Đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương Nguyễn Thị Việt Nga phát biểu ý kiến. Ảnh: Minh Đức/TTXVN
Tuy nhiên, trong 15 chỉ tiêu kế hoạch ước thực hiện năm 2022 được nêu tại phụ lục báo cáo của Chính phủ, chỉ tiêu tốc độ tăng năng suất lao động xã hội là chỉ tiêu duy nhất ước tính không đạt, thậm chí thấp hơn tốc độ tăng năng suất lao động xã hội năm 2021.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga chỉ rõ, năm 2021 chỉ tiêu này đạt 4,71%, trong khi GDP chỉ tăng ở mức 2,8%, con số chênh giữa mục tiêu đề ra và ước thực hiện khá lớn khi mục tiêu đề ra là 5,5% nhưng ước thực hiện chỉ ở mức 3,8 - 4,3%. Bà Nguyễn Thị Việt Nga nhấn mạnh, trong báo cáo của Chính phủ chưa phân tích rõ nguyên nhân vì sao không đạt chỉ tiêu này. Do vậy, đại biểu đề nghị bổ sung vấn đề này vào báo cáo.
Theo bà Nguyễn Thị Việt Nga, tốc độ tăng năng suất lao động là một chỉ tiêu quan trọng mà nhìn vào đó chúng ta có thể đánh giá được hiệu suất làm việc của lao động, là yếu tố cơ bản, yếu tố quan trọng thúc đẩy sự tăng trưởng kinh tế. Trong báo cáo của Chính phủ, chỉ tiêu tăng trưởng năng suất lao động năm 2022 không đạt trong khi các chỉ tiêu khác đảm bảo cho năng suất lao động đều đạt hoặc vượt. Điều này chứng tỏ chất lượng lao động, chất lượng nguồn nhân lực của chúng ta còn thấp và ý thức lao động chưa cao, tiềm năng lao động chưa được khai thác tốt.
Đáng chú ý, trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 (2021 - 2030), trong Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm (2021 - 2025) và Kế hoạch phát triển kinh tế hàng năm đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; tăng cường chuyển đổi số và tiến bộ khoa học kỹ thuật để cải thiện năng suất lao động nhưng tỉ số năng suất lao động của Việt Nam ngày càng tỉ lệ nghịch với nỗ lực đó…
Trong Nghị quyết 31 ngày 12/11/2021 của Quốc hội về Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021 - 2025 đã xác định mục tiêu tốc độ tăng năng suất lao động bình quân của Việt Nam giai đoạn 2021 - 2025 là trên 6,5%/năm. Bởi vậy, Chủ phủ đề ra chỉ tiêu tốc độ tăng năng suất lao động bình quân từ 5 - 6% trong năm 2023 làm cho chúng ta khó có thể đạt được mục tiêu tốc độ tăng năng suất lao động bình quân của giai đoạn 2021 - 2026 là 6,5% như trong Nghị quyết nêu.
Hơn nữa, biên độ dao động trong chỉ tiêu tăng năng suất lao động xã hội của năm 2023 được đề ra trong báo cáo có độ chênh rất lớn, đó là từ 5 - 6%. Chỉ tiêu này có ưu điểm dễ đạt được nhưng không hợp lý mà nên để ở mức từ 6 - 6,5%.
Như vậy vừa phù hợp, thống nhất với Nghị quyết của Quốc hội và Chương trình hành động của Chính phủ và phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế của đất nước trong giai đoạn hiện nay, nhất là trong Chiến lược phát triển kinh tế xã hội 10 năm đã xác định tăng cường cải cách thể chế, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, thực hiện quết liệt chuyển đổi số… Do vậy, chỉ tiêu về năng suất lao động được đề ra phải tương xứng vì đầu tư vào tiến bộ khoa học chính là cách thức quan trọng và là mấu chốt để nâng cao năng suất lao động.
Cũng trong nội dung phát biểu, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga bày tỏ đồng tình với hệ thống các nhiệm vụ, giải pháp trong Báo cáo của Chính phủ. Tuy nhiên, bà Nga cho rằng đây là những giải pháp mang tính tổng thể, an toàn hơn là những giải pháp có tính đột phá. Xuất phát từ kết quả thực tế năm 2022 và mục tiêu năm 2023, so sánh với hệ thống nhiệm vụ, giải pháp của năm 2022, năm 2021 và một số năm trước đó, những mục tiêu này không có sự khác biệt nhiều.
Do vậy, đại biểu đề nghị Chính phủ nghiên cứu, rà soát, bổ sung vào mục tiêu tổng quát thêm một mục tiêu là cải thiện rõ rệt năng suất lao động xã hội. Cùng với đó là nhấn mạnh các giải pháp đặc biệt nâng cao chất lượng đào tạo nghề, kỹ năng lao động, nâng cao kỷ luật, kỷ cương lao động, nâng cao năng lực tư duy của lao động để theo kịp với sự phát triển nhanh của khoa học kỹ thuật và gắn trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương đối với việc nâng cao năng suất lao động xã hội.