Làm rõ hơn phân cấp, phân quyền trong bình ổn giá

Đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) cho rằng, điểm mới quan trọng của dự thảo là tăng cường phân cấp, phân quyền trong công tác bình ổn giá và kiểm soát giá hàng hóa. Theo đại biểu, chủ trương, chính sách bình ổn giá cần được ban hành ở cấp tỉnh, nơi có đủ thẩm quyền và năng lực điều hành chung. Cấp xã không ban hành chủ trương riêng mà chỉ có vai trò tổ chức thực hiện, giám sát, phát hiện và phản ánh những bất thường trong quá trình triển khai các biện pháp bình ổn giá tại địa bàn.

Đại biểu Hoàng Văn Cường cũng đánh giá cao việc bổ sung quy định về quản lý giá trong các lĩnh vực dịch vụ công như hàng không, giáo dục, y tế..., song đại biểu cho rằng dự thảo vẫn thiếu cơ chế rõ ràng về kê khai và kiểm tra giá đối với các mặt hàng thiết yếu có ảnh hưởng lớn đến đời sống người dân.

Đại biểu nhấn mạnh, với những mặt hàng thuộc diện phải kê khai giá theo quy định, doanh nghiệp hoặc người bán có quyền tự định giá nhưng phải kê khai, đăng ký và công khai mức giá với cơ quan quản lý, đồng thời tuân thủ giá đã đăng ký. Trong trường hợp thị trường biến động, ví dụ hàng hóa khan hiếm, người bán không được tự ý tăng giá bất thường để trục lợi. Khi có dấu hiệu tăng giá vượt mức kê khai mà không có yếu tố khách quan, cơ quan chức năng sẽ tiến hành thanh tra, kiểm tra và xử lý theo quy định.

“Nói cách khác, quyền định giá là của doanh nghiệp, nhưng đi kèm với đó là trách nhiệm kê khai, công khai và chịu trách nhiệm về giá đã đăng ký. Nếu muốn điều chỉnh tăng giá, họ phải kê khai lại, và khi mức tăng không hợp lý, không có yếu tố thị trường thay đổi rõ ràng, thì cơ quan quản lý có quyền xem xét và xử lý hành vi trục lợi,” đại biểu Hoàng Văn Cường nêu rõ.

Đại biểu Trần Văn Lâm (đoàn Bắc Ninh) đề nghị Ban soạn thảo làm rõ hơn việc phân cấp, phân quyền trong thực hiện quản lý giá. Đại biểu đồng tình với việc phân quyền phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp, nhưng nhấn mạnh cần quy định chi tiết, cụ thể để đảm bảo sự hài hòa giữa phân cấp và kiểm soát quyền lực, tránh tình trạng “mỗi nơi một giá”, đồng thời củng cố niềm tin vào sự ổn định chung của thị trường.

Từ góc độ thực tiễn, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cho rằng việc bình ổn giá các mặt hàng thiết yếu phục vụ dân sinh là rất cần thiết. Đại biểu đề nghị Chính phủ xác định rõ danh mục mặt hàng thuộc diện bình ổn, như lương thực, thực phẩm, đồng thời làm rõ trách nhiệm của chính quyền địa phương trong điều hành giá và phối hợp với các bộ, ngành trong quá trình thực hiện.

Theo Tờ trình của Chính phủ, dự thảo Luật sửa đổi lần này chuyển trách nhiệm triển khai bình ổn giá từ Ủy ban nhân dân cấp huyện (theo phân công của tỉnh) xuống Ủy ban nhân dân cấp xã; bổ sung, điều chỉnh danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá; thống nhất quy định về thanh tra chuyên ngành giá với pháp luật về thanh tra; đồng thời cập nhật tên gọi các bộ, ngành và cơ quan có thẩm quyền cho phù hợp với cơ cấu tổ chức mới.

Đáng chú ý, dự thảo Luật cũng bổ sung quy định về dịch vụ sử dụng hạ tầng trong khu công nghiệp, khu kinh tế, khu công nghệ cao, khu công nghệ số tập trung và cụm công nghiệp đầu tư từ ngân sách nhà nước, đưa vào danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá. Theo đó, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ có thẩm quyền định giá cụ thể để bảo đảm đồng bộ, giảm thủ tục hành chính và tăng tính chủ động cho địa phương.

Việc tăng cường phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực giá được kỳ vọng giúp địa phương linh hoạt hơn trong điều hành, kịp thời ứng phó với biến động của thị trường, đồng thời bảo đảm lộ trình “tính đúng, tính đủ” giá dịch vụ công theo yêu cầu của Nhà nước.