Để chuẩn bị cho cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khoá XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031, thực hiện sự phân công của Hội đồng bầu cử Quốc gia (Văn bản số 03 ngày 9/7/2025 về việc phân công soạn thảo, ban hành văn bản phục vụ công tác bầu cử), Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam được giao xây dựng 2 văn bản quy phạm pháp luật liên quan dến công tác bầu cử.
Thời gian qua Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tích cực phối hợp với các chuyên gia, nhà khoa học, người hoạt động thực tiễn, các cơ quan, tổ chức liên quan xây dựng dự thảo 2 Nghị quyết. Ngày 22/8/2025 Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã gửi dự thảo Nghị quyết đã được gửi xin ý kiến các vị Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam; Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam 34 tỉnh, thành phố; đăng tải trên website MTTQ Việt Nam. Dự thảo cũng đã được gửi xin Chính phủ, Văn phòng Chính phủ, Văn phòng Quốc hội, các bộ, ngành, các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan. Dự thảo cũng đã gửi xin ý kiến Ban Thường vụ MTTQ, các đoàn thể Trung ương. Hầu hết các ý kiến góp ý đều thống nhất với nội dung dự thảo; một số ý kiến góp ý đề nghị cân nhắc bổ sung, làm rõ hơn một số quy định; một số ý kiến góp ý liên quan đến kỹ thuật soạn thảo.
Đối với Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định chi tiết hướng dẫn việc tổ chức hội nghị cử tri; việc giới thiệu người ứng cử đại biểu HĐND cấp xã ở thôn, tổ dân phố; việc hiệp thương, giới thiệu người ứng cử đại biểu, lập danh sách người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND trong bầu cử bổ sung, về thẩm quyền triệu tập và chủ trì hội nghị nơi công, các ý kiến cơ bản thống nhất với dự thảo Nghị quyết. Tuy nhiên có ý kiến cho rằng thẩm quyền triệu tập lấy ý kiến đối với người ứng cử là Chủ tịch, Phó Chủ tịch Quốc hội do Ban lãnh đạo Văn phòng Quốc hội triệu tập và chủ trì như dự thảo là chưa phù hợp; nên quy định theo hướng việc xác định nơi lấy ý kiến cử tri nơi công tác của người ứng cử đại biểu Quốc hội là Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội do Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định.
Đa số ý kiến cho rằng để khắc phục những khó khăn trong việc xác định Ban lãnh đạo của cơ quan, tổ chức dự thảo Nghị quyết tại điểm g khoản 2 Điều 1 quy định: "Thành phần Ban lãnh đạo của cơ quan, tổ chức, đơn vị được xác định tại Quy chế tổ chức và hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị của người được dự kiến giới thiệu ứng cử; trường hợp Quy chế tổ chức và hoạt động không xác định thì căn cứ tổ chức của cơ quan, đơn vị, Người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị xác định thành phần Ban lãnh đạo" là phù hợp. Tuy nhiên, có ý kiến đề nghị làm rõ tiêu chí xác định "Ban lãnh đạo" và viện dẫn cụ thể căn cứ pháp lý của Quy chế tổ chức và hoạt động của cơ quan, tổ chức để tránh vướng mắc khi áp dụng nhất là đối với tổ chức, đơn vị có cơ cấu đặc thù...
Đối với Nghị quyết liên tịch của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam hướng dẫn quy trình hiệp thương, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XVI, đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031, các ý kiến thống nhất sự cần thiết phải điều chỉnh các mốc thời gian thực hiện quy trình hiệp thương, giới thiệu người ứng cử đảm bảo thống nhất với các mốc thời gian được quy định tại Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND và ngày bầu cử đã được ấn định là ngày 15/3/2026. Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng thời gian tổ chức các hội nghị hiệp thương khá ngắn, gấp so với yêu cầu chuẩn bị nhân sự, do vậy, nên có phương án dự phòng cho những trường hợp đặc biệt...
Tại Hội nghị, các đại biểu đã tập trung thảo luận, làm rõ, cho ý kiến thống nhất đối với các nội dung còn có ý kiến khác nhau. Đa số đại biểu đồng thuận với quy định về thành phần tham dự cuộc họp giới thiệu người của cơ quan, tổ chức, đơn vị ứng cử đại biểu Quốc hội và HĐND trong dự thảo. Bên cạnh đó, một số ý kiến đề nghị cần quy định rõ ràng, chi tiết hơn để bảo đảm thuận lợi trong quá trình triển khai thực hiện.
Phát biểu tại Hội nghị, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Hoàng Công Thủy cho biết: Việc góp ý vào hai Nghị quyết sẽ góp phần để cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND nhiệm kỳ 2026 – 2031 thành công tốt đẹp, bầu ra các đại biểu uy tín, xứng đáng cho tiếng nói của cử tri. Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam sẽ chỉ đạo bộ phận chuyên môn tiếp tục rà soát các văn bản, nghiên cứu, tiếp thu tối đa các ý kiến góp ý để hoàn thiện các dự thảo Nghị quyết trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam.
Đồng thời, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam sẽ tổ chức Hội nghị với Ủy ban Công tác đại biểu của Quốc hội và các cơ quan tổ chức có liên quan để thống nhất một số nội dung, kịp thời hoàn thiện hồ sơ dự thảo Nghị quyết trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến vào trung tuần tháng 9/2025.