Bộ trưởng Tô Lâm: 84% số vụ xâm hại trẻ em là xâm hại tình dục

Ngày mai (6/6/2018), Quốc hội làm việc tại hội trường, tiếp tục tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội. Phiên họp này sẽ được báo Tin tức thông tin trực tiếp đến độc giả.

Kết thúc phiên chất vấn Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, đã có 51 đại biểu đặt câu hỏi, 18 đại biểu tranh luận. Với những câu hỏi không đủ thời gian trả lời sẽ được Bộ trưởng trả lời bằng văn bản. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đánh giá phiên chất vấn diễn ra sôi nổi, tranh luận thẳng thắn đi thẳng vào vấn đề dư luận và cử tri quan tâm. Bộ trưởng lần đầu trả lời trước Quốc hội nhưng đã nắm chắc vấn đề. Sáng mai, Quốc hội tiếp tục phiên chất vấn với Bộ trưởng Bộ Giáo dục - Đào tạo Phùng Xuân Nhạ.

Toàn cảnh phiên chất vấn và trả lời chất vấn. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN

Phó Thủ tướng cho biết sắp tới sẽ có hội nghị tổng kết việc thực hiện Chỉ thị 18 của Thủ tướng về bảo vệ trẻ em, đúng như đề nghị của đại biểu Lê Thị Nga, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết, hệ thống pháp luật của Việt Nam cũng rất đầy đủ, có tới 17 cơ quan có chức năng, nhiệm vụ liên quan đến chăm sóc, bảo vệ trẻ em nhưng khi có vấn đề xâm hại thì gia đình và trẻ em lại cảm thấy cô đơn, tức là không được hỗ trợ.

Phó Thủ tướng cho rằng con số 2.000 vụ trẻ em bị bạo lực mỗi năm mới chỉ là phần nổi của tảng băng chìm, bởi con số thực tế ở các quốc gia như Mỹ, Nhật, Hàn Quốc lớn hơn rất nhiều. Phó Thủ tướng kêu gọi toàn thể xã hội chung tay chăm sóc, bảo vệ trẻ em.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cũng chia sẻ về tình trạng xâm hại trẻ em được rất nhiều đại biểu đặt câu hỏi. Ông cho rằng không chỉ đặt nặng vấn đề xử lý, mà phải chú trọng phòng ngừa, hỗ trợ trẻ em. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết, hệ thống pháp luật của Việt Nam cũng rất đầy đủ, có tới 17 cơ quan có chức năng, nhiệm vụ liên quan đến chăm sóc, bảo vệ trẻ em. Luật quy định cụ thể trách nhiệm của chủ tịch UBND cấp xã về lĩnh vực này. "Nhưng vấn đề của chúng ta là không thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật. Ví dụ, luật yêu cầu phân công trách nhiệm công tác bảo vệ trẻ em ở cấp xã, tuy vậy số tỉnh, TP thực hiện quy định này còn rất ít", Phó Thủ tướng nói.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam làm rõ các vấn đề được đại biểu quan tâm. Về cơ cấu lao động, Phó Thủ tướng cho rằng Bộ LĐTBXH đã có số liệu đầy đủ về tỷ lệ lao động, tỷ lệ thất nghiệp… Tuy nhiên những số liệu về lao động, đặc biệt là trình độ lao động của Việt Nam chúng ta chưa làm tốt. "Thống kê của Việt Nam khác thế giới. Thế giới không phân biệt đại học với cao đẳng, họ chia thành các bậc trình độ như nghiên cứu phát minh kiến thức, phổ biến kiến thức, quản lý kĩ thuật, trực tiếp sử dụng tri thức… Mô hình của họ là 1 người ĐH-CĐ thì 4-5 trung cấp và 10 sơ cấp. Ta lại thống kê về bằng cấp đại học, cao đẳng, trung cấp…", Phó Thủ tướng nói. Cũng theo ông, tại Việt Nam 100 em tốt nghiệp cấp 3 thì 46 em thi ĐH, CĐ, chỉ 22 em chấp nhận học trung cấp nghề, nhiều em ở lại sang năm thi tiếp. Cơ cấu lao động của ta đúng theo mô hình chóp như các nước đang phát triển. Các nước đang phát triển thì mô hình quả trứng.

Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam trả lời những chất vấn thuộc trách nhiệm quản lý. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Bộ trưởng Tô Lâm khẳng định, hiện quy định của luật pháp liên quan đến tội phạm xâm hại trẻ em, trong đó có xâm hại tình dục trẻ em đã được quy định rất rõ ràng. Bộ Luật Hình sự 1999 quy định 5 tội, Bộ Luật Hình sự 2015 quy định 6 tội với những hành vi, mức an xử lý rất cụ thể. Về phương hướng chỉ đạo của lực lượng công an để góp phần ngăn chặn, hạn chế tội phạm này thì có các nhóm giải pháp như: Tăng cường tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức chấp hành pháp luật trong nhân dân về phòng, chống xâm hại tình dục trẻ em. Phối hợp chặt chẽ với Bộ LĐTB&XH, Bộ GD&ĐT, Trung ương Đoàn TNCSHCM, các cơ quan bảo vệ pháp luật, cơ quan chức năng... trong việc phòng ngừa, ngăn chặn xâm hại tình dục trẻ em. Đối với các cơ quan điều tra, điều tra viên thì sẽ tiếp tục chấn chỉnh phương pháp tiếp nhận, xử lý tin báo tố giác tội phạm, thiết lập các đường dây nóng tại nơi có nguy cơ cao xảy ra xâm hại tình dục trẻ em...

Liên quan đến tình trạng bạo hành, xâm hại trẻ em, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết so với cùng kỳ năm ngoài, số vụ xâm hại trẻ em đã giảm gần 8%. Tuy nhiên, diễn biến các vụ việc xâm hại tình dục trẻ em hiện nay rất phức tạp. Không chỉ đối tượng là người Việt Nam mà có cả đối tượng là người nước ngoài vào Việt Nam có hành vi phạm tội này.

Theo Bộ trưởng Tô Lâm, nguyên nhân của tình trạng xâm hại trẻ em, trong đó có xâm hại tình dục trẻ em chưa giảm được nhiều do việc tố cáo tội phạm xâm hại tình dục trẻ thường chậm nên công tác điều tra, thu thập dấu vết, chứng cứ gặp rất nhiều khó khăn. Xâm hại tình dục trẻ em có tính nhạy cảm nên nạn nhân, người thân thường dấu kín, không tố giác, có trường hợp gia đình và nạn nhân không hợp tác với cơ quan điều tra trong cung cấp chứng cứ để xử lý tội phạm. Nhiều lúc, họ cũng không muốn nêu lại những việc như thế này nữa vì sợ ảnh hưởng đến tâm lý của cháu bé... Bên cạnh đó, những vụ xâm hại tình dục trẻ em thường không có nhân chứng trực tiếp. Trẻ em bị xâm hại tình dục còn nhỏ tuổi, tâm lý dễ bị hoảng loạn nên khai báo không chính xác. Một số vụ nạn nhân khai báo không thống nhất nên gây khăn trong công tác điều tra. Ngoài ra, việc đánh giá chứng cứ giữa các cơ quan có lúc cũng không thống nhất cũng dẫn đến xử lý vụ việc kéo dài, không xử lý được.

Liên quan đến tình trạng bạo hành, xâm hại trẻ em, Bộ trưởng Công an Tô Lâm cho biết, theo thống kê của ngành công an, 5 tháng đầu năm 2018 đã xảy ra 682 vụ, 759 đối tượng, 735 trẻ em bị xâm hại. Trong đó, số lượng các vụ xâm hại tình dục chiếm 84% trong số các vụ việc này. Hành vi xâm hại trẻ em chủ yếu là giết trẻ em gây thương tích, ngược đãi, xâm hại tình dục. Như vậy, so với cùng kỳ năm ngoài đã giảm gần 8%. Tuy nhiên, diễn biến các vụ việc xâm hại tình dục trẻ em hiện nay rất phức tạp, không chỉ trẻ em gái mà trẻ em trai cũng bị xâm hại tình dục. Không chỉ đối tượng là người Việt Nam mà có cả đối tượng là người nước ngoài vào Việt Nam có hành vi phạm tội này.

Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm trả lời các câu hỏi liên quan đến nội dung chất vấn của đại biểu Quốc hội. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Phản hồi ý kiến của đại biểu Ngô Thị Minh (Quảng Ninh) về việc thành lập tòa án thân thiện với trẻ em, Bộ trưởng Dung cho rằng điều này thuộc phạm vi của Bộ Tư pháp nên sẽ có ý kiến với Bộ Tư pháp. Về việc nhiều nơi chưa có nhà trẻ, trường mẫu giáo, nhất là khu công nghiệp, Bộ trưởng cho biết trực tiếp quản lý vấn đề này thuộc thẩm quyền của Bộ Giáo dục. Bộ Lao động sẽ cùng Bộ Giáo dục nghiên cứu kĩ câu hỏi của đại biểu. Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cũng cảm ơn đại biểu Lê Thị Nga và Ủy ban Tư pháp vừa qua đã có phiên giải trình ý nghĩa khiến nhiều cơ quan có trách nhiệm hơn.

Sau khi giải lao phiên chất vấn chiều nay, Quốc hội tiếp tục chất vấn Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH Đào Ngọc Dung. Tiếp tục điều hành phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết, hiện còn 29 đại biểu đăng ký chất vấn Bộ trưởng Đào Ngọc Dung.

Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí trả lời các câu hỏi liên quan đến nội dung chất vấn của đại biểu Quốc hội.

Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Trước giờ giải lao, các đại biểu tiếp tục chất vấn về tình trạng xâm hại trẻ em. Đại biểu Phạm Thị Minh Hiền (Phú Yên) cho rằng Luật không quy định cụ thể thế nào là hành vi dâm ô nên khó xét xử tội danh này với trẻ em. Đại biểu mong muốn nghe chia sẻ của Bộ trưởng Công an. Đại biểu Lê Thị Nga tiếp tục tranh luận: Có 17 cơ quan bảo vệ trẻ em, mới thành lập Ủy ban về trẻ em nhưng nhiều vụ phải có ý kiến lãnh đạo cấp cao mới xử lý. Sắp tới cần có hội nghị toàn quốc về chống bạo lực trẻ em. "Vụ xâm hại ở Cà Mau Thủ tướng phải có ý kiến mới xét xử, vụ Nguyễn Khắc Thủy thì Chủ tịch nước cũng phải có ý kiến. Vậy nếu không có ý kiến thì có xử?", đại biểu Nga hỏi.

Buổi chất vấn và trả lời chất vấn đang thu hút đông đảo cử tri quan tâm. Cử tri Nguyễn Đắc Tấn, Phó Chủ tịch Hội hữu nghị Việt – Nga cho rằng: "Phát biểu chất vấn của các đại biểu Quốc hội đặt vấn đề rất gần với cuộc sống của người dân. Có những vấn đề được đại biểu đề cập cụ thể. Phần trả lời của Bộ trưởng cũng đã giải quyết một số vấn đề. Tuy chưa được thỏa mãn hoàn toàn nhưng cũng gợi mở ra nhiều cách giải quyết".

Ảnh: Xuân Triệu/TTXVN

Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng cho biết, quản lý nhà nước về nhân lực thì Bộ LĐTB&XH chịu trách nhiệm trước Chính phủ. Cách đây 2 tháng Chính phủ đã sơ kết 5 năm chiến lược phát triển nhân lực và Thủ tướng đã kết luận giao cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng Bộ LĐTB&XH triển khai 2 đề án lớn: Một là đào tạo nghề để thích ứng với công nghệ 4.0; Hai là, xây dựng dự án cung cầu thị trường lao động để trên cơ sở đó định hướng đào tạo, định hướng chuyển dịch lao động.

Tại phiên chất vấn, đại biểu Phạm Hồng Phong (Hậu Giang) cho rằng, mặc dù từ sáng đến giờ, Bộ trưởng đã đưa ra các giải pháp để giải quyết tình trạng thất nghiệp trong thanh niên, sinh viên. Tuy nhiên có một thực tế là, nông dân thì mong con vào đại học, thế chấp cả tiền sử dụng đất để lấy tiền cho con ăn học. Bộ GD&ĐT thì cứ đào tạo, còn Bộ LĐTB&XH thì loay hoay sắp xếp việc làm tìm và cuối cùng thì sinh viên vẫn thất nghiệp. Bộ trưởng đã nêu thực trạng thanh niên, sinh viên thất nghiệp nhưng chưa giải quyết mâu thuẫn này và cũng chưa nêu được trách nhiệm thuộc về ai.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Hậu Giang Phạm Hồng Phong chất vấn. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Theo Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình, những vụ việc xâm hại trẻ em phải trả hồ sơ khó xét xử do không có người làm chứng, thời gian xảy ra đến khi phát hiện đã xa, gia đình nạn nhân ngại, che giấu hoặc không hợp tác.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình cũng cho biết đã thí điểm tòa cấp huyện hình thành tòa về gia đình, trẻ em. Mô hình phòng xét xử riêng với các vụ án hôn nhân gia đình, trẻ vị thành niên đã triển khai ở TP Hồ Chí Minh, Đồng Tháp và sẽ triển khai trên cả nước trong năm nay. "Chính phủ ủng hộ xây dựng đề án trang bị cho phòng xét xử thân thiện. Bị hại là trẻ em có thể được xét xử kín, không phải ra tòa hoặc thẩm vấn qua micro", Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho hay.

Theo Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình, những vụ việc xâm hại trẻ em đã xảy ra thì phải làm chỉn chu. Thống kê giai đoạn 2013 – 2017, tòa án đã giải quyết 8.100 các tội phạm liên quan đến xâm hại tình dục trẻ em với 5 tội danh khác nhau. Theo đó, trả hồ sơ hơn 6%, xét xử đúng người đúng tội là khoảng 93%. Những vụ phải trả hồ sơ khó xử do không có người làm chứng, thời gian xảy ra đến khi phát hiện đã xa, gia đình nạn nhân ngại, che giấu hoặc không hợp tác… nên rất khó trong quá trình điều tra xét xử. Về giải pháp, Chánh án cho biết cơ quan tiến hành tố tụng đã phối hợp chặt chẽ, đưa hơn 90% số vụ ra xét xử đúng người đúng tội. Tỷ lệ còn lại phải trả hồ sơ thì cần cố gắng để giảm xuống. "Chúng tôi đã xây dựng giáo trình, tập huấn xét xử xâm hại tình dụng trẻ em, phối hợp Viện kiểm sát và công an về nội dung và trình tự tố tụng. Hơn 6.000 thẩm phán được tập huấn. Sắp tới ban hành thông tư hướng dẫn xây dựng tòa thân thiện với các cháu", Chánh án nói.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình. Ảnh: TTXVN

Chủ tịch Quốc hội mời Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao và Chánh án Tòa án nhân dân tối cao cùng tham gia trả lời về vấn đề xét xử tội phạm xâm hại trẻ em.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung tán thành với đại biểu Lưu Bình Nhưỡng. Theo ông, thời gian qua hệ thống pháp luật bảo vệ trẻ em đã cơ bản đồng bộ. Phân công công việc bảo vệ quyền trẻ em thống nhất. Theo Luật Trẻ em, Bộ Công an, Bộ Lao động, Ủy ban nhân dân các cấp, Viện Kiểm sát nhân dân… đều được giao nhiệm vụ cụ thể. Tuy nhiên, thời gian qua có một số vụ việc kéo dài xử lý chưa nghiêm minh. Nhiều vụ có ý kiến lãnh đạo cấp cao mới tiến hành xét xử. Tôi đề nghị các cơ quan chức năng cần đánh giá lại mình đã thực hiện tốt trách nhiệm chưa. "Những vụ việc xâm hại trẻ em nghiêm trọng thì Bộ đều có ý kiến. Có vụ việc cá nhân tôi trực tiếp có ý kiến với Viện trưởng Viện Kiểm sát và Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, đề nghị 2 cơ quan xem xét lại. Như vụ Minh Béo về nước vẫn hoạt động nghệ thuật, cá nhân tôi cũng có ý kiến. Có vụ việc thì báo cáo cấp cao, tùy từng vụ việc", Bộ trưởng Dung nói.

Giơ biển tranh luận với Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, đại biểu Phùng Thị Thường (Vĩnh Phúc) cho rằng sáng nay vấn đề đại biểu hỏi về chính sách pháp luật để bảo vệ quyền lợi cho người lao động tại các doanh nghiệp FDI còn nhiều bất cập nhưng Bộ trưởng đã không hiểu hết ý. Đại biểu hỏi lại là, hiện nay, các doanh nghiệp FDI đã tìm những sơ hở trong pháp luật của mình để gây bất lợi cho người lao động. Vậy, là tư lệnh ngành thì Bộ trưởng có giải pháp gì để ngăn chặn tình trạng trên? Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng cho biết, về cơ sở pháp luật còn nhiều bất cập thì xin tiếp thu. Về giải pháp, trước hết, theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 7 thì tháng 9 này sẽ trình Chính phủ dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi) và hiện đã đăng ký với Quốc hội cho trình dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi) vào tháng 5/2019. Về cơ bản những vấn đề mà đại biểu Thường nêu ra sẽ được khắc phục. Bên cạnh đó, từ nay đến khi đó sẽ tăng cường công tác thanh, kiểm tra để thực hiện theo các quy định pháp luật...

Đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Phúc Phùng Thị Thường chất vấn. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Vấn đề xâm hại trẻ em tiếp tục được các đại biểu rất quan tâm. Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre) đặt câu hỏi: "Đi hỏi già về nhà hỏi trẻ, nhưng chúng ta không chủ động, như vụ Cà Mau, chỉ đến khi cháu bé tự tử mới khởi tố vụ án. Đề nghị Bộ Lao động kiên quyết hơn nữa, cơ quan tố tụng phải kiên quyết trả lời vụ việc cháu bé tại Thủ Đức bị xâm hại sẽ xử lý thế nào?". Đại biểu Ngô Thị Minh cho rằng phần trả lời đại biểu Nguyễn Quang Tuấn chưa thỏa đáng. Theo bà Minh, hiện có 2.850 cơ sở nhóm trẻ tư thục không được cấp phép. Nhiều trẻ em đã bị xâm hại lại bị "xâm hại" thêm lần nữa khi cơ quan xét hỏi không thân thiện với trẻ em.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Ninh Ngô Thị Minh chất vấn. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN

Bộ trưởng LĐTB&XH Đào Ngọc Dung: Số sinh viên tốt nghiệp hàng năm 700.000 người, số thất nghiệp hàng năm vẫn duy trì khoảng 200.000 người. So với tỷ lệ thất nghiệp chung của thế giới thì không quá lo lắng, cái tôi lo lắng nhất hiện nay chính là chất lượng việc làm và chất lương nguồn nhân lực.

Theo Bộ trưởng, giải pháp để giải quyết cho vấn đề thất nghiệp trong thanh niên, sinh viên hiện nay này là trước hết tập trung thực hiện tốt Nghị quyết Trung ương 5 là phát triển doanh nghiệp và thị trường, tạo ra nhiều chỗ làm việc mới cho thanh niên, sinh viên; nâng cao chất lượng dự báo thị trường lao động làm cơ sở cung cấp nguồn nhân lực. Vì nếu không làm tốt công tác dự báo cung cầu lao động, thì chúng ta đang đào tạo cái mà nhà trường có chứ không phải đào tạo theo nhu cầu thị trường. Thứ 2, tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp. Tiếp đó là; xây dựng đề án hỗ trợ sinh viên khởi sự kinh doanh. Đồng thời, tuyên truyền giáo dục vận động thanh niên tự tìm kiếm việc làm, không coi vào đại học là con đường duy nhất trong lập thân, lập nghiệp. Việc vào đại học là khuyến khích xã hội học tập, học cao, học rộng, học sâu nhưng cái chính là khuyến khích thanh niên, sinh viên chọn nghề nghiệp phù hợp với sở trường, khả năng của mình.

Quang cảnh buổi chất vấn. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Trả lời câu hỏi của đại biểu Huỳnh Thanh Cảnh sáng nay về tình trạng sinh viên thất nghiệp và giải pháp khắc phục, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, thanh niên, sinh viên thất nghiệp là vấn đề kéo dài thời gian qua. Nhưng theo Bộ trưởng, cần phải nhìn nhận khách quan vấn đề này. Hiện hàng năm thị trường tiếp nhận khoảng 700.000 lao động là sinh viên tốt nghiệp. Nhưng số thất nghiệp hàng năm vẫn duy trì khoảng 200.000. Toàn cầu hiện nay tỷ lệ thất nghiệp tới 13%, riêng khu vực châu Á-Thái Bình Dương, tỷ lệ thất nghiệp là 11% trong thanh niên. "Như vậy, so với tỷ lệ chung thì theo tôi khi nhìn nhận vấn đề cũng không quá lo lắng, cái tôi lo lắng nhất hiện nay chính là chất lượng việc làm và chất lương nguồn nhân lực", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Đại biểu Nguyễn Quang Tuấn giơ biển tranh luận. Ông chưa hài lòng với phần trả lời của Bộ trưởng về xâm hại tình dục trẻ em do chưa có giải pháp đủ mạnh. Theo đại biểu Tuấn, những vụ việc xâm hại tình dục trẻ em đều khó phát hiện, bằng chứng mất dần theo thời gian. Do đó việc xử lý tố cáo, xét xử phải làm rất nhanh mới có bằng chứng để kết tội. Bị hại là các cháu bé, nhận thức chưa tốt trong khi nhận thức của cơ quan xét xử còn khác nhau mà vụ việc tại Vũng Tàu vừa qua là ví dụ.

Đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội Nguyễn Quang Tuấn chất vấn. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN

Trả lời câu hỏi buổi sáng của đại biểu Nguyễn Quang Tuấn (Hà Nội) về giải pháp cho vấn đề xâm hại trẻ em, Bộ trưởng cho biết: Gần 60% người xâm hại trẻ em chính là người thân, người quen các em. Do đó, cần quan tâm đến các đối tượng này. Về giải pháp, Bộ trưởng Bộ Lao động cho rằng cần tăng cường quản lý nhà nước, các Bộ Công an, Bộ Lao động, công an các cấp cần phối hợp với nhau; Tăng cường giáo dục cộng đồng, quản lý trong gia đình; Phối hợp chặt chẽ trong thực thi pháp luật, bảo vệ quyền trẻ em trong tố tụng, chú trọng xử lý nghiêm các vụ việc; Tăng cường dịch vụ công bảo vệ trẻ em như đường dây nóng 111; Giáo dục kĩ năng sống, tự bảo vệ cho các em. Bộ trưởng Dung cho biết Chính phủ sẽ tổ chức hội nghị trực tuyến bảo vệ trẻ em trong tháng này.

Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung trả lời chất vấn. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN

14 giờ, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung tiếp tục trả lời chất vấn. Trả lời đại biểu Trương Thị Bích Hạnh (Bình Dương) về việc vì sao chưa triển khai quỹ bảo hiểm thất nghiệp, ông cho biết 10 năm qua đã hỗ trợ 3,6 triệu người. Thời gian qua không chi được Quỹ bảo hiểm thất nghiệp do điều kiện ngặt nghèo. Theo quy định của pháp luật, các doanh nghiệp được hỗ trợ phải có điều kiện là đất nước suy giảm kinh tế, doanh nghiệp đi xuống dẫn đến nguy cơ mất việc cho người lao động và ba là nguy cơ bất khả kháng. Theo Bộ trưởng, tới đây Bộ sẽ đề xuất Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho giảm nhẹ các điều kiện để doanh nghiệp có thể cận được vốn từ quỹ này. Bộ cũng sẽ hoàn thiện chính sách bảo hiểm xã hội, nhất là bảo hiểm thất nghiệp để hỗ trợ doanh nghiệp theo thông lệ các nước đang áp dụng.

Kết thúc phiên chất vấn nửa sau buổi sáng nay 5/6, Bộ trưởng LĐTB&XH Đào Ngọc Dung đã nhận được các câu hỏi liên quan đến nâng cao chất lượng xuất khẩu lao động, lao động bỏ trốn; bảo vệ người lao động tại khu vực FDI; tình trạng xâm hại tình dục trẻ em; ... Chiều nay, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung tiếp tục trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội về các nhóm vấn đề đã nêu.

Toàn cảnh phiên chất vấn. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN

Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, hiện còn có ý kiến nói hiện nay doanh nghiệp FDI sa thải người lao động ở tuổi 35 là lớn, thậm chí có ý kiến đưa ra là xa thải 80% (ở độ tuổi 30-35), tuy nhiên Bộ trưởng khẳng định là không có tình trạng này. "Ngay sau khi có thông tin, chúng tôi đã phối hợp với Uỷ ban các vấn đề xã hội khảo sát, kiểm tra tại một số doanh nghiệp ở Nam Định, Bình Dương, Đồng Nai, Bắc Ninh, TP Hồ Chí Minh thì con số không phải như thế. Chỉ có 11% và trong số 11% của những người nghỉ việc hoặc xin nghỉ việc vì nhiều lý do khác nhau là nằm trong số ở độ tuổi 30-35. Và như vậy chỉ vào 1,9% trong tổng số lao động của doanh nghiệp đó", Bộ trưởng cho biết.

Trả lời chất vấn của đại biểu Phùng Thị Thường (Vĩnh Phúc) về tình trạng thất nghiệp của lao động tại doanh nghiệp FDI, nhất là lao động nữ cũng như việc bảo vệ người lao động tại khu vực này, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, khu vực FDI thời gian qua có vai trò quan trọng, đóng góp rất lớn về kinh tế cho đất nước. Khu vực này đã giải quyết lực lượng lao động lớn và hiện có khoảng 2,68 triệu lao động đang làm việc tại đây. Cũng theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, hiện nhiều tập đoàn lớn rất quan tâm đến đời sống người lao động. Thời gian qua xảy ra một số vụ việc chủ yếu là tại những doanh nghiệp nhỏ lẻ. Vừa qua, Thủ tướng đã có đối thoại với các doanh nghiệp FDI, chúng ta cũng điều chỉnh, đề nghị doanh nghiệp FDI quan tâm đến phúc lợi xã hội. Hiện mức lương bình quân của người lao động của các tập đoàn lớn hiện nay khoảng 5,5 triệu đồng/tháng.

Chủ tịch Quốc hội cho biết chiều nay đại diện Tòa án nhân dân tối cao và Viện Kiểm sát nhân dân tối cao sẽ cùng tham gia trả lời vấn đề này.

Tuy nhiên, đại biểu Lê Thị Nga (Thái Nguyên), Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội không đồng tình với báo cáo này vì thống kê sơ bộ tình trạng xâm hại tình dục đã là 1.500 vụ. Đại biểu hỏi: “Bộ trưởng còn là Phó Chủ nhiệm Ủy ban quốc gia về trẻ em thì có giải pháp gì?”. Đồng thời, từ những vụ việc xâm hại trẻ em gần đây, bà Nga muốn đặt câu hỏi cho Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao về giải pháp chứng minh tội phạm xâm hại tình dục trẻ em.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Nguyên Lê Thị Nga chất vấn. Ảnh: TTXVN

Liên quan đến tình trạng xâm hại , bạo hành trẻ em, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết: Theo báo cáo không đầy đủ, mỗi năm có 2.000 trường hợp trẻ em bị bạo hành được ghi nhận. Thủ tướng đã phân công các cấp ngành địa phương có giải pháp cho tình trạng này, xử lý nghiêm các trường hợp đặc biệt.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết Bộ đã thanh tra 51 DN, thu hồi giấy phép hoạt động của 5 DN, đình chỉ tạm thời 25 DN. Trong đó, có DN dù có bề dày hoạt động về xuất khẩu lao động 25 năm nhưng cũng bị đình chỉ và thu hồi giấy phép do có vi phạm.

Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung trả lời chất vấn. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN

Bộ trưởng cho biết thời gian qua đã cố gắng tạo điều kiện tối đa cho người lao động tại nước ngoài và cũng tạo điều kiện cho DN xuất khẩu lao động hoạt động theo khuôn khổ pháp luật, đưa nhiều người lao động ra nước ngoài. Số DN xuất khẩu lao động phát triển tương đối nhanh. Nhưng thực trạng 2 đại biểu nêu là có thật. Tình trạng cò mồi, DN trốn tránh trách nhiệm khi xảy ra sự cố là có thật. Bộ đã chấn chỉnh tình trạng này. Nửa tháng trước, Thủ tướng đã có Chỉ thị 18 giao trách nhiệm cho các Bộ ngành giải quyết bất cập người lao động Việt Nam ở nước ngoài. Chúng tôi đang thực hiện Chỉ thị này.

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy (Đà Nẵng) và đại biểu Dương Tiến Quân (Bà Rịa – Vũng Tàu) cùng đặt câu hỏi về việc nhiều DN đăng tin tuyển lao động nhưng thực chất là lừa đảo người lao động. Trách nhiệm quản lý của Bộ?

Đại biểu Quốc hội thành phố Đà Nẵng Nguyễn Thị Kim Thúy chất vấn. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN

Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng thừa nhận thực tế tại một số thị trường tiềm năng, có thu nhập cao thì tỷ lệ lao động bỏ trốn, kết thúc hợp đồng không về nước lớn, đặc biệt là thị trường Hàn Quốc (năm cao nhất là 55%, trong khi các nước bình quân là 15%). Vì lý do này mà Hàn Quốc trong 4 năm đã không ký hợp đồng lao động với ta. Vừa qua Chính phủ đã có quyết tâm cao, tập trung các giải pháp như tổ chức ký quỹ, vận động, yêu cầu doanh nghiệp có trách nhiệm thuyết phục... Đặc biệt, kiên quyết làm việc với phía bạn, vì một trong những nguyên nhân lao động bất hợp pháp là bởi do chủ doanh nghiệp cũng có nhu cầu, và những người ở lại thường là tay nghề cao, thu nhập cao...

Trả lời chất vấn của đại biểu Nguyễn Thị Kim Thuý (Đà Nẵng) liên quan đến vấn đề tại một số thị trường tốt có hiện tượng nhiều lao động xuất khẩu trốn việc hoặc ở lại nước bạn không hợp pháp, Bộ trưởng LĐTB&XH Đào Ngọc Dung cho biết xuất khẩu lao động là chủ trương của Đảng và Nhà nước. Trong đó, chương trình quốc gia về giải quyết việc làm cho thanh niên đặt mục tiêu có khoảng 1 triệu thanh niên và người lao động được đi lao động, học tập ở nước ngoài. Đến nay có khoảng 500.000 lao động ở nước ngoài và con số này vẫn đang tăng lên. Đặc biệt năm 2017, có 134.000 lao động xuất khẩu (bằng 128% so với chỉ tiêu đặt ra). Nhưng điều quan trọng là tại một số thị trường tiềm năng mà trước đây khó khăn như Hàn Quốc sau 4 năm gián đoạn đã nối lại. Gần đây, lần đầu tiên chúng ta ký cấp quốc gia về quan hệ lao động với Nhật Bản. Điều đó đem lại lợi ích rất lớn, mỗi năm giải quyết việc làm cho hơn 100.000 lao động, bình quân thu nhập đem về khoảng 3 tỷ USD.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung trả lời: Chất lượng nguồn nhân lực thấp thể hiện qua việc chưa theo kịp chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Trong khi lực lượng lao động tại nông thôn đến cuối tháng 4/2018 chiếm tới 38,6% lực lượng lao động nhưng chỉ đóng góp 15,34% vào GDP. Chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng kỹ năng, các điều kiện đảm bảo lao động như môi trường làm việc, thu nhập, an toàn và mạng lưới an sinh còn hạn chế. Vì vậy, thời gian tới ưu tiên giáo dục nghề nghiệp là đặc biệt quan trọng. Đột phá về giáo dục nghề nghiệp là chủ trương quan trọng. Có 3 chuyện phải quan tâm: Một là quy hoạch lại toàn bộ mạng lưới, hai là chuyển mạnh sang tự chủ và ba là chuyển hẳn sang hướng kết nối doanh nghiệp với nhà trường. Đây là chủ trương nhiều quốc gia thành công, đặc biệt những nước có giáo dục nghề nghiệp phát triển cao như Đức, Singapore, Nhật Bản… Năm 2018 là năm đột phá và Bộ đã chọn 10 trường làm thí điểm kết nối với 15 tập đoàn, đào tạo theo yêu cầu 150.000 nhân lực.

Đại biểu Trần Thị Hằng (Bắc Ninh): Chất lượng nguồn nhân lực Việt Nam hiện nay còn thấp, Bộ trưởng có giải pháp gì ưu tiên trong giáo dục nghề nghiệp để nâng cao chất lượng? Bộ trưởng chọn năm 2018 là năm đột phá cho giáo dục nghề nghiệp, ông kỳ vọng kết quả đạt được như thế nào?

Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh Trần Thị Hằng chất vấn. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN

Quốc hội tiến hành chất vấn nhóm vấn đề thứ 3: Thực trạng thị trường lao động ở nước ta hiện nay, vấn đề giải quyết việc làm trong nước và đưa lao động Việt Nam ra nước ngoài làm việc theo hợp đồng; Các giải pháp nâng cao chất lượng dạy nghề, dạy nghề theo đơn đặt hàng của doanh nghiệp và theo nhu cầu xã hội; Công tác chăm sóc và bảo vệ trẻ em; giải pháp khắc phục tình trạng bạo hành và xâm hại trẻ em. Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung trả lời chất vấn. Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam, Bộ trưởng các Bộ: Giáo dục và Đào tạo, Thông tin và Truyền thông, Ngoại giao, Công an và các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ khác cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan (nếu có).

Từ 10h30 sáng nay (5/6), Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung đăng đàn trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội.

Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung. Ảnh: TTXVN

Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Lê Huy Bá, giảng viên Khoa Môi trường và Biến đổi khí hậu, Trường Đại học Công nghiệp thực phẩm Thành phố Hồ Chí Minh nêu vấn đề cần có sự quan tâm, đầu tư để ứng phó với biến đổi khí hậu tại vùng ĐBSCL.

Ảnh: Xuân Dự/TTXVN

Buổi chất vấn được cư tri đặc biệt quan tâm. Cử tri Nguyễn Văn Thái, phường 8, thành phố Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên nhận xét: Phần trả lời của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường có nhiều vấn đề được dư luận quan tâm, nhất là vấn đề sử dụng đất đai, xử lý ô nhiễm môi trường...

Ảnh: Xuân Triệu/TTXVN

Kết luận về phiên chất vấn và trả lời chất vấn dành cho Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết, phiên chất vấn đã có 59 đại biểu đặt câu hỏi, trong đó có 17 đại biểu tranh luận. Còn 24 đại biểu đặt câu hỏi chưa được trả lời tại hội trường, Bộ trưởng sẽ trả lời bằng văn bản sau. Theo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, phiên chất vấn diễn ra sôi nổi, tranh luận thẳng thắn, trên tinh thần đổi mới của hoạt động chất vấn của Quốc hội. Đây là lần thứ 2 Bộ trưởng Trần Hồng Hà trả lời chất vấn trước Quốc hội. Bộ trưởng đã trả lời rất rõ ràng, thẳng thắn, nhận trách nhiệm đối với những mặt còn thiếu sót, hạn chế, tồn tại và cũng đã đưa ra nhiều giải pháp thiết thực để khắc phục trong thời gian tới... Nhân ngày Môi trường Thế giới 5/6, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân thay mặt Quốc hội gửi tới Bộ trưởng và toàn bộ công chức, viên chức và những người lao động làm trong lĩnh vực môi trường lời chức sức khoẻ, hạnh phúc.

Tuy nhiên, theo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, do đến thời điềm này (10g20 - PV) đã hết thời gian dành cho Bộ trưởng Trần Hồng Hà trả lời chất vấn, nên các câu hỏi này sẽ được Bộ trưởng trả lời bằng văn bản tới các đại biểu.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Tiếp tục chất vấn Bộ trưởng Trần Hồng Hà, đại biểu Đặng Thuần Phong (Bến Tre) cho rằng, hiện công tác thu hồi đất bồi thường tái định cư còn nhiều bất cập, đặc biệt là xác định giá đất bồi thường còn thấp so với thị trường. Từ đó, đại biểu chất vấn Bộ trưởng, những bất cập này sẽ được giải quyết như thế nào? Cũng theo đại biểu Đặng Thuần Phong, với những vụ việc nóng như Thủ Thiêm cho thấy người dân rất quá thiệt thòi. Vậy thời gian tới Bộ trưởng sẽ làm gì để giải quyết vấn đề quyền và lợi ích cho người dân liên quan tới đất đai, đặc biệt là những vụ việc nóng như Thủ Thiêm?

Với vấn đề biến đổi khí hậu được các đại biểu quan tâm, Phó Thủ tướng cho biết: Thực hiện Nghị quyết 24/2013 của BCH TƯ đảng về ứng phó với biến đổi khí hậu, Thủ tướng đã có nhiều chỉ đạo. Cuối năm 2017, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 120/NQ-CP 2017 phát triển đồng bằng sông Cửu Long ứng phó với biến đổi khí hậu. Các bộ ngành và địa phương phải thực hiện có hiệu quả dựa theo nguồn lực địa phương. Chuẩn bị thực hiện các dự án chống sạt lở bờ sông, bờ biển mà Chính phủ đã cấp 1.500 tỷ đồng. Tái cấu trúc các ngành, lĩnh vực liên quan đến địa phương mình để thích ứng với biến đổi khí hậu, nước biển dâng. Thời gian tới Chính phủ sẽ đôn đốc các địa phương thực hiện đúng theo Nghị quyết 120.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng giải đáp các vấn đề được đại biểu Quốc hội quan tâm: Về vấn đề quản lý đất đai, Phó Thủ tướng cho biết: Những năm qua, quản lý đất đai đã có chuyển biến, góp phần lập lại trật tự. Tuy nhiên, quản lý đất tại một số nơi còn hạn chế. Quy hoạch đất đai còn chưa quy hoạch không gian công cộng cho người dân, dẫn đến tình trạng bãi biển không có lối xuống, quá nhiều dự án nhà ở, resort. Giao đất chưa căn cứ vào kế hoạch phát triển đất địa phương khiến nhiều dự án không được triển khai gây lãng phí. Tình trạng mua bán đất trái phép tại 3 đặc khu tương lai đã được chấn chỉnh nhưng còn phức tạp. “Chính phủ đã chấn chỉnh song còn nhiều bất cập. Thời gian tới cần thực hiện theo đúng Chỉ thị 01/2018 về quản lý đất đai của Thủ tướng”, Phó Thủ tướng đề nghị. Cụ thể, cần hoàn thiện hệ thống pháp luật về đấu giá đất vàng tại các địa phương, rà soát quy hoạch đô thị dành không gian cho mục đích công cộng như bãi biển, điểm giữ xe…

Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng trả lời chất vấn thuộc trách nhiệm. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Tiếp tục phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết, đến giờ này (10 giờ -PV), vẫn còn 24 đại biểu chờ đến lượt chất vấn Bộ trưởng Trần Hồng Hà.

Trước khi giải lao trong phiên chất vấn sáng nay, các đại biểu tiếp tục chất vấn Bộ trưởng về việc tại sao hiện nay ở khu đô thị vẫn chưa thể xử lý rác thải tại nguồn, khi nào thì thực hiện được điều này. Đại biểu Mai Thị Ánh Tuyết (An Giang) cũng nêu thực trạng tình hình sạt lở phức tạp tại ĐBSCL. Vừa qua Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo giải quyết quyết liệt, hỗ trợ 1.500 tỷ đồng từ nguồn dự phòng ngân sách Trung ương 2018 cùng các nguồn khác. "Bộ trưởng sẽ phối hợp với các bộ ngành liên quan có kế hoạch cụ thể để thực hiện rõ ràng hơn trước mắt và lâu dài thế nào?", đại biểu Tuyết nêu câu hỏi. Liê quan đến tình hình quản lý đất đai tại DNNN trước khi cổ phần hoá còn nhiều kẽ hở gây thất thoát ngân sách nhà nước, đại biểu Tuyết cũng chất vấn: "Bộ trưởng sẽ xử lý như thế nào các trường hợp vi phạm và giải pháp trong thời gian tới?".

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho rằng cổ phần hóa không đúng mục đích thuộc trách nhiệm người đứng đầu DN, có trách nhiệm Bộ TNMT. Trước đây ta giao đất không thu tiền, nay thu tiền nên phải tính toán, lấy lại đất không có nhu cầu sử dụng để dùng cho mục đích khác. Cổ phần hóa vừa rồi bị thất thoát là do chưa làm tốt công tác quản lý đất. Sau khi cổ phần hóa, DN ngay lập tức chuyển đổi mục đích sử dụng, kinh doanh thương mại bất động sản. Quá trình chuyển mục đích không đưa vào đấu giá mà lại áp đặt giá rất thấp, không theo giá thị trường. Cơ quan quản lý thấy sai rồi mà vẫn để nên sau khi chuyển đổi mục đích thì giá tăng rất cao gây lãng phí cho nhà nước. “Hiện Nghị định 01/2017/NĐ-CP đã xử lý được cơ ban tình trạng này. Cần làm tốt việc đấu giá, công khai để không lợi dụng việc tính giá đất trục lợi”, Bộ trưởng nói.

Chưa thỏa mãn phần trả lời của Bộ trưởng, đại biểu Nguyễn Tiến Sinh tranh luận: “Có DN cổ phần hóa bán đất thu lời 40 tỷ đồng dù không đầu tư gì. Liệu có bao nhiêu DN như vậy? Ai là lợi ích nhóm ở đây, Bộ xử lý thế nào?”

Đại biểu Quốc hội tỉnh Hòa Bình Nguyễn Tiến Sinh chất vấn. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN

Đại biểu Thái Trường Giang (Cà Mau) hỏi: Trong khi đàm phán với các quốc gia trong lưu vực sông Mekong còn khó khăn, để chống sạt lở đồng bằng sông Cửu Long, tại sao không cấm hoàn toàn khai thác cát trong nước? Bộ trưởng trả lời: Hiện đã có công nghệ tạo luồng để phù sa nhiều hơn nhưng không thể như mong muốn. Bộ trưởng đồng tình khai thác cát hiện nay nghiêm trọng. Chính phủ đã có nghị định phân định rõ trách nhiệm, phân vùng cấm khai thác. "Tuy nhiên không thể cấm khai thác hoàn toàn do nhu cầu khơi thông luồng lạch cho tàu thuyền, có những khu không khai thác thì nó cũng trôi đi", Bộ trưởng nói.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau Thái Trường Giang chất vấn. Ảnh: Văn Điệp/TTXVN

Trả lời chất vấn của đại biểu Dương Minh Ánh (Hà Nội) về tình trạng đất dự án để hoang hoá lãng phí, thất thoát cho ngân sách nhà nước, một số đất dự án bị lấn chiếm; Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, trước khi có Luật đất đai 2013 thì dự án treo hoàn toàn có thật. Hiện, tại nhiều đô thì lớn cũng còn tình trạng này. Nguyên nhân của vấn đề này, theo Bộ trưởng là khi đó chưa có quy định về năng lực nhà đầu tư cũng như chế tài xử lý. Nhưng Luật Đất đai 2013 đã quy định rõ. Nguyên nhân nữa là có sự chồng chéo giữa Luật Đất đai và Luật Đầu tư. Bộ trưởng khẳng định, Bộ TN&MT đồng ý với Luật Đầu tư, nếu dự án quá 12 tháng không triển khai mà không có lý do chính đáng thì sẽ tiến hành thu hồi.

Đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội Dương Minh Ánh chất vấn. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN

Bộ trưởng nhất trí với đại biểu Diến cần biến tro xỉ thành vật liệu xây dựng vì tro xỉ của các nhà máy nhiệt điện rất lớn. Thủ tướng đã ban hành quyết định để sử dụng chất thải ở nhà máy điện. Đại biểu Diến tranh luận lại. Ông giải thích lại vấn đề mình quan tâm. Theo Quy chuẩn Việt Nam 07 của Bộ Tài nguyên Môi trường thì tro xỉ lại là chất thải nguy hại. Theo ông Diễn, đây là nút thắt vướng mắc khiến các DN khó tham gia vào lĩnh vực này. “Bộ Xây dựng đã có hướng dẫn nhưng Bộ TNMT chưa rà soát văn bản theo yêu cầu của quyết định 452 để cởi trói cho DN”, ông Diễn nói. Bộ trưởng Trần Hồng Hà trả lời: DN phải có trách nhiệm kiểm chứng chất lượng tro bay công bố cho nhà sản xuất. Nếu có DN nào chưa rõ thì đại biểu giới thiệu với Bộ trưởng, Bộ trưởng sẽ chịu trách nhiệm.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà trả lời chất vấn. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Đại biểu Mai Sỹ Diến (Thanh Hóa) đặt câu hỏi về việc thực hiện quyết định 452 của Thủ tướng Chính phủ về xử lý tro xỉ các nhà máy nhiệt điện để làm vật liệu xây dựng, giải thích hướng dẫn cho DN được biết.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa Mai Sỹ Diến chất vấn. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Trần Hồng Hà khẳng định là: "Nói không với nhập khẩu phế liệu". Bộ trưởng cho biết, nhập khẩu phế liệu liên quan đến nhiều loại phế liệu khác nhau, trong đó các loại như túi nilon, nhựa... rất ô nhiễm. Vì vậy, Bộ trưởng bày tỏ sự đồng tình phải có sự tính toán về vấn đề này. Riêng với phế liệu sắt, thép thì chúng ta hoàn toàn có thể kiểm soát được môi trường, đặc biệt là khí thải. Trên thế giới, các lò luyện phế liệu nhiều nước phát triển vẫn đang sử dụng. Chia sẻ với đại biểu, Bộ trưởng cho biết, nếu các nhà máy nhà máy quy hoạch không đúng vị trí tập trung vào khu vực đông dân cư thì có thời điểm sẽ xảy ra ô nhiễm môi trường. Như vậy, việc cần xem xét là quy hoạch để làm sao ít ảnh hưởng đền người dân. Đồng thời tăng cường xử lý khí thải trước khi thải ra. "Còn về chủ trương nói chung, sẽ rà soát lại việc nhập khẩu phế liệu. Một số nước hiện đã nói không với nhập khẩu phế liệu, chúng ta sẽ xem cái nào là phế liệu, cái nào chất thải để xử lý...

Tranh luận với Bộ trưởng, đại biểu Nguyễn Quang Dũng (Quảng Nam) cho rằng, chiều qua khi trả lời chât vấn của đại biểu Thủy (Bến Tre), Bộ trưởng đã nêu chủ trương không nhập khẩu phế liệu, và ông hoàn toàn chia sẻ về điều này. Tuy nhiên, thực tế vừa qua nhập khẩu phế liệu rất lớn, có thời điểm mỗi ngày nhập hơn 11.000 tấn sắt phế liệu. Nhiều địa phương cũng đã xây dựng nhà máy sắt thép phế liệu. Vậy giải pháp thế nào để xử lý vấn đề này?

Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Nam Nguyễn Quang Dũng chất vấn. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Bộ trưởng trả lời: Vấn đề quản lý hành lang bờ sông bờ biển đã có Luật Tài nguyên nước, Luật Tài nguyên môi trường biển quy định ranh giới sử dụng. Không cần thêm quy định mới. Việc giao cho tư nhân sử dụng bờ biển là không đúng. Trách nhiệm này thuộc cơ quan quản lý nhà nước các cấp. Cứ căn lý vào luật làm. Ai sai phải chịu trách nhiệm. Vấn đề hồi tố các dự án được phê duyệt trước khi Luật Tài nguyên môi trường biển cần sự đồng thuận của các nhà đầu tư nhưng vẫn phải đảm bảo tinh thần là toàn dân được hưởng thụ môi trường biển.

Đại biểu quan tâm bãi biển bị tư nhân hóa. Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP Hồ Chí Minh) đề nghị Chính phủ và Bộ TNMT rà soát bờ sông, bờ biển để trả lại cho người dân, không để các nhà đầu tư chiếm hết cả bờ biển. Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) tiếp tục vấn đề đại biểu Nghĩa nêu là bãi biển bị chặn. "Giải pháp sắp tới của Bộ trưởng thế nào để thu hồi đất cho người dân?" Ông Hòa lo ngại Phú Quốc khi trở thành đặc khu sắp tới thì sẽ tái diễn tình trạng này.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp Phạm Văn Hòa chất vấn. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN

Bộ trưởng nói đã biết tình hình này. Ông cho biết: Trình độ DN yếu kém, công tác quản lý môi trường chưa đáp ứng yêu cầu là những nguyên nhân. Hệ thống sông thủy lợi hiện nay có sự chồng chéo trong quản lý: Bộ Tài nguyên - Môi trường hay ủy ban nhân dân địa phương? Thời gian tới Bộ sẽ tập trung kiểm soát vấn đề này.

Đại biểu Nguyễn Thị Phúc (Hưng Yên) hỏi: "Hệ thống sông Bắc Hưng Hải đang ô nhiễm nặng. Xử lý ô nhiễm dòng sông phức tạp, cần liên vùng liên tỉnh. Bộ Tài nguyên đã xử lý được bao nhiêu DN xả thải?"

Đại biểu Quốc hội tỉnh Hưng Yên Nguyễn Thị Phúc chất vấn. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, thực tế không có người nước ngoài mua đất tại đây và cũng chưa phát hiện người nước ngoài mua đất mà chỉ mua căn hộ tại khu đô thị. Nếu đại biểu nào phát hiện thì báo vì đây là trái pháp luật.

Chất vấn Bộ trưởng Trần Hồng Hà về tình hình mua bán đất đai ở 3 đặc khu vừa qua rất phức tạp, trong đó có việc người nước ngoài mua đất, đại biểu Phùng Đức Tiến (Hà Nam) đề nghị Bộ trưởng cho biết thêm thông tin để sắp tới có thể ấn nút thông qua Luật đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Hà Nam Phùng Đức Tiến chất vấn. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN

Bộ trưởng Trần Hồng Hà trả lời: Hiện đã xây dựng kế hoạch sử dụng đất đai đến cấp xã. Tuy nhiên tồn tại trong quy hoạch đất đai là mới đưa ra định lượng, chưa xác định vị trí địa điểm. Kế hoạch sử dụng đất không sát với thực tiễn. "Ta không kiểm soát được việc có thực hiện đúng chỉ tiêu hay không. Nếu ta làm tốt quy hoạch như đại biểu nói thì nhà nước chỉ cần phê duyệt 1 lần là được. Hiện mới phân cấp cho TP Hồ Chí Minh. Cải cách thủ tục hành chính chính là từ đây. Phân cấp phải kèm theo năng lực thực thi", Bộ trưởng nói. Theo Bộ trưởng, nên làm tốt phê duyệt 1 lần trong 5 năm. Do chưa làm tốt nên phải rà soát cuối năm. Đại biểu Tiến chưa hài lòng nên tranh luận. Theo ông, Bộ trưởng chưa tin tưởng cấp dưới nên chưa phân cấp cho cấp dưới. Nên phân cấp mạnh dạn hơn, nếu cấp dưới vi phạm thì chịu trách nhiệm. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nói thêm: "Có thể phân cấp theo đúng quy định của pháp luật".

Đại biểu Trần Văn Tiến (Vĩnh Phúc) hỏi về vấn đề quy hoạch đất đai chưa được phân cấp cho cấp dưới.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Phúc Trần Văn Tiến. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN

Mở đầu phiên chất vấn sáng nay, Bộ trưởng Trần Hồng Hà giải trình về câu hỏi của các đại biểu liên quan đến xử lý rác. Theo Bộ trưởng, hiện để có thể xử lý 12 triệu tấn rác cần phải huy động toàn xã hội, cần phải phân loại rác tại nguồn, chất thải rắn hiện không thể chôn lấp được nữa. Bộ trưởng cho rằng, việc xử lý rác hiện nay cần phải dựa vào khối tư nhân, và cần được hỗ trợ giá.

Đầu giờ sáng nay, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường và các thành viên Chính phủ tiếp tục trả lời chất vấn về nhóm vấn đề thứ 2: Công tác quản lý đất đai tại các thành phố lớn, các địa phương có nhiều khiếu nại, tố cáo; Tình trạng ô nhiễm môi trường và kiểm soát hoạt động xả thải của các doanh nghiệp; Các biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu tại các vùng, địa phương, đặc biệt là đồng bằng sông Cửu Long.

Những vấn đề Bộ trưởng Trần Hồng Hà được chất vấn nhiều nhất là công tác quản lý đất đai tại các thành phố lớn, các địa phương có nhiều khiếu nại, tố cáo; tình trạng ô nhiễm môi trường và kiểm soát hoạt động xả thải của các doanh nghiệp; các biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu... Trong đó, mối quan tâm lớn của dư luận là đất công bị xà xẻo, sau khi cổ phần hóa, chuyển nhượng rồi cho doanh nghiệp thuê với giá rẻ hoặc bỏ hoang, nhà nước thất thu; tình trạng ô nhiễm môi trường, sông chết xảy ra nhiều nơi gây bức xúc trong dư luận; khiếu kiện đất đai diễn biến phức tạp...

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà trả lời chất vấn. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN

Trong nửa buổi chiều hôm qua, Bộ trưởng Trần Hồng Hà đã trả lời 18 câu hỏi chất vấn và 8 ý kiến tranh luận.