Giám sát đặc xá, tha tù để không 'thả' nhầm người  

Sáng nay (7/11), Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật đặc xá (sửa đổi). 

Qua 10 năm thi hành Luật đặc xá, một số quy định không còn phù hợp, gây khó khăn trong việc thực hiện chính sách này của Đảng và Nhà nước.

Bên lề Quốc hội, đại biểu Dương Trung Quốc (Đồng Nai) cho rằng, đặc xá là một tập quán cần thiết, thể hiện tính nhân đạo và khích lệ những người hoàn lương. Đồng thời hạn chế tình trạng quá tải tại các trại giam. Thực tế, chúng ta có nhiều cách giam giữ, giám sát, không chỉ có việc cách ly khỏi xã hội. Do vậy, việc tạo ra một môi trường tốt cho người được đặc xá hòa nhập chính là môi trường để họ cải tạo tốt nhất. 

Bên cạnh đó, đại biểu Dương Trung Quốc cho rằng, quá trình lựa chọn người được tha tù trước thời hạn, đặc xá cần minh bạch, ai là người giám sát quá trình này. Còn về giám sát người được đặc xá, gánh nặng thuộc về địa phương quản lý. Ở nhiều nước đã dùng công nghệ để giám sát những người này. Còn hiện nay ở ta hầu như chỉ phó mặc cho chính quyền địa phương.  

Còn đại biểu Cao Đình Thưởng, đoàn Phú Thọ cho biết, cần làm rõ một số khái niệm như: đại xá, ân xá, đặc xá, tha tù trước thời hạn. Đặc xá và tha tù trước thời hạn có điểm giống nhau và khác nhau. Giống nhau là đều tha tù trước thời hạn. Tha tù trước thời hạn quy định, nếu người được tha tù đó vi phạm pháp luật thì bị bắt trở lại và tiếp tục thực hiện bản án. Còn đặc xá rồi thì coi như là công dân bình thường nếu phạm vụ khác thì lại điều tra, truy tố, xét xử từ đầu, khác nhau ở chỗ đó. 

Hiện nay, theo đại biểu Cao Đình Thưởng, đoàn Phú Thọ, vào dịp lễ kỷ niệm lớn của đất nước thường có đặc xá. Đó là chính sách nhân đạo của Đảng và Nhà nước tạo điều kiện cho những người ăn năn hối cải hưởng lượng khoan hồng. Nhưng việc xét đánh giá đặc xá phải theo quy trình chặt chẽ, chính xác và công bằng. Có trường hợp cố tạo ra "vỏ bọc" để được đặc xá hoặc tha tù trước thời hạn, sau đó lại phạm tội tiếp là rất nguy hiểm. Cũng phải nghĩ tới việc không minh bạch trong quá trình theo dõi và xét đặc xá tha tù trước thời hạn. Đây là trách nhiệm của các cơ quan công an, và cơ quan thực thi pháp luật. Hiện nay, luật cũng chưa nói rõ là đặc xá 1 năm bao nhiêu lần và vào dịp nào.

Còn theo đại biểu Phạm Văn Hòa, đoàn Đồng Tháp, trong Luật đặc xá, việc quy định tha tù trước thời hạn là rất quan trọng, giúp người chấp hành hình phạt phấn đấu để cải tạo tốt, sửa chữa lỗi lầm của mình để trở thành người có ích cho xã hội. Tuy nhiên, Luật cần quy định rõ điều kiện được đặc xá, chế tài đối với người được đặc xá. Luật đặc xá cũng cần bổ sung trách nhiệm của đơn vị thẩm định liên ngành, Bộ Tư pháp và Bộ ngoại giao trong thực hiện công tác đặc xá.

Đại biểu Phạm Văn Hòa cho rằng, trách nhiệm của chính quyền địa phương là kiểm tra, giám sát. Không hiểu biết về pháp luật thì tuyên truyền pháp luật để người được tha tù trước thời hạn làm tốt hơn nghĩa vụ công dân. Đặc biệt, cần tạo công ăn việc làm để người được ân xá cải thiện cuộc sống, sinh hoạt và trở thành công dân tốt.