Trong khi bản thân đương sự là ông Diệp thì chưa nhận được bất cứ văn bản, Quyết định nào về việc thu hồi, hủy bỏ bằng tốt nghiệp Trung học cơ sở hệ bổ túc.
Làm việc với ông Nguyễn Ngọc Tài, Trưởng phòng Giáo dục huyện Mộ Đức, ông Tài thừa nhận có ra quyết định số 558/QĐ-PGDĐT về việc thu hồi, hủy bỏ bằng tốt nghiệp Trung học cơ sở hệ bổ túc của ông Nguyễn Tấn Diệp. Quyết định này nêu rõ căn cứ: "theo Kết luận tại Thông báo số 59-TB/UBKTHU ngày 4/6/2020, Công văn số 231-CV/UBKTHU ngày 24/6/2020 của Ủy ban Kiểm tra huyện ủy Mộ Đức và Công văn 712/SGDĐT-GDTrH ngày 18/6/2020 của Sở Giáo dục và đào tạo tỉnh Quảng Ngãi.
Theo Trưởng phòng Giáo dục Nguyễn Ngọc Tài, việc ra quyết định thu hồi là do "sức ép", sau nhiều năm công tác trong ngành giáo dục, đây là lần đầu tiên ông ra quyết định "day dứt" như vậy.
Theo Thông báo số 59-TB/UBKTHU của Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy Mộ Đức, qua tra cứu hồ sơ lưu trữ tại trường PTCS số 1, Đức Tân (nay là trường THCS Nam Đàn), Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy kết luận: Nội dung tố cáo ông Nguyễn Tấn Diệp không đi học lớp 7, 8, 9 là đúng. Sau đó, đồng chí Diệp làm đơn đến nhờ một số giáo viên dạy tại trường xác nhận có học lớp 8, lớp 9 và đến trường xác nhận có học ở trường để làm hồ sơ đăng ký dự thi bổ túc THCS tổ chức ngày 26/6/2003 là trái với Quyết định số 18/2002/QĐ-BGD&ĐT ngày 8/4/2002 Bộ giáo dục và đào tạo và Công văn số 334/GDĐT-GDTX, ngày 15/4/2003 của Sở Giáo dục và đào tạo. Nội dung tố cáo này là đúng.
Với kết luận này, Ban Thường vụ Huyện ủy yêu cầu Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo ra quyết định thu hồi, hủy bỏ bằng tốt nghiệp THCS hệ bổ túc của ông Diệp.
Trong khi đó, thầy giáo Lê Đình Chiến, nguyên là Hiệu trưởng trường THCS thị trấn Mộ Đức (nay là trường THCS Nam Đàn) xác nhận: Tháng 1/2003, để thực hiện công tác phổ cập giáo dục, nhà trường đã phân công ông Đỗ Hữu Trí, Tổ trưởng tổ Xã hội kiêm chuyên trách phổ cập giáo dục hướng dẫn môn Văn - Tiếng Việt cùng các môn Khoa học Xã hội và ông Lê Văn Hả, Tổ trưởng tổ Tự nhiên hướng dẫn môn Toán cùng các môn thuộc Khoa học tự nhiên của lớp 8 và lớp 9 cho ông Nguyễn Tấn Diệp. Đây là đối tượng Phổ cập giáo dục được vận động ra lớp tham dự kỳ thi tốt nghiệp THCS hệ Bổ túc văn hóa. Sau thời gian hướng dẫn, nhà trường kiểm tra, đánh giá toàn cấp học là đủ năng lực dự thi, sau đó, nhà trường nộp hồ sơ dự thi cho ông Nguyễn Tấn Diệp theo đúng quy định, hướng dẫn của Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Mộ Đức và được Phòng Giáo dục và Đào tạo công nhận đầy đủ, hợp lệ, hội đủ điều kiện trình Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Quảng Ngãi phê chuẩn. Nhờ đó, đồng chí Nguyễn Tấn Diệp mới có tên vào danh sách dự thi tốt nghiệp THCS hệ bổ túc văn hóa tại Hội đồng thi trường THCS Đức Thạnh.
Việc đi học bổ túc của ông Nguyễn Tấn Diệp còn được chính 2 thầy được phân công nhiệm vụ kèm cặp ông Diệp là thầy Đỗ Hữu Trí, thầy Lê Văn Hả xác nhận và khẳng định việc ông Diệp đi học thật, thi thật và đỗ thật.
Tài liệu tại Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Mộ Đức còn thể hiện rõ: Tại kỳ thi tốt nghiệp Bổ túc Trung học cơ sở lần 2 năm 2003, ông Nguyễn Tấn Diệp (sinh năm 1967) có tên trong Danh sách thí sinh dự thi và thi đạt tổng số 27 điểm (Văn: 7 điểm, Hóa: 5,5 điểm, Toán: 6,5 điểm, Lý: 7 điểm và 1 điểm khuyến khích).
Ngày 1/4/2004, Sở giáo dục và Đào tạo tỉnh Quảng Ngãi chính thức cấp bằng Tốt nghiệp Trung học cơ sở (THCS) hệ bổ túc cho ông Nguyễn Tấn Diệp, số hiệu 0030787/BTCS.
Thầy Đỗ Hữu Trí nhớ lại: Ông Nguyễn Tấn Diệp là một trong 3 học viên lớn tuổi vì ông Diệp đã không theo học gần 20 năm. Do đó, trong đợt thi Tốt nghiệp hệ bổ túc năm 2003, ông Diệp còn được cộng thêm 1 điểm khuyến khích.
Theo quy định, đối tượng vận động đi phổ cập Trung học cơ sở có độ tuổi đến 35 tuổi; các học viên lớn hơn 35 tuổi sẽ được cộng thêm 1 điểm khuyến khích. Thời điểm ông Diệp đi học phổ cập THCS là 37 tuổi nên được cộng 1 điểm khuyến khích. Điều này cũng được ghi rõ trong giấy chứng nhận Tốt nghiệp Bổ túc Trung học cơ sở (tạm thời) của Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Mộ Đức cấp cho ông Nguyễn Tấn Diệp.
Dẫn theo Quyết định số 18 của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Công văn số 489 của Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Quảng Ngãi, thầy Đỗ Hữu Trí khẳng định, việc Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Mộ Đức thu bằng của ông Nguyễn Tấn Diệp là hoàn toàn sai trái.
Theo Quyết định số 18/2002/QĐ-BGDĐT ngày 8/4/2002 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc ban hành Quy chế thi Tốt nghiệp bổ túc Trung học cơ sở và bổ túc Trung học phổ thông, tại Điều 6 quy định về điều kiện dự thi có ghi rõ: Là Thí sinh học hết chương trình trung học cơ sở hoặc trung học phổ thông (phổ thông hoặc bổ túc) hiện hành do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành cho từng cấp học mà thí sinh đó xin dự thi; đối với các thí sinh tự học có hướng dẫn, kết quả học tập lớp cuối cấp không bị xếp loại kém. Còn tại Điều 7 về hồ sơ dự thi, ghi rõ thí sinh cần có đơn xin dự thi, học bạ hoặc phiếu kiểm tra của người học theo hình thức tự học (bản chính).
Thực hiện chủ trương của Chính phủ trong việc phổ cập giáo dục cấp trung học cơ sở, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Quảng Ngãi đã ban hành Công văn 489/GDĐTGDTX ngày 5/6/2003 nhằm huy động hầu hết đối tượng phải phổ cập giáo dục trung học cơ sở có đủ điều kiện tham gia dự thi tốt nghiệp hệ bổ túc. Theo Công văn này, thậm chí cho phép học viên đã và đang học bổ túc Trung học phổ phông nhưng chưa có bằng tốt nghiệp Trung học cơ sở cũng được tham gia thi, chỉ cần có đơn xin dự thi và học bạ bổ túc Trung học phổ thông.
Trước thông tin bị thu bằng tốt nghiệp THCS, ông Nguyễn Tấn Diệp đã có đơn kiến nghị khẩn cấp gửi đến các cơ quan, ban, ngành của huyện và tỉnh.
Ông Diệp cho biết, do quá trình nghỉ học quá lâu (khoảng 40 năm), không nhớ rõ nên đã khai với đoàn Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy là học chính quy. Tuy nhiên, sau khi về nhà, nhớ lại, ông Diệp đã làm báo cáo giải trình gửi Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy Mộ Đức.
Dẫu rằng lời khai ban đầu của ông Diệp là chưa chính xác, thì việc ông không học THCS hệ chính quy cũng không phải là căn cứ để thu hồi, hủy bỏ bằng tốt nghiệp THCS hệ bổ túc, nếu ông học thật, thi thật và đỗ thật. Việc này cần được xử lý khách quan, công tâm, đúng quy định, để khuyến khích thực hiện chủ trương “Học tập suốt đời”.