lái xe và chủ hàng của Việt Nam; cho nhân viên bốc xếp, giao nhận hàng hóa tại cửa khẩu. Các khu cách ly này được kiểm soát nghiêm ngặt về y tế và khử trùng hàng ngày.
Việc thành lâp đội lái xe chuyên trách người Việt Nam để chuyển xe hàng sang bến bãi phía Trung Quốc, sau khi trở về được cách ly tạm thời ngay tại cửa khẩu. Đến khi hết hàng sẽ được cách ly tại khu cách ly của tỉnh và các phương tiện đều được tiêu độc khử trùng. Tiến thêm một bước, các lái xe này được trang bị bảo hộ y tế khi đưa xe sang bên kia biên giới giao dịch Khi trở về, cởi bỏ và tiêu hủy các trang bị bảo hộ này và không phải cách ly.
Quyết liệt phòng chống đại dịch, Lạng Sơn đã hiệp đồng bố trí 144 chốt tại tất cả các đường mòn, lối mởi trên biên giới. Tỉnh còn thành lập 30 đội cơ động, huy động trên 2000 cán bộ chiên sĩ biên phòng, hải quan, dân quân, tự vệ, công an xã tuân tra kiểm soát, ngăn chặn triệt để các vụ xuất nhập cảnh trái phép. Đây được coi là lũy thép phòng dịch nơi biên ải,
Tại 12 cửa khẩu trên địa bàn, nơi mỗi ngày có hàng nghìn người gồm lái xe, chủ hàng từ khắp nơi trong cả nước đến giao dịch, dù đã được kiểm tra y tế gắt gao nhưng vẫn tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh. Trước tình hình đó, Lạng Sơn đã sớm nâng cấp công tác phòng chống dịch COVID-19 lên cấp độ 3, lập các chốt dã chiến kiểm soát, kiểm tra thân nhiệt đối với toàn bộ người ra vào cửa khẩu, khử trùng bến bãi, nhà làm việc và toàn bộ khu vực cửa khẩu, bố trí đầy đủ khẩu trang, dung dịch rửa tay miên phí cho người lao động tại các cửa khẩu.
Theo chỉ đạo của chính quyền tỉnh, các doanh nghiệp bến bãi chủ động đề xuất các phương án hỗ trợ lái xe, chủ hàng về chi phí dịch vụ, ngủ nghỉ, ăn uống và các dịch vụ khác như chỉ thu 1 lần với các xe chờ lâu, giảm 50% giá dịch vụ xe ra vào bến bãi… Việc làm này được các lái xe, chủ hàng ghi nhận, thể hiện tình người trong đại dịch.
Những ngày này, khi lệnh giãn cách y tế đã được gỡ bỏ từng phần, nhưng tại Lạng Sơn công tác phòng chống dịch ở khu vực cửa khẩu vẫn diễn ra đúng chỉ đạo của UBND tỉnh vì ở bên kia biên giới vẫn còn dịch và nguy cơ lây nhiêm trong cộng đồng.